Tại Phiên khai mạc Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV sáng 20/5, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái thay mặt Chính phủ trình bày Báo cáo đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển KTXH và NSNN năm 2023; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển KTXH và NSNN những tháng đầu năm 2024.
Kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV. Ảnh: VGP
Tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội đã tăng lên nhưng vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức, Phó thủ tướng Lê Minh Khải cho biết trong bài phát biểu trước Quốc hội ngày thứ Hai 20/5. Thủ tướng cho biết hoạt động công nghiệp đang phục hồi với tốc độ chậm.
Thị trường bất động sản phục hồi chậm, tiến độ triển khai gói cho vay nhà ở xã hội 120 nghìn tỷ đồng chưa đạt yêu cầu. Tiến độ một số dự án cao tốc, giao thông trọng điểm, giải phóng mặt bằng còn chậm.
Sản xuất nông nghiệp, nhất là tại vùng đồng bằng sông Cửu Long gặp nhiều khó khăn do hạn hán, xâm nhập mặn kéo dài và nặng nề hơn.
Trong khi đó, tình hình thế giới, khu vực thời gian tới được dự báo tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, tạo thách thức, áp lực lớn lên chỉ đạo, điều hành kinh tế vĩ mô và phát triển KTXH nước ta. Trong nước, khó khăn, thách thức và thời cơ, thuận lợi đan xen, trong đó khó khăn, thách thức nhiều hơn, đòi hỏi chúng ta phải quyết tâm cao hơn, nỗ lực lớn hơn, hành động quyết liệt hơn, đẩy mạnh tăng tốc, bứt phá để hoàn thành thắng lợi các mục tiêu phát triển KTXH năm 2024 và Kế hoạch 5 năm 2021 - 2025.
Theo đó, 11 nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu được đưa ra trong thời gian tới bao gồm:
(1) Ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng gắn với ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; phối hợp chặt chẽ, hiệu quả, hài hòa các chính sách điều hành kinh tế vĩ mô.
Làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống và thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới. Tiếp tục thực hiện chính sách miễn, giảm lãi suất, giãn, hoãn, cơ cấu lại nợ và miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất để tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh.
Tăng cường kỷ luật, kỷ cương tài chính - NSNN; mở rộng cơ sở thu, bảo đảm thu đúng, thu đủ, thu kịp thời và chống thất thu thuế, nhất là từ hoạt động kinh doanh dịch vụ ăn uống, thương mại điện tử xuyên biên giới…; thực hiện nghiêm quy định về hóa đơn điện tử, không để chậm trễ kéo dài.
Triệt để tiết kiệm chi NSNN, nhất là chi thường xuyên; rà soát, kiên quyết cắt giảm các nhiệm vụ chi chưa thực sự cần thiết. Tăng cường quản lý giá cả, thị trường, có lộ trình phù hợp điều chỉnh giá các hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước quản lý.
Điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả; phối hợp đồng bộ, hài hòa, chặt chẽ với chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm và các chính sách khác.
Điều hành tỷ giá, lãi suất phù hợp với tình hình thị trường và mục tiêu đề ra. Quyết liệt triển khai ngay các giải pháp ổn định thị trường vàng theo quy định; chú trọng thanh tra, kiểm tra; áp dụng hóa đơn điện tử và tăng cường thông tin, truyền thông.
Tiếp tục tháo gỡ khó khăn, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân tiếp cận vốn tín dụng; hướng tín dụng vào sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên và các động lực tăng trưởng; phấn đấu tăng trưởng tín dụng đạt khoảng 15% và giảm lãi suất cho vay 1 - 2%. Đẩy mạnh giải ngân Chương trình 120 nghìn tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo chung cư cũ.
Quyết liệt đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, lấy đầu tư công kích hoạt và dẫn dắt đầu tư tư, tăng cường hợp tác công tư; khẩn trương báo cáo cấp có thẩm quyền điều chỉnh kế hoạch vốn của các bộ, cơ quan, địa phương chưa phân bổ hoặc chậm giải ngân sang các bộ, cơ quan, địa phương khác giải ngân nhanh và có nhu cầu bổ sung vốn; kịp thời xử lý khó khăn, vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ các công trình, dự án hạ tầng quan trọng, trọng điểm quốc gia và các Chương trình mục tiêu quốc gia; phấn đấu giải ngân trên 95% kế hoạch được giao.
Tăng cường xúc tiến thương mại, thúc đẩy xuất khẩu sang các thị trường lớn, khai thác thị trường tiềm năng, phát huy hiệu quả các hiệp định, thỏa thuận thương mại đã ký kết. Đẩy nhanh đàm phán, ký kết các Hiệp định thương mại tự do với các Tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất (UAE), Khối thị trường chung Nam Mỹ... Phát triển mạnh thị trường trong nước, kích cầu tiêu dùng, thực hiện tốt Cuộc vận động "người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam".
(2) Tiếp tục đổi mới quy trình, nâng cao chất lượng xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Bảo đảm chất lượng, tiến độ các dự án luật, nghị quyết, cơ chế, chính sách, quy định mới, thí điểm, đặc thù trình Quốc hội. Khẩn trương xây dựng, ban hành các văn bản quy định chi tiết thi hành, bảo đảm có hiệu lực đồng thời với các luật, nghị quyết đã được thông qua.
(3) Tập trung thực hiện hiệu quả, thực chất cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh. Thúc đẩy phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, các ngành, lĩnh vực mới nổi, mô hình kinh doanh mới.
Tiếp tục cơ cấu lại các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu, tập trung chuyển giao bắt buộc các ngân hàng yếu kém.
Triển khai hiệu quả Đề án cơ cấu lại, chiến lược, kế hoạch sản xuất kinh doanh và đầu tư phát triển của các tập đoàn, tổng công ty nhà nước; tích cực tham gia và thực hiện các dự án quy mô lớn, có tính lan tỏa cao. Tập trung xử lý các doanh nghiệp, dự án chậm tiến độ, thua lỗ kéo dài.
Đẩy mạnh cơ cấu lại các ngành công nghiệp, nhất là công nghiệp chế biến, chế tạo. Đề xuất các cơ chế, chính sách đột phá nhằm thu hút đầu tư vào các lĩnh vực mới nổi, dự án FDI quy mô lớn, công nghệ cao. Triển khai hiệu quả Quy hoạch điện VIII; sớm hoàn thiện các cơ chế, chính sách mới về điện. Bảo đảm an ninh năng lượng, cung ứng xăng dầu, không để thiếu điện trong mọi tình huống.
Tiếp tục cơ cấu lại ngành nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới; chuyển từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp. Phát triển mạnh nông nghiệp sinh thái, xanh, hữu cơ, công nghệ cao, thích ứng với biến đổi khí hậu; bảo đảm an ninh lương thực trong nước và thúc đẩy xuất khẩu nông sản. Tích cực triển khai Đề án 01 triệu héc-ta lúa chất lượng cao, phát thải thấp vùng đồng bằng sông Cửu Long. Triển khai đồng bộ các giải pháp để sớm gỡ thẻ vàng IUU.
Đẩy mạnh các ngành dịch vụ có tiềm năng, lợi thế; tiết giảm chi phí vận tải. Phát triển du lịch toàn diện, nhanh và bền vững; tăng cường công tác quản lý giá dịch vụ du lịch, lưu trú, ăn uống; đẩy mạnh công tác quảng bá, xúc tiến du lịch; phấn đấu năm 2024 thu hút được 18 triệu lượt khách quốc tế. Sớm ban hành và triển khai hiệu quả Quy hoạch hệ thống du lịch đến năm 2030.
(4) Đẩy nhanh tiến độ các công trình hạ tầng giao thông quan trọng quốc gia, liên vùng, nhất là thi công 1.000 km đường bộ cao tốc để phấn đấu đến năm 2025 đưa vào khai thác khoảng 3.000 km, mở ra không gian, động lực phát triển mới, làm tăng giá trị gia tăng quỹ đất, giảm chi phí logistics. Đưa vào vận hành khai thác đường sắt đô thị trên cao Nhổn - Ga Hà Nội, đường sắt đô thị Bến Thành - Suối Tiên và Dự án đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối.
Đẩy mạnh phát triển hạ tầng số, sớm đưa mạng 5G vào khai thác và vận hành thương mại; thúc đẩy phát triển hạ tầng trung tâm dữ liệu và xây dựng các cơ sở dữ liệu quốc gia, nhất là dự án trung tâm dữ liệu quốc gia. Tăng cường triển khai Đề án 06 gắn với tích hợp, chia sẻ dữ liệu, hình thành hệ sinh thái công dân số. Đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt, hoạt động ngân hàng số.
Tập trung hoàn thành phê duyệt các quy hoạch còn lại; thúc đẩy phát triển liên kết vùng, phát huy vai trò của Hội đồng vùng; thực hiện hiệu quả quy hoạch đã được phê duyệt. Tích cực triển khai Nghị quyết số 06 của Bộ Chính trị về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam.
(5) Chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao gắn với đẩy mạnh nghiên cứu, phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ. Tiếp tục thực hiện quyết liệt đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.
Đẩy nhanh xây dựng Chiến lược phát triển giáo dục đến năm 2030; thực hiện tự chủ giáo dục đại học; nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp. Thúc đẩy mạnh mẽ hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo quốc gia, Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia và tăng cường liên kết mạng lưới đổi mới sáng tạo.
Xây dựng cơ chế trọng dụng nhà khoa học và thí điểm chính sách ưu đãi đặc thù. Khẩn trương ban hành và triển khai Chiến lược phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, Đề án Phát triển nguồn nhân lực bán dẫn; phấn đấu đến năm 2030 có 50 - 100 nghìn nhân lực chất lượng cao cho ngành sản xuất chíp bán dẫn.
(6) Phát triển toàn diện, đồng bộ các lĩnh vực văn hóa, gắn kết hài hòa giữa phát triển kinh tế với văn hóa, xã hội. Tiếp tục thực hiện Kết luận của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc và Kết luận số 76 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam.
Đẩy mạnh quốc tế hóa giá trị, bản sắc văn hóa dân tộc ra thế giới và dân tộc hóa tinh hoa văn hóa thế giới vào Việt Nam.
Phát triển công nghiệp văn hóa theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại, sáng tạo, cạnh tranh. Triển khai ngay Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa sau khi được Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư.
(7) Tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường, phòng, chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo đảm an ninh nguồn nước...
Nghiên cứu cơ chế, chính sách để thành lập và vận hành thí điểm sàn giao dịch tín chỉ các-bon từ năm 2025. Tập trung thực hiện hiệu quả Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam.
(8) Tiếp tục hoàn thiện bộ máy hành chính nhà nước trong sạch, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả; đổi mới quản lý công vụ, công chức, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có đủ phẩm chất, năng lực, liêm chính, thực sự là công bộc của Nhân dân; triển khai chính sách tiền lương mới từ ngày 01/7/2024; hoàn thành sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2025 trong tháng 9/2024.
Hoàn thiện các chế độ, chính sách thu hút, trọng dụng nhân tài; khuyến khích cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá vì lợi ích chung; khắc phục tình trạng đùn đẩy, sợ sai, sợ trách nhiệm.
Triển khai đồng bộ các kết luận, chỉ thị của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, chương trình, kế hoạch công tác của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và Chiến lược quốc gia về phòng, chống tham nhũng theo phương châm "không có vùng cấm, không có ngoại lệ".
Tăng cường công khai, minh bạch trong thanh tra, kiểm toán; đẩy mạnh thi hành án dân sự, hành chính, thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án tham nhũng, kinh tế.
(9) Triển khai hiệu quả các chiến lược, đề án về quân sự, quốc phòng, nâng cao tiềm lực quốc phòng, an ninh; bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ; nắm chắc, dự báo, đánh giá sát tình hình, không để bị động, bất ngờ. Giữ vững an ninh quốc gia, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trong mọi tình huống.
(10) Triển khai đồng bộ, toàn diện, hiệu quả các hoạt động đối ngoại, hội nhập quốc tế; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định và tạo điều kiện thuận lợi thu hút các nguồn lực cho phát triển đất nước, nâng cao uy tín, vị thế quốc tế của Việt Nam.
(11) Đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền, nhất là truyền thông chính sách; kịp thời đấu tranh, phản bác thông tin sai sự thật, quan điểm sai trái, thù địch. Tăng cường tuyên truyền các thành tựu phát triển KTXH, các sự kiện lớn của đất nước; cổ vũ mô hình hay, cách làm sáng tạo, gương người tốt, việc tốt.
Khánh Chi
