Phát huy vai trò của Đoàn thanh niên trong đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình hiện nay

Thứ năm, 05/10/2023 - 15:05

NCKH - Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Ðảng là bảo vệ Ðảng, bảo vệ Cương lĩnh chính trị, đường lối lãnh đạo của Ðảng; bảo vệ nhân dân, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam; bảo vệ công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế; bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; giữ gìn môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước.

1. Đặt vấn đề

Trải qua hơn 90 năm lãnh đạo cách mạng, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn xác định nền tảng tư tưởng của Đảng là chủ nghĩa Mác - Lênin, là những học thuyết, những tư tưởng được hình thành trên cơ sở kế thừa có chọn lọc những thành tựu văn minh của tư duy nhân loại, liên tục được bổ sung, phát triển từ những kết quả nghiên cứu mới nhất của khoa học và tổng kết thực tiễn lịch sử thế giới và nhân loại, cùng những dự báo về tương lai.

Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam được Đại hội lần thứ XI thông qua đã xác định “Đảng lấy chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động”. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) khẳng định “…. Đảng lấy chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động, lấy tập trung dân chủ làm nguyên tắc tổ chức cơ bản”. Đại hội lần thứ XII của Đảng tiếp tục khẳng định “Kiên định chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ chí Minh, vận dụng sáng tạo và phát triển phù hợp với thực tiễn Việt Nam. Đại hội lần thứ XIII Đảng khẳng định “Kiên định, vững vàng trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đồng thời không ngừng bổ sung, phát triển sáng tạo phù hợp với thực tiễn Việt Nam; …”

Như vậy, Đảng Cộng sản Việt Nam xác định chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng của Đảng, là vấn đề xuyên suốt, cốt lõi trong Cương lĩnh, đường lối chính trị. Trong quá trình lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác cũng là do Đảng Cộng sản Việt Nam kiên định với nền tảng tư tưởng đã lựa chọn, đồng thời thường xuyên xây dựng và bảo vệ nền tảng tư tưởng.

Ngày 22/10/2018, Bộ Chính trị khóa XII ban hành Nghị quyết số 35-NQ/TW về " Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới " (Nghị quyết 35). N ghị quyết khẳng định, việc tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới, là nhiệm vụ rất quan trọng, liên quan trực tiếp đến sự tồn vong của Đảng, của chế độ, là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân, trong đó có lực lượng đoàn viên, thanh niên.

Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Ðảng là bảo vệ Ðảng, bảo vệ Cương lĩnh chính trị, đường lối lãnh đạo của Ðảng; bảo vệ nhân dân, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam; bảo vệ công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế; bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; giữ gìn môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước. Bảo vệ nền tảng tư tưởng của, Đảng, đấu tranh phản bác, ngăn chặn các quan điểm sai trái, thù địch là đấu tranh bảo vệ những giá trị về mặt văn hóa, tinh thần của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta. Đây là cuộc đấu tranh giai cấp trên lĩnh vực tư tưởng, tinh thần, giữa cái cũ và cái mới, giữa những tư tưởng, giá trị tiến bộ, tích cực với những tư tưởng bảo thủ, những giá trị lạc hậu và thù địch hòng chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc, chia rẽ Đảng, Nhà nước với nhân dân, xuyên tạc bản chất cách mạng và khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng có quan hệ biện chứng với đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Trong bảo vệ đã bao hàm đấu tranh và trong đấu tranh phản bác đã hàm chứa yếu tố bảo vệ. Mục đích đấu tranh phản bác cũng chính là để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; bảo vệ là cơ bản, đấu tranh là quan trọng, cấp bách, thường xuyên; đấu tranh càng mạnh mẽ thì bảo vệ càng hiệu quả. Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng còn là quá trình phát triển sáng tạo lý luận Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong bối cảnh và điều kiện mới, phù hợp với điều kiện mới, làm cho những giá trị đó không bị lạc hậu, mai một mà ngày càng được bổ sung và hoàn thiện.

Nội dung bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là bảo vệ sự đúng đắn, tiến bộ, tính cách mạng và khoa học của những giá trị cốt lõi của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, bảo vệ những thành quả lý luận - tư tưởng của Đảng trong thực tiễn cách mạng Việt Nam. Nền tảng tư tưởng của Đảng được hình thành và phát triển gắn liền với những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, với những thành quả xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, gắn với thành quả của công cuộc đổi mới, là thành quả lao động của toàn Đảng, toàn dân Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảnglà toàn bộ các hoạt động của Đảng, các tổ chức đảng, của cả hệ thống chính trị và toàn thể cán bộ, đảng viên và nhân dân nhằm nhằm duy trì, giữ gìn, củng cố và phát triển những giá trị lý luận Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, những thành quả lý luận của Đảng để Đảng ngày càng vững mạnh về chính trị tư tưởng. Trong đó tổ chức Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, tổ chức chính trị - xã hội của thanh niên Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện, bao gồm những thanh niên tiên tiến, phấn đấu vì mục tiêu, lý tưởng của Đảng, lực lượng nòng cốt chính trị trong phong trào thanh niên và trong các tổ chức thanh niên Việt Nam, có vai trò đặc biệt quan trọng, quyết định thắng lợi của công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

2. Một số kết quả trong đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng thời gian qua

Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta luôn coi trọng vai trò của thanh niên, coi thanh niên là “chủ nhân tương lai của đất nước”, “là rường cột của nước nhà”… Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng đã đặt nhiều kỳ vọng và luôn chăm lo đến việc giáo dục, rèn luyện cho đoàn viên, thanh niên. Trong Di chúc , Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dành một phần nói về thanh niên và căn dặn Đảng cần phải quan tâm đến việc giáo dục, bồi dưỡng thanh niên - thế hệ cách mạng cho đời sau. Người căn dặn: “ĐOÀN VIÊN VÀ THANH NIÊN ta nói chung là tốt, mọi việc đều hăng hái xung phong, không ngại khó khăn, có chí tiến thủ. Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa “hồng” vừa “chuyên”. Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết”. Đây chính là sự tổng kết, đúc rút vô cùng quý báu của Người từ thực tiễn lãnh đạo, chỉ đạo cách mạng Việt Nam nói chung và công tác thanh niên nói riêng, nhằm phát huy mọi tiềm năng to lớn của thanh niên trong sự nghiệp cách mạng của Đảng và của dân tộc.

Quán triệt quan điểm chỉ đạo của Đảng và thấm nhuần sâu sắc phát biểu chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về việc “ cần tích cực, chủ động thực hiện nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đi đầu và kiên quyết đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch” , để từ đó tiếp tục có những hành động thiết thực. Ngay sau khi Nghị quyết 35 của Bộ Chính trị được ban hành, tất cả các cơ quan, đơn vị, địa phương và toàn hệ thống chính trị đã đẩy mạnh triển khai thực hiện Nghị quyết. Ban Chỉ đạo 35 đã được thành lập từ Trung ương đến cấp tỉnh, cấp huyện và ở các bộ, ban, ngành với vai trò trực tiếp chỉ đạo, điều hành việc triển khai thực hiện nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch gắn với chức năng, nhiệm vụ của mình. Trong đó, công tác tuyên truyền bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng nhằm nâng cao nhận thức của các ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên được tiến hành khá bài bản, hệ thống, thường xuyên, bằng nhiều hình thức phong phú. Nhiều đảng bộ, chi bộ cơ sở không chỉ tổ chức học tập, quán triệt Nghị quyết mà còn tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề về nội dung Nghị quyết để phổ biến, lan tỏa đến đông đảo cán bộ, đảng viên [3] . Nhờ đó, “đa số cấp ủy, tổ chức đảng, đảng viên, nhất là người đứng đầu đã nhận thức sâu sắc hơn ý nghĩa, tầm quan trọng, sự cần thiết của công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới”.

Đáng chú ý, trên cơ sở thành công của “Cuộc thi viết chính luận khoa học về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới” do Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức năm 2021, trong năm 2022, 2023 Ban Chỉ đạo 35 Trung ương đã giao Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh chủ trì, phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương, Hội đồng Lý luận Trung ương, Tạp chí Cộng sản, Báo Nhân dân, Hội Nhà báo Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức “Cuộc thi chính luận về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng”. Cuộc thi đã thu hút sự tham gia của đông đảo cán bộ, đảng viên, nhân dân và một số học giả, chính khách nước ngoài, tạo ra sự ảnh hưởng và lan tỏa rộng rãi trong toàn xã hội. Cuộc thi là hình thức tuyên truyền sáng tạo, thiết thực, hiệu quả về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch ở nước ta trong giai đoạn hiện nay.

Ở Việt Nam, thanh niên trong độ tuổi từ 16 đến 30 tuổi là một lực lượng đông đảo, chiếm khoảng 30% dân số. Đây là lực lượng dân cư có nhiều tiềm năng về sức khỏe, trí tuệ và khả năng thích nghi với sự thay đổi nhanh chóng của môi trường trong nước và quốc tế. Thanh niên Việt Nam nhìn chung đều có tinh thần nhiệt tình cách mạng, hăng hái, tiên phong, ham học hỏi, có tinh thần đổi mới, sáng tạo. Khi được dìu dắt, tập hợp, thanh niên dễ liên kết thành một khối thống nhất, đoàn kết. Trong những năm gần đây, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh luôn coi trọng, tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, như: Nhiều văn bản chỉ đạo, triển khai, cụ thể hóa các quan điểm của Đảng về giáo dục lý tưởng cách mạng cho đoàn viên, thanh thiếu niên được ban hành. Hoạt động Đoàn đã từng bước đổi mới, nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, đoàn viên, thanh niên. Các cấp bộ đoàn đã tổ chức đa dạng các hình thức tuyên truyền, giáo dục, phổ biến chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh thông qua sinh hoạt chi đoàn, sinh hoạt chính trị “Con đường cách mạng của thanh niên thời kỳ mới”, “Tự hào tiến bước dưới cờ Đảng”, “Tự hào tuổi trẻ thời đại Hồ Chí Minh”, tọa đàm, hội thảo về cuộc đời, sự nghiệp, giá trị học thuyết MácLênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các cuộc thi tìm hiểu trên mạng internet, cuộc thi Olympic các môn khoa học Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh “Ánh sáng soi đường”, “Tầm nhìn xuyên thế kỷ”… thu hút hàng triệu lượt đoàn viên, thanh niên, sinh viên tham gia. Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được triển khai đồng bộ, thường xuyên, liên tục, xác định nội dung, hình thức phù hợp với từng đối tượng thanh niên, gắn với nhiệm vụ chính trị của địa phương, cơ quan, đơn vị. Công tác nắm bắt tình hình tư tưởng, định hướng dư luận trong thanh niên trước những diễn biến phức tạp và công tác đấu tranh với những luận điệu chống phá, âm mưu, hành động “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch nhằm vào thanh niên được chú trọng hơn. Đoàn Thanh niên đã tích cực tham gia xây dựng và bảo vệ Đảng, xây dựng chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hội. Các cấp bộ đoàn đã nghiêm túc tổ chức quán triệt, triển khai trong cán bộ đoàn, đoàn viên, tuyên truyền trong thanh niên về các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Việc quán triệt, học tập, tuyên truyền các nghị quyết của Đảng, của Đoàn được triển khai với nhiều hình thức sáng tạo, như: học tập trực tuyến, thi trắc nghiệm, thi tự luận trên internet, xây dựng phim ngắn, bản đồ tư duy tuyên truyền, phổ biến nghị quyết...

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc triển khai Nghị quyết 35 nói chung và công tác tuyên truyền bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng còn bộc lộ một số hạn chế, bất cập. Công tác tuyên truyền, định hướng, nhất là trên internet và mạng xã hội còn thiếu nội dung, hình thức, phương pháp phù hợp, có biểu hiện chạy theo thành tích, bệnh hình thức, hiệu quả chưa cao, đã ảnh hưởng đáng kể đến hiệu quả công tác tuyên truyền về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch ở nước ta thời gian qua. Do còn có những hạn chế nhất định về trình độ, kinh nghiệm sống, một bộ phận thanh niên Việt Nam dễ bị lôi kéo, kích động, thường dễ có tâm lý chán nản, bi quan trước những thất bại, vấp ngã đầu đời; dễ bị các thế lực thù địch lợi dụng nhằm phá hoại tương lai của đất nước ta; phá hoại niềm tin, sự kỳ vọng của Đảng, của Chủ tịch Hồ Chí Minh và của nhân dân dành cho thế hệ tương lai của nước nhà, nhằm “phá hủy lực lượng cộng sản tiềm năng không thể coi thường ở các nước xã hội chủ nghĩa”. Trong tổ chức đoàn thanh niên nhiều cơ sở giáo dục và đào tạo đã có không ít thanh niên, sinh viên phai nhạt niềm tin, lý tưởng trước sự lôi kéo, mua chuộc, xúi giục của các thế lực thù địch và những phần tử cơ hội chính trị, nhiều sinh viên mất phương hướng phấn đấu, không có chí lập thân, lập nghiệp; chạy theo lối sống thực dụng, sống thử, sống dựa dẫm, thiếu trách nhiệm, thờ ơ với gia đình và xã hội, sa vào nghiện ngập, hút sách, thiếu trung thực, gian lận trong thi cử, chạy điểm, chạy thầy, chạy trường, mua bằng cấp…

3. Bối cảnh và vấn đề đặt ra đối với Đoàn Thanh niên trong đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng

Trong Báo cáo Chính trị trình Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã dự báo tình hình thế giới và đất nước trong những năm tiếp theo tác động đến sự phát triển kinh tế - xã hội của nước ta nói chung và công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch nói riêng. Bốn nguy cơ, trong đó có tình trạng tham nhũng, lãng phí, quan liêu, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ còn nhiều diễn biến phức tạp. Đặc biệt, “các thế lực thù địch tiếp tục tăng cường chống phá Đảng, Nhà nước và đất nước ta”, “Sự chống phá của các thế lực thù địch, tổ chức phản động ngày càng tinh vi hơn”. Đây được nhận định là một trong những nguy cơ đe dọa trực tiếp đến sự tồn vong của Đảng, của chế độ ta và tác động trực tiếp đến công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng ở nước ta trong thời gian tới. Các thế lực thù địch đang tận dụng tối đa sự phát triển mạnh mẽ của internet và công nghệ số để tăng cường xuyên tạc, chống phá quyết liệt nền tảng tư tưởng của Đảng với những thủ đoạn ngày càng tinh vi, xảo quyệt, tập trung nhiều hơn vào những người trong độ tuổi thanh niên.

Trong giai đoạn hiện nay, Đảng ta đặc biệt coi trọng công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, kiên quyết đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, coi đây là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, trong đó có vai trò xung kích của thế hệ trẻ. Bối cảnh mới đặt ra yêu cầu vừa cấp thiết trước mắt, thường xuyên, vừa chiến lược, lâu dài đối với các tổ chức thanh niên nói chung, tổ chức Đoàn nói riêng là phải bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác có hiệu quả các quan điểm sai trái, thù địch; Đoàn Thanh niên tiếp tục phát huy những truyền thống quý báu của dân tộc và bản chất tốt đẹp của mình, xây dựng lớp thanh niên giàu lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, có bản lĩnh chính trị, ý thức chấp hành pháp luật, đạo đức cách mạng và lối sống đẹp, có ước mơ, hoài bão, khát vọng đưa đất nước vươn lên, có tri thức, sức khoẻ, kỹ năng xã hội, năng lực chuyên môn, làm chủ khoa học công nghệ hiện đại, góp phần đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2030; đồng thời Đoàn Thanh niên cần phát huy ưu thế của công nghệ số nhằm tiếp tục nhận diện các phương thức, thủ đoạn mới của các thế lực thù địch, phản động với những chiêu thức, thủ đoạn mới chống phá Đảng, Nhà nước và công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Được xây dựng, rèn luyện và trưởng thành qua các thời kỳ đấu tranh cách mạng, bước vào thời kỳ mới, để phát huy được vai trò hạt nhân chính trị của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong tham gia bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới, cần chú trọng thực hiện tốt một số vấn đề sau:

Thứ nhất, tổ chức Đoàn xác định yêu cầu, nhiệm vụ công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch phải gắn kết chặt chẽ giữa “xây” và “chống”phải mang tính thường xuyên, lâu dài, kiên trì, bền bỉ, trong đó “Xây” là cơ bản:

Để xây dựng lý tưởng cách mạng cho đoàn viên, thanh niên, Đoàn xác định điều này phải có tầm nhìn, xuyên suốt, lâu dài, xuất phát từ đội viên, thiếu nhi, bởi các em là “mầm non của Đảng”, “là đội dự bị của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh”, gắn với phong trào “Thiếu nhi Việt Nam làm theo 5 điều Bác Hồ dạy” để các em trở thành Cháu ngoan Bác Hồ, tiến bước lên Đoàn. Làm tốt nhiệm vụ đó, chúng ta sẽ góp phần tạo nên một nguồn lực lượng đoàn viên, thanh niên “vừa hồng”, “vừa chuyên” cho tương lai.

Ngoài ra, tính kiên trì, bền bỉ của tổ chức Đoàn thể hiện qua các hoạt động giáo dục lý luận chính trị, truyền thống cách mạng được tổ chức định kỳ và điển hình là: Hội thi Olympic các môn khoa học Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh “Tầm nhìn xuyên thế kỷ” dành cho sinh viên; Hội thi tìm hiểu chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh “Ánh sáng thời đại” dành cho giảng viên, giáo viên trẻ, Hội thi “Tự hào Sử Việt” để giáo dục đoàn viên, thanh niên về lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, phấn đấu vì sự nghiệp “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.

Trong tổng thể công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, Tổ chức Đoàn các cấp cũng tạo môi trường tạo điều kiện cho thanh thiếu niên phát triển toàn diện về nhân cách, đạo đức, tuân thủ pháp luật, sống có trách nhiệm qua việc xây dựng “Không gian Văn hóa Hồ Chí Minh” theo chủ trương của Đảng; trong đó, tất cả thanh thiếu niên là chủ thể xây dựng, sáng tạo và thụ hưởng thành quả từ Không gian văn hóa Hồ Chí Minh.

Bên cạnh đó, vấn đề trọng tâm của tổ chức Đoàn khi xây dựng các chương trình, kế hoạch của tổ chức Đoàn khi tham gia thực hiện Nghị quyết 35 là “Xây dựng bản lĩnh” của thanh niên. Trong đó,  Đoàn xác định việc rèn luyện trong thanh niên phải thể hiện ở các mặt: Bản lĩnh về tư tưởng, chính trị và bản lĩnh về hành động. Đoàn Thanh niên, mỗi đoàn viên cần ý thức sứ mệnh, vai trò của mình vững bước trong tham gia các nhiệm vụ bảo vệ biên cương văn hóa tư tưởng trong giai đoạn hiện nay. Xây dựng bản lĩnh cho thanh niên chính là tạo cho thanh niên có khả năng lý luận, khả năng nhận diện các vấn đề xã hội cho thanh niên; “sức đề kháng”, vượt qua mọi khó khăn, thách thức trong thời đại mới, đồng thời chủ động trong định hướng tương lai, thông qua hành động hiện tại. Trong đó, các hoạt động nổi bật góp phần xây dựng bản lĩnh về tư tưởng, chính trị có thể kể đến như: triển khai hiệu quả việc học tập lý luận chính trị trong đội ngũ cán bộ Đoàn, đoàn viên, phát huy đoàn viên, thanh niên qua các diễn đàn “Đảng với thanh niên, Thanh niên với Đảng”, “Nghe thanh niên nói – Nói thanh niên nghe”. Đồng thời, Đoàn cần tổ chức nhiều hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng, nuôi dưỡng lòng yêu nước, yêu nước, giúp thanh niên “sống có tình, có nghĩa, có thủy, có chung “, giúp thanh niên xây dựng tình yêu địa phương nơi mình ở, từ đó phát triển thành tình yêu đất nước, yêu chế độ xã hội chủ nghĩa; mà tiêu biểu là chương trình thăm và tặng quà Nhân dân các đợt kỷ niệm ngày lễ lớn của dân tộc. Các hoạt động cụ thể để đoàn viên, thanh niên rèn luyện bản lĩnh chính trị qua những hành động cụ thể: Đẩy mạnh cuộc vận động “Người cộng sản trẻ” trong toàn Đoàn; Ngày hành động thống nhất (Ngày lao động cộng sản, Ngày Chủ nhật xanh, Ngày thứ bảy tình nguyện, Ngày đoàn viên,…), thực hiện chương trình “ Rèn luyện đoàn viên ”; xây dựng các giá trị mẫu hình thanh niên; các phong trào hành động cách mạng gắn với đặc thù rèn luyện của đoàn viên, thanh niên của từng khu vực đối tượng; thực hiện cuộc vận động “ Mỗi ngày một tin tốt, mỗi tuần một câu chuyện đẹp ” trong thanh niên gắn thực hiện Bộ Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội;…

Trong thời gian tới Đoàn cần tiếp tục tạo nên tính lan tỏa, sức mạnh hệ thống, có sức hiệu triệu trong các lực lượng tham gia tuyên truyền, lan tỏa thông tin tích cực, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên Internet, mạng xã hội trên địa bàn. Đi cùng với hoạt động xây dựng lý tưởng cách mạng cho đoàn viên, thanh niên là việc thực hiện tốt công tác nắm bắt tư tưởng, dư luận thanh niên, tổ chức các cuộc khảo sát định kỳ để đánh giá hiệu quả giáo dục từ các hoạt động do Đoàn - Hội - Đội tổ chức và xây dựng lực lượng, trong đó phát huy: (1) Lực lượng Câu lạc bộ Lý luận trẻ từ cấp Trung ương đến cơ sở và hệ thống các tổ, nhóm tu dưỡng rèn luyện; (2) Lực lượng nắm bắt, xử lý, định hướng dư luận xã hội trong thanh niên; (3) Lực lượng nòng cốt chính trị tham gia phối hợp với các cơ quan chức năng, nghiệp vụ để đấu tranh với những sự việc, tình huống phức tạp, nhạy cảm và trên không gian mạng; (4) Lực lượng đảng viên trẻ, đoàn viên ưu tú; (5) Lực lượng tham gia phản biện xã hội về các dự thảo văn bản pháp luật, chính sách đối với thanh thiếu nhi và giám sát thực hiện chính sách pháp luật đối với thanh thiếu nhi. Để làm tốt công tác này, các cấp bộ Đoàn có những giải pháp đề cao trách nhiệm nêu gương của cán bộ Đoàn gắn với xây dựng phong cách cán bộ Đoàn, xây dựng các giá trị mẫu hình thanh niên, tăng cường cung cấp các thông tin chính thống đến đông đảo cán bộ, đoàn viên, thanh thiếu niên bằng những sản phẩm mới, hấp dẫn và dễ tiếp cận. Mục tiêu hướng đến xây dựng hình ảnh người cán bộ Đoàn, đảng viên trẻ không suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, xứng đáng là đội dự bị thực sự tin cậy của Đảng.

Bên cạnh đó, các cấp bộ Đoàn cũng xác định đi cùng với “Xây” là “Chống” phải quyết liệt, hiệu quả, an toàn tuyệt đối; đây là quá trình xuyên suốt, thường xuyên. Trong đó, phải quyết liệt chống biểu hiện “nhạt Đảng, khô Đoàn, xa rời chính trị”; chống tâm lý thụ động, làm việc hình thức, đối phó và thiếu kỷ luật phát ngôn; chống các quan điểm sai trái, thông tin xấu, độc sai sự thật trên internet, mạng xã hội hiện nay; chống các quan điểm, hành vi phản đạo đức, phi đạo đức, phản văn hóa.

Thứ hai, đổi mới phương thức tuyên truyền, giáo dục của Đoàn và đặc biệt trên không gian mạng. Hoạt động của Đoàn luôn gắn với nhu cầu, mong muốn của thanh niên. Song, phải nhìn nhận rằng, xu hướng phát triển của thanh niên, đặc biệt là thanh niên thành phố rất phong phú, thay đổi nhanh đòi hỏi sự nắm bắt để đổi mới tư duy, phương thức tuyên truyền, giáo dục của Đoàn, ứng dụng công nghệ mới, khai thác tối đa các kênh tương tác trực tuyến để tổ chức hoạt động, tăng tính tương tác với thanh niên trên không gian mạng.

Sáng tạo trong phương thức tiếp cận trên không gian mạng và tăng tỷ lệ tương tác với thanh niên, các cấp bộ Đoàn đã ứng dụng công nghệ phát sóng trực tiếp (livestream) trên các trang cộng đồng để tổ chức học tập các chuyên đề về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, tuyên truyền, quán triệt Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp, các chương trình kỷ niệm các ngày lễ lớn, các sự kiện của tổ chức Đoàn - Hội - Đội thành phố; ứng dụng công nghệ “Chatbot” (chương trình kết hợp với trí tuệ nhân tạo - AI) để tương tác với đoàn viên, thanh niên trong các cuộc thi, làm cho việc học tập lý luận chính trị trở thành một đợt sinh hoạt sâu rộng, hấp dẫn, có tính lan tỏa. Ngoài ra, các cấp bộ Đoàn tiếp tục thực hiện các ấn phẩm, tuyên truyền, phổ biến các công trình, tác phẩm, tư liệu về tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, về giáo dục chính trị tư tưởng có giá trị giáo dục nhân văn cho thanh niên.

Đổi mới trong phương thức các sản phẩm, ấn phẩm tuyên truyền, giáo dục của Đoàn như: Đọc Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh qua các kỳ Đại hội, Sắt son niềm tin với Đảng, Bản đồ Hành trình theo chân Bác, Sổ tay Không gian Văn hóa Hồ Chí Minh… Trong số các quyển sách nói trên có những quyển được thiết kế “Sách bỏ túi”, khổ giấy nhỏ gọn, có thể dùng để mang theo học tập thường xuyên và trao tặng đoàn viên, thanh niên trong các buổi lễ kết nạp Đoàn, kết nạp Đảng, các buổi sinh hoạt chi đoàn.Trong công tác tuyên truyền, các cấp bộ Đoàn cũng cần chủ động thiết kế xây dựng chủ đề để định hướng thanh niên; việc lựa chọn chủ đề cần tăng tính tương tác, tạo sự gần gũi, sử dụng nhiều ngôn ngữ và hình thức được thanh niên yêu thích, lựa chọn cách đưa thông tin sinh động, cụ thể, gắn với cuộc sống.

Những vấn đề nêu trên vừa là nhiệm vụ cấp thiết trước mắt, vừa là nhiệm vụ cơ bản, chiến lược, lâu dài, đòi hỏi phải có sự quan tâm, đầu tư thoả đáng. Đây là nhiệm vụ của toàn Đảng, của các cấp, các ngành, đoàn thể, gia đình và toàn xã hội, trong đó Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh có vai trò đặc biệt quan trọng. Muốn làm tốt được điều đó, tổ chức Đoàn các cấp cần quan tâm thực hiện tốt một số nhiệm vụ cụ thể sau: (1) Thực hiện hiệu quả Nghị quyết 35 của Đảng và các nhiệm vụ đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; (2) Nâng cao bản lĩnh chính trị của mỗi cán bộ Đoàn, vững tư tưởng, chuẩn nhận thức, am tường về chính trị, tính nêu gương của mỗi cán bộ Đoàn; (3) Coi trọng công tác giáo dục lý tưởng cách mạng thông qua các đợt sinh hoạt chính trị gắn với các ngày lễ lớn trong giai đoạn 2022 - 2027 và tầm nhìn đến năm 2045, tăng cường các hoạt động tìm hiểu tác phẩm “ Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam ” của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng để truyền cảm xúc, xây niềm tin chính trị trong đoàn viên, thanh niên; (4) Tiếp tục tận dụng ưu thế của các công cụ, phương tiện truyền thông hiện đại, mạng xã hội, hệ thống báo chí, xuất bản của Đoàn trong giáo dục thanh thiếu nhi; (5) Coi trọng giáo dục bằng hành động, qua thực tiễn phong trào; (6) Chăm lo củng cố xây dựng tổ chức Đoàn thực sự vững mạnh về tư tưởng chính trị, tổ chức và hành động, xứng đáng là đội dự bị tin cậy của Đảng (Làm tốt công tác giới thiệu đoàn viên ưu tú cho Đảng xem xét kết nạp, nâng cao chất lượng đoàn viên ưu tú, công tác giám sát, phản biện xã hội tham gia phản biện xã hội về các dự thảo văn bản pháp luật, chính sách đối với thanh thiếu nhi và giám sát thực hiện chính sách pháp luật đối với thanh thiếu nhi,…)

Trong thời gian tới, trên cơ sở những chỉ đạo của Trung ương Đoàn và các cấp ủy Đảng, tổ chức Đoàn cần tiếp tục thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch với phương châm “Nhận thức đúng, thông tin đủ, hành động nhanh, kết nối mạnh, lan tỏa rộng”. Từ vị trí là “đội dự bị tin cậy của Ðảng”, việc bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác có hiệu quả các quan điểm sai trái, thù địch vừa là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu vừa là công việc tự giác, thường xuyên của tổ chức Đoàn, của mỗi cán bộ Đoàn, đoàn viên, thanh niên, đây là cơ hội để tôi luyện bản lĩnh của mỗi bạn trẻ./.

TS. Lê Thị Mai Hoa [1] , TS. Lê Ánh Dương [2]

TÀI LIÊU THAM KHẢO

1. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII,  2016.

2. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Hội nghị lần thứ bảy, Ban Chấp hành Trung ương khóa XII, 2018.

3. Bộ Chính trị khóa XII, Nghị quyết số 35-NQ/TW về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Ðảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới.

4. Bộ Chính trị khóa XI, Quy định số 217-QĐ/TW Về Quy chế giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội.

5. Bộ Chính trị khóa XI, Quy định số 218-QĐ/TW về việc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền.

6. Ban Bí thư Trung ương Đảng, Quy định số 124-QĐ/TW về giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ, đảng viên.


[1] Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục, Ban Tuyên giáo Trung ương.

[2] Chuyên viên chính Vụ Giáo dục, Ban Tuyên giáo Trung ương.

[3] Điển hình là một số Ban Chỉ đạo 35 các bộ, ngành, địa phương đã tổ chức nhiều hội thảo khoa học, xuất bản và phát hành các cuốn sổ tay hướng dẫn kỹ năng, nghiệp vụ về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng như: Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh phát hành “Sổ tay công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới”, Học viện Báo chí và Tuyên truyền phát hành cuốn “Sổ tay hỏi đáp Sinh viên với công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch hiện nay”… Sau khi phát hành, các cuốn sổ tay đã trở thành cẩm nang thiết thực nhằm nâng cao nhận thức, kỹ năng, phương pháp cho cán bộ, đảng viên và nhân dân trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch.