Cần xác định cho rõ chiến lược của SCIC
Phó Chủ tịch Ủy ban quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp (DN) Hồ Sỹ Hùng cho biết bên cạnh những kết quả lớn đạt được, hoạt động của SCIC còn nhiều khó khăn, vướng mắc, bất cập về quan điểm xử lý các vấn đề cụ thể, về định hướng, lĩnh vực đầu tư… Việc tiếp nhận DN còn chậm, lúng túng trong áp dụng quy định pháp luật để thực hiện bán vốn Nhà nước tại DN. “Hai chức năng chính của SCIC là tiếp nhận DN và đầu tư, đến thời điểm này đã bộc lộ nhiều vướng mắc do mâu thuẫn giữa các quy định hiện hành”, ông Hồ Sỹ Hùng cho hay.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An cho rằng nếu xác định đủ cơ chế và đúng chiến lược hoạt động, SCIC sẽ hoạt động tốt bởi mô hình hiện nay là phù hợp. Nhưng nếu bó buộc, hoạt động như một Tổng công ty Nhà nước bình thường thì trong “chiếc áo chật” đó, SCIC rất khó nâng cao hiệu quả.
Nhận định mô hình của SCIC là hoàn toàn có cơ hội để phát triển, ông An cho rằng để SCIC có thể trở thành “quả đấm thép” như câu hỏi của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ đặt ra tại buổi làm việc này, cần phải xác định lại cho rõ chiến lược của Tổng công ty, những DN đã chuyển giao về SCIC nếu không hiệu quả cần thoái hết vốn Nhà nước, tính toán lại việc chuyển giao DN từ các địa phương về và sửa cơ chế để tạo điều kiện cho công tác bán vốn, cổ phần hóa…
Thứ trưởng Bộ Tài chính Huỳnh Quang Hải thông tin, hiện đã tạm dừng việc chuyển giao DN từ các địa phương về SCIC. Bộ Tài chính đã trình Chính phủ nghị định sửa đổi Nghị định 126/NĐ-CP (về chuyển DN nhà nước và công ty TNHH một thành viên do DN Nhà nước đầu tư 100% vốn điều lệ thành công ty cổ phần) và Nghị định 32/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 91/2015/NĐ-CP ngày 13/10/2015 của Chính phủ về đầu tư vốn Nhà nước vào DN và quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại DN).
Theo Phó Chủ nhiệm VPCP Mai Thu Vân, Chính phủ vừa ban hành Nghị định 41/2020/NĐ-CP về gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất đối với các DN chịu ảnh hưởng do dịch COVID-19, các DN do SCIC quản lý cũng được thực hiện theo quy định này. Sắp tới, Chính phủ sẽ ban hành nghị quyết về tháo gỡ khó khăn cho các DN, Phó Chủ nhiệm VPCP Mai Thu Vân đề nghị Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại DN tập hợp các kiến nghị của DN nhà nước và SCIC để Văn phòng Chính phủ lấy ý kiến thành viên Chính phủ.
Tập trung vào những lĩnh vực trọng yếu, then chốt
Phát biểu kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hoà Bình ghi nhận SCIC đã nỗ lực vượt qua khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ giao và đạt được những kết quả tích cực, toàn diện trên các mặt hoạt động, góp phần đẩy nhanh tiến trình sắp xếp, đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của DN Nhà nước.
Theo đó, công tác thoái vốn Nhà nước tại DN của SCIC đã được tích cực triển khai; SCIS đã chủ động báo cáo và đề xuất với các cơ quan có thẩm quyền các biện pháp tháo gỡ những khó khăn vướng mắc trong cơ chế bán vổn và cổ phần hóa; việc quản trị DN được tăng cường, tập trung tái cơ cấu để nâng cao hiệu quả hoạt động, xử lý tồn tại phát sinh tại các DN trong danh mục, đặc biệt là các Tập đoàn, Tổng công ty có quy mô vốn lớn mới tiếp nhận có tình hình tài chính phức tạp như Vinatex, Seaprodex, VNSTEEL, Licogi; chủ động xây dựng, hoàn thiện báo cáo Uỷ ban Quản lý vốn Nhà nước tại DN, các cơ quan có thẩm quyền và Thủ tướng Chính phủ ban hành hệ thống hành lang pháp lý cơ chế chính sách, chiến lược phát triển cho hoạt động của SCIC; tổ chức bộ máy và nhân sự từng bước được kiện toàn đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ được giao.
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình cho rằng với vị trí và tiềm lực của mình, SCIC có thể làm được nhiều hơn nữa. SCIC cần hoàn thiện định hướng chiến lược để phát triển cho trúng, cho đúng, nâng cao vị trí, vai trò của SCIC trong hệ thống DN Nhà nước nói riêng, ngành kinh tế của đất nước nói chung. Một mặt, SCIC phải góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm quốc phòng, an ninh và an sinh xã hội, nhưng đồng thời phải kinh doanh có lãi, phát triển được đồng vốn, làm đúng pháp luật.
Đặc biệt, Phó Thủ tướng Thường trực lưu ý SCIC “không nên ôm đồm quá nhiều DN địa phương chuyển về, không quản trị được, trong khi lại đang chịu ảnh hưởng của tình hình dịch COVID-19, bán vốn khó, chứng khoán, cổ phiếu dao động, trái phiếu khó phát hành”…
Nhấn mạnh, không nên đầu tư quá phân tán, chỉ nên tập trung vào những lĩnh vực trọng yếu, then chốt của nền kinh tế như công nghệ cao, công nghệ thông tin, viễn thông, chế biến thực phẩm, tài chính, xăng dầu, vận tải hàng không, đường sắt, Phó Thủ tướng Thường trực yêu cầu SCIC làm rõ lĩnh vực, ngành nghề nào để thực hiện chiến lược phát triển, lĩnh vực, ngành nghề nào thực hiện nhiệm vụ chính trị - xã hội, không sa vào vụn vặt, các công ty con cần cơ cấu lại, bán, cho thuê, sáp nhập, giải thể…, đảm bảo kinh doanh hoạt động theo hướng thị trường, mục tiêu bảo toàn vốn, tối đa hóa lợi nhuận.
Minh bạch, công khai và định giá độc lập trong thoái vốn
Đặc biệt, Phó Thủ tướng Thường trực quan tâm đến chủ trương thoái vốn hiện nay của SCIC và yêu cầu việc thoái vốn cần “công bố công khai về chủ trương thoái vốn, mời các đơn vị tư vấn, thẩm định độc lập, định giá đúng giá trị của DN, nếu không dư luận sẽ đặt vấn đề có hay không lợi ích nhóm, dẫn đến việc bị thanh tra, kiểm tra, xử lý sau này”.
Phó Thủ tướng Thường trực cũng đặt ra yêu cầu, xác định định hướng chiến lược để thực sự để đưa SCIC trở thành DN trọng yếu hay “quả đấm mạnh” của nền kinh tế nhưng phải thực sự tham gia vào hệ thống chủ đạo của kinh tế Nhà nước một cách có hiệu quả.
Theo đó, Tổng công ty xác định hướng đi cho đúng, huy động đúng tiềm lực, đầu tư đúng để phát triển. Trong bối cảnh dịch bệnh hiện nay, tạm thời dừng những hoạt động không hữu ích, hoạt động nào thích ứng được phải đẩy mạnh và quan trọng là phải có chiến lược đầu tư lâu dài.
Để tạo điều kiện cho SCIC hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, Phó Thủ tướng Thường trực cho rằng các khó khăn, vướng mắc của Tổng công ty cần được Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại DN và các bộ, ngành liên quan khẩn trương phối hợp rà soát, tháo gỡ về cơ chế, chính sách, pháp luật. Nhất là những vướng mắc liên quan đến cơ chế, pháp luật, SCIC cần có báo cáo cụ thể, khẩn trương gửi cấp có thẩm quyền cũng như Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ về rà soát văn bản quy phạm pháp luật để Tổ công tác tổng hợp, nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền sớm sửa đổi, bổ sung kịp thời, nhằm đáp ứng yêu cầu của quản lý Nhà nước và thực tiễn kinh doanh và đầu tư của SCIC hiện nay.
Liên quan đến các kiến nghị chuyển giao DN về SCIC, Phó Thủ tướng Thường trực nêu rõ Tổng công ty chủ động làm việc với các bộ, ngành để chuyển giao theo quy định của pháp luật và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Về cơ chế bán vốn và cổ phần hóa, Phó Thủ tướng Thường trực giao Bộ Tài chính rà soát, nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của SCIC về sửa đổi bổ sung Nghị định 32 và Nghị định 126. Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan theo thẩm quyền hướng dẫn hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền về việc cho phép SCIC triển khai xác định giá khởi điểm trên cơ sở ý kiến của tổ chức tư vấn thẩm định giá theo quy định. Trường hợp bán đấu giá, chào bán cạnh tranh không thành công, cho phép SCID áp dụng cơ chế bán vốn đặc thù (hạ giá khởi điểm) quy định tại Nghị định số 151/2013/NĐ-CP về chức năng, nhiệm vụ và cơ chế hoạt động của SCIC…
Về các kiến nghị cụ thể khác của SCIC, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ giao cho các Uỷ ban Quản lý vốn Nhà nước tại DN và các bộ, ngành nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.
Lê Sơn/Chinhphu
