Làm rõ nguyên tắc áp dụng mức hưởng
Theo Nghị định 188, khi người bệnh đang điều trị nội trú mà trong thời gian đó có sự thay đổi mức hưởng BHYT (do thay đổi nơi cư trú, nhóm đối tượng, chính sách…), người bệnh có trách nhiệm cung cấp thông tin thẻ BHYT mới. Cơ sở y tế phải kiểm tra, áp dụng mức hưởng mới trước khi làm thủ tục ra viện.
Quy định này nhằm đảm bảo việc thanh toán chi phí khám, chữa bệnh được thực hiện đầy đủ, kịp thời và đúng quyền lợi của người bệnh trong mọi trường hợp. Đồng thời, các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh phải kiểm tra quyền lợi và mức hưởng của người tham gia BHYT trước khi kết thúc lượt khám hoặc ra viện để tránh tình trạng bỏ sót quyền lợi hoặc thanh toán sai quy định.
Thay đổi lớn với khám ngoại trú trái tuyến
Trước đây, theo Luật BHYT 2014 và các văn bản hướng dẫn, người bệnh khám ngoại trú trái tuyến (không có giấy chuyển tuyến) tại bệnh viện tuyến tỉnh hoặc tuyến trung ương sẽ không được quỹ BHYT thanh toán chi phí, ngoại trừ các trường hợp cấp cứu hoặc điều trị nội trú trái tuyến (ví dụ: quỹ BHYT chỉ thanh toán 40% chi phí nội trú tại tuyến trung ương). Điều này khiến người bệnh ngoại trú trái tuyến phải tự chi trả toàn bộ chi phí.
Với Nghị định 188, lần đầu tiên BHYT thanh toán chi phí điều trị ngoại trú trái tuyến với hai mức:
- Mức 50%: Quỹ BHYT thanh toán một nửa chi phí trong phạm vi quyền lợi. Ví dụ, nếu thẻ BHYT hưởng 80% thì quỹ chi 40%, người bệnh trả phần còn lại.
- Mức 100%: Quỹ BHYT thanh toán toàn bộ chi phí trong phạm vi quyền lợi ghi trên thẻ.
Quy định này sẽ được triển khai theo lộ trình, giúp thu hẹp khoảng cách quyền lợi giữa khám đúng tuyến và trái tuyến, hướng tới mục tiêu BHYT toàn dân công bằng và hiệu quả. Từ chỗ 0% hỗ trợ trước đây, nay người bệnh đã được hưởng 50–100% chi phí trong phạm vi bảo hiểm, tạo điều kiện tiếp cận dịch vụ y tế thuận lợi hơn.
Mở rộng quyền lợi khi khám dịch vụ theo yêu cầu
Một thay đổi đáng chú ý khác là việc BHYT được áp dụng cho khám dịch vụ theo yêu cầu. Trước đây, chi phí khám dịch vụ (ví dụ khám giáo sư, chọn bác sĩ, phòng dịch vụ) hoàn toàn không được BHYT chi trả; người bệnh phải tự thanh toán toàn bộ, BHYT chỉ thanh toán các dịch vụ trong danh mục tiêu chuẩn.
Với quy định mới, quỹ BHYT sẽ thanh toán phần chi phí trong phạm vi quyền lợi ngay cả khi người bệnh lựa chọn khám dịch vụ. Điều này xóa bỏ khoảng trống quyền lợi trước đây, đồng thời phù hợp với xu hướng xã hội khi nhu cầu khám dịch vụ ngày càng tăng.
Nhờ đó, người bệnh vẫn có thể sử dụng thẻ BHYT để trang trải một phần chi phí khám dịch vụ, thay vì mất toàn bộ quyền lợi. Đây là điểm cộng lớn cho chính sách mới, tăng tính linh hoạt trong lựa chọn dịch vụ y tế, đồng thời khuyến khích người dân duy trì tham gia BHYT.
Tác động tích cực đến người tham gia BHYT
Những điểm mới tại Nghị định 188 không chỉ mở rộng quyền lợi mà còn làm rõ các nguyên tắc hưởng, tạo sự minh bạch cho cả người bệnh và cơ sở y tế. Việc chi trả cho ngoại trú trái tuyến và dịch vụ theo yêu cầu sẽ:
1. Tăng cơ hội tiếp cận dịch vụ chất lượng: Người dân ở vùng sâu, vùng xa khi cần khám chữa bệnh ở tuyến trên sẽ được hỗ trợ một phần hoặc toàn bộ chi phí trong phạm vi quyền lợi.
2. Giảm gánh nặng tài chính: Người bệnh không còn phải lo lắng về khoản chi phí "toàn phần" như trước khi khám ngoại trú trái tuyến.
3. Khuyến khích tham gia BHYT: Khi quyền lợi rõ ràng và hấp dẫn hơn, số lượng người tham gia BHYT sẽ tăng, góp phần củng cố quỹ và hệ thống an sinh y tế.
Nghị định 188/2025/NĐ-CP đánh dấu bước tiến quan trọng trong chính sách BHYT của Việt Nam. Bằng việc mở rộng quyền lợi cho khám ngoại trú trái tuyến và khám dịch vụ, cùng với quy định chặt chẽ về áp dụng mức hưởng, văn bản này đã góp phần bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người tham gia, hướng tới mục tiêu BHYT toàn dân công bằng, hiệu quả và bền vững.
Với những thay đổi này, người bệnh không chỉ được giảm bớt gánh nặng tài chính, mà còn được tăng lựa chọn dịch vụ y tế phù hợp với nhu cầu, qua đó góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
Tấn Tài