Ông Trump dọa tăng thêm 50% thuế nhập khẩu đối với Trung Quốc.
Diễn biến nổi bật
Thị trường chứng khoán biến động mạnh trong ngày thứ Hai 7/4 khi ông Trump liên tục đăng tải các thông điệp trên mạng xã hội liên quan đến các cuộc đàm phán thương mại. Sự biến động tăng vọt sau một báo cáo sai lầm về việc ông có thể tạm dừng thuế quan, điều đã bị Nhà Trắng bác bỏ.
Liệu điều này có dẫn đến việc giảm mức thuế cơ bản 10% được công bố tuần trước hay mang lại cơ hội giảm thuế cho khoảng 60 quốc gia đang bị đánh thuế cao hơn, vẫn còn là điều chưa rõ.
Kể từ tuần trước, ông Trump đã chỉ trích Trung Quốc vì kế hoạch đáp trả thuế 34% của ông bằng mức thuế tương tự, và đến thứ Hai, ông tiếp tục leo thang bằng lời đe dọa: “Nếu Trung Quốc không rút lại việc tăng thuế 34% – bên cạnh các hành vi thương mại lạm dụng lâu dài – trước ngày mai, 8/4/2025, thì Hoa Kỳ sẽ áp THÊM thuế 50% đối với Trung Quốc, có hiệu lực từ ngày 9/4”, ông Trump đăng trên mạng xã hội.
Thuế 50% này sẽ cộng thêm vào thuế 34% đã áp với tất cả hàng nhập khẩu từ Trung Quốc bắt đầu từ thứ Tư, và cả mức thuế 20% đã áp trước đó liên quan đến nạn buôn bán fentanyl – theo một quan chức Nhà Trắng. Điều này có thể tác động lớn đến giá hàng nhập khẩu từ đối tác thương mại lớn thứ ba của Mỹ.
Tuyên bố của ông Trump là dấu hiệu mới nhất cho thấy ông quyết tâm theo đuổi kế hoạch áp thuế lên gần như tất cả các đối tác thương mại của Mỹ. Mức thuế cơ bản 10% đã có hiệu lực từ thứ Bảy và các mức thuế cao hơn với hàng chục quốc gia sẽ được áp dụng từ 0:01 sáng thứ Tư.
Thêm rắc rối trong Quốc hội
Ngoài ra, Nhà Trắng cũng đe dọa sẽ phủ quyết một dự luật lưỡng đảng tại Thượng viện nhằm hạn chế quyền của Tổng thống trong việc áp thuế.
“Nếu được thông qua, dự luật này sẽ nguy hiểm khi làm suy yếu quyền hạn và nghĩa vụ của Tổng thống trong việc định hình chính sách đối ngoại và bảo vệ an ninh quốc gia”, Nhà Trắng gửi thông điệp tới các nhà lập pháp. Axios là nơi đưa tin đầu tiên về mối đe dọa này.
Dù vậy, tâm lý bán tháo trên thị trường có phần dịu bớt do hai yếu tố: niềm tin ngày càng tăng rằng Cục Dự trữ Liên bang (Fed) có thể giảm lãi suất, và tín hiệu từ Nhà Trắng rằng dù một số cố vấn phủ nhận khả năng đàm phán về thuế quan, chính ông Trump vẫn có thể thương lượng.
Chỉ số chứng khoán Mỹ đã đảo chiều mạnh – từ giảm 4% sang tăng hơn 3%, rồi lại quay đầu giảm – khi nhà đầu tư phản ứng với loạt thông tin trái chiều về chính sách thuế của ông Trump.
“Thông điệp rất rõ ràng: những ai sẵn sàng ngồi vào bàn đàm phán và công nhận rằng không thể tiếp tục lợi dụng Mỹ nữa, xin mời hợp tác. Những ai chọn trả đũa sau nhiều năm trục lợi, chúng tôi sẽ không nhượng bộ và không gục ngã”, Nhà Trắng đăng tải trên mạng xã hội.
Bối rối trong nội bộ Nhà Trắng
Tuy nhiên, các cố vấn lại đưa ra những thông điệp mâu thuẫn nhau.
Cố vấn Peter Navarro – một trong những người ủng hộ chủ nghĩa bảo hộ mạnh nhất của ông Trump – viết trên Financial Times rằng Mỹ muốn nghe cam kết từ các quốc gia như Campuchia, Mexico… rằng họ sẽ không cho phép hàng Trung Quốc “lách” vào Mỹ qua nước họ. Nhưng ông cũng khẳng định: “Đây không phải là một cuộc đàm phán”.
Stephen Miran, Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Kinh tế, thì bảo vệ các mức thuế này, gọi đó là một hình thức “chia sẻ gánh nặng” giữa các quốc gia đang hưởng lợi từ sức mạnh kinh tế và quân sự của Mỹ: “Điều này là cần thiết không chỉ vì công bằng mà còn vì tính khả thi”.
Thêm đàm phán với Nhật Bản và Israel
Ông Trump cho biết Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba đã đồng ý tiến hành đàm phán cấp nội các về mức thuế toàn diện 24% mà Mỹ dự định áp lên hàng xuất khẩu Nhật.
“Các điều kiện thương lượng khắt khe nhưng công bằng đang được thiết lập”, ông Trump nói, nhấn mạnh Nhật Bản đã đối xử “rất tệ” với Mỹ trong thương mại.
“Mọi thứ phải thay đổi – đặc biệt là với TRUNG QUỐC!!!”, ông Trump viết tiếp.
Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết ông và Đại diện Thương mại Jamieson Greer sẽ dẫn đầu phái đoàn Mỹ trong các cuộc đàm phán với Nhật.
“Tôi đánh giá cao thiện chí của chính phủ Nhật Bản và cách tiếp cận thận trọng của họ. Trong khi đó, Trung Quốc lại chọn cách cô lập bằng việc trả đũa và tiếp tục các hành vi tiêu cực trước đây”, ông Bessent viết trên X.
Ông Trump và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cũng dự kiến gặp nhau trong ngày thứ Hai tại Nhà Trắng để bàn về thuế. Trước đó, Israel đã gỡ bỏ thuế với hàng hóa Mỹ trước thông báo ngày 2/4 của ông Trump, nhưng sau đó ông vẫn áp mức thuế 17% với hàng Israel.
Tuy nhiên, Tổng thống Trump khẳng định sẽ không có đàm phán với Trung Quốc nếu nước này không rút lại kế hoạch trả đũa:
“Tất cả các cuộc đàm phán với Trung Quốc sẽ bị hủy bỏ!”, ông tuyên bố. “Trong khi đó, các cuộc đàm phán với các quốc gia khác sẽ được bắt đầu ngay lập tức”.
Anh Mai