Một nghiên cứu gen dựa trên các mẫu thu được từ hơn 7.500 người mắc Covid-19 cho thấy virus SARS-CoV-2 đã nhanh chóng lây lan từ khoảng tháng 10/2019.
Các nhà đại học thuộc Viện gen của Đại học London phát hiện gần 200 biến đổi gen định kỳ của virus corona mới SARS-CoV-2. Theo họ, điều này cho thấy nó đã nhanh chóng thích ứng với vật chủ con người từ khi lây sang.
“Các nghiên cứu cho thấy dịch Covid-19 có thể đã khởi phát và lây lan nhanh chóng từ khoảng 6/10/2019 đến 11/12/2019 sau khi lây từ vật chủ sang người”, nhóm nghiên cứu, do Francois Balloux dẫn đầu, viết trong nghiên cứu đăng tải trên tạp chí y khoa Infection, Genetics and Evolution.
Nghiên cứu mới cho thấy, dịch Covid-19 có thể khởi phát sớm hơn chúng ta vẫn nghĩ. Ảnh: AFP
Theo nhà nghiên cứu Balloux, các phân tích cũng cho thấy, virus SARS-CoV-2 đã và đang biến đổi, như vẫn thường xảy ra với các virus khác, và phần lớn sự đa dạng gen trên toàn cầu của virus gây Covid-19 được phát hiện ở tất cả các nước bị ảnh hưởng nặng nhất. Điều này cho thấy, SARS-CoV2 đã lây lan rộng rãi trên khắp thế giới từ sớm.
“Tất cả các virus đều sẽ biến đổi. Bản thân sự biến đổi không phải là điều xấu và không có gì cho thấy SARS-CoV-2 đang biến đổi nhanh hay chậm hơn dự kiến. Tới nay, chúng ta không thể nói được liệu SARS-CoV-2 đang trở nên nhiều hay ít gây “chết người” hơn, cũng như liệu nó đang trở nên dễ lây hay khó lây hơn”, Balloux nói.
Dựa trên thông tin từ chuỗi trình tự gen tổng thể đầu tiên của virus SARS-CoV-2 - do một phòng thí nghiệm ở Thượng Hải, Trung Quốc công bố tháng 1/2020 - cùng các phân tích gen khác, các nhà khoa học kết luận rằng SARS-CoV-2 nhiều khả năng xuất phát từ dơi và lây sang người qua một vật chủ trung gian (động vật) khác vào khoảng tháng 11/2019.
Tuy nhiên đến thời điểm nghiên cứu mới của Đại học London được tiến hành vào cuối tháng 4/2020, các nhà khoa học đã tiếp cận được thêm nhiều thông tin thông qua các nền tảng chia sẻ dữ liệu.
Dù có sự đa dạng về biến đổi và các giai đoạn tiến hóa của virus, nhóm nghiên cứu vẫn có thể xác định được vật chủ phổ chung gần đây nhất (MRCA) của chúng, và điều này cho phép họ đưa ra ước tính mới về thời điểm khởi phát cuộc khủng hoảng y tế toàn cầu hiện nay.
“Sự đa dạng về gen cho thấy Covid-19 đã lây lan rộng rãi trên toàn cầu từ rất sớm”, nghiên cứu cho biết.
Trong khi các tranh cãi về nguồn gốc virus SARS-CoV-2 vẫn chưa dừng lại, những phát hiện mới này cho thấy, đại dịch Covid-19 có thể đã khởi phát sớm hơn mọi người từng nghĩ.
Một nghiên cứu mới đây của Pháp cho thấy, một bệnh nhân ở nước này đã bị nhiễm SARS-CoV-2 vào cuối tháng 12/2019, tức là sớm hơn gần 1 tháng so với thời điểm các trường hợp chính thức đầu tiên được ghi nhận ở châu Âu.
Tổ chức y tế thế giới (WHO) nói rằng, đây không phải là điều ngạc nhiên, đồng thời kêu gọi giới chức các nước điều tra bất cứ trường hợp nào nghi ngờ sớm hơn.
Trong một nghiên cứu khác cũng được đăng tải ngày 6/5 trên tạp chí khoa học Infection, Genetics and Evolution, các nhà nghiên cứu tại Đại học Glasgow – cũng phân tích các mẫu gen SARS-CoV-2 nói rằng, phát hiện của họ cho thấy những nghiên cứu trước đây gợi ý rằng có 2 chủng SARS-CoV-2 khác nhau là không chính xác.
Một nghiên cứu sơ bộ của các nhà khoa học Trung Quốc hồi tháng 3 cho rằng có thể có 2 chủng SARS-CoV-2 gây ra dịch bệnh ở nước này và một trong 2 chủng “mạnh” hơn so với chủng còn lại.
Tuy nhiên, khi đăng tải phân tích của mình trên tạp chí Virus Evolution, nhóm nghiên cứu của Đại học Glasgow nói rằng chỉ có 1 loại virus SARS-CoV-2 đang gây dịch bệnh Covid-19./.
Hoàng Phạm/VOV.VN (biên dịch)Theo Reuters, SCMP
