Hành tinh này cách Trái Đất 22 năm ánh sáng, quay quanh một ngôi sao lùn đỏ và được cho là có nhiều điểm tương đồng với Trái Đất, mở ra hy vọng về khả năng tìm thấy một "siêu Trái Đất" ngoài không gian.
Gliese 667C c không phải là một hành tinh thông thường. Với khối lượng gấp 3,8 lần Trái Đất, nó thuộc loại "siêu Trái Đất" - một thuật ngữ dùng để chỉ các hành tinh có khối lượng lớn hơn Trái Đất nhưng nhỏ hơn Sao Hải Vương. Hành tinh này quay quanh một sao lùn đỏ có tên là Gliese 667C, cách chúng ta khoảng 22 năm ánh sáng - một khoảng cách gần tương đối trong quy mô vũ trụ.
Hành tinh Gliese 667C c nằm cách ngôi sao chủ của nó khoảng 15 triệu km, tương đương 1/10 khoảng cách giữa Trái Đất và Mặt Trời. Mặc dù không thể quan sát trực tiếp hành tinh này bằng mắt thường, các nhà khoa học đã sử dụng các kính viễn vọng khổng lồ và kỹ thuật phân tích ánh sáng sao để xác định vị trí cũng như đặc điểm của nó. Đặc biệt, họ đã tính toán được rằng Gliese 667C c có "hệ số giống Trái Đất" (δ) là 0,82, nghĩa là hành tinh này có nhiều điểm chung với hành tinh của chúng ta và có khả năng có môi trường sống.
Gliese 667C c là một trong những ngoại hành tinh nổi tiếng nhất mà chúng ta biết đến, đặc biệt vì nó nằm trong vùng có thể ở được của ngôi sao chủ. Điều này có nghĩa là hành tinh này có điều kiện nhiệt độ phù hợp để nước tồn tại ở dạng lỏng trên bề mặt, một yếu tố quan trọng cho sự sống như chúng ta biết.
Một trong những yếu tố quan trọng nhất khi đánh giá khả năng tồn tại sự sống trên một hành tinh là sự hiện diện của nước lỏng. Với Gliese 667C c, hành tinh này nằm trong "vùng có thể ở được" (habitable zone) của ngôi sao lùn đỏ mà nó quay quanh. Khoảng cách từ Gliese 667C c đến ngôi sao chủ được cho là phù hợp để nước có thể tồn tại ở trạng thái lỏng trên bề mặt - một yếu tố quan trọng trong việc duy trì sự sống.
Vùng có thể ở được của sao lùn đỏ như Gliese 667 thường nằm trong khoảng từ 0,1 AU đến 0,4 AU (1 AU tương đương với khoảng cách từ Trái Đất đến Mặt Trời). Điều này có nghĩa là nếu hành tinh này có bầu khí quyển thích hợp, nước có thể tồn tại trên bề mặt, tạo điều kiện cho sự sống phát triển.
Điều làm cho Gliese 667C c trở nên đặc biệt là nó nằm trong vùng có thể ở được của ngôi sao chủ. Điều này có nghĩa là nhiệt độ trên bề mặt của hành tinh có thể đủ ấm để nước tồn tại ở dạng lỏng, một yếu tố quan trọng cho sự sống.
Tuy nhiên, Gliese 667C c không hoàn toàn là một "thiên đường" tiềm năng. Ngôi sao lùn đỏ của nó phát ra ánh sáng yếu hơn nhiều so với Mặt Trời và chủ yếu là ánh sáng đỏ và hồng ngoại. Điều này có thể tạo ra những thách thức về nhiệt độ trên hành tinh. Ngôi sao lùn đỏ có thể khiến nhiệt độ trên bề mặt Gliese 667C c dao động mạnh mẽ, với những vùng có thể rất nóng hoặc rất lạnh.
Ngoài ra, do khả năng Gliese 667C c bị khóa thủy triều với ngôi sao chủ, một hiện tượng giống như cách Mặt trăng của chúng ta luôn hướng một mặt về Trái Đất, hành tinh này có thể trải qua những chu kỳ ngày và đêm kéo dài. Điều này có nghĩa là một nửa hành tinh sẽ phải chịu ánh sáng Mặt Trời liên tục trong nhiều tháng, trong khi nửa còn lại bị chìm trong bóng tối. Sự chênh lệch nhiệt độ này có thể làm cho môi trường trở nên khắc nghiệt và khó duy trì sự sống.
Mặc dù Gliese 667C c có tiềm năng lớn cho sự sống, nhưng chúng ta vẫn chưa có đủ thông tin để khẳng định điều này. Các nhà khoa học vẫn đang tiếp tục nghiên cứu để tìm hiểu thêm về khí quyển và thành phần của hành tinh này.
Một thách thức khác đối với khả năng sinh sống trên Gliese 667C c là bức xạ từ sao lùn đỏ. Các nhà khoa học đã cảnh báo rằng hoạt động tia X từ ngôi sao này có thể rất mạnh. Nếu Gliese 667C c bị khóa thủy triều, chỉ một nửa hành tinh sẽ liên tục bị phơi nhiễm bức xạ tia X, điều này có thể gây ra nguy cơ tử vong cho bất kỳ sự sống nào có thể tồn tại trên đó.
Các "siêu Trái Đất" khác
Gliese 667C c không phải là hành tinh duy nhất mà các nhà khoa học tìm thấy có những đặc điểm tương tự Trái Đất. Một số hành tinh khác trong vũ trụ cũng có tiềm năng là siêu Trái Đất. Ví dụ, Gliese 832C, nằm cách chúng ta 50 năm ánh sáng, là một trong những ứng viên sáng giá. Hành tinh này quay quanh ngôi sao Gliese 832 ở khoảng cách 0,16 AU và có hệ số giống Trái Đất là 0,81. Gliese 832C được cho là có khí hậu ôn đới hơn, có khả năng duy trì nước lỏng và có bầu khí quyển.
Bên cạnh đó, KOI-4878.01 là một hành tinh trên mặt đất khác nằm cách Trái Đất 570 năm ánh sáng, quay quanh một ngôi sao loại G. Với chu kỳ quỹ đạo là 130 ngày và khối lượng gấp 7,6 lần Trái Đất, hành tinh này có hệ số địa mạo là 0,98, cho thấy đây có thể là một ứng viên lý tưởng cho sự sống.
Việc tìm thấy các hành tinh như Gliese 667C c giúp chúng ta hiểu rõ hơn về sự đa dạng của các hệ hành tinh trong vũ trụ và tăng khả năng tìm thấy sự sống ngoài Trái Đất.
Việc khám phá Gliese 667C c đã mở ra những triển vọng mới cho việc tìm kiếm các hành tinh có khả năng sống ngoài Hệ Mặt Trời. Dù hành tinh này có nhiều đặc điểm tương đồng với Trái Đất, từ khối lượng đến vị trí trong vùng có thể ở được, nhưng cũng còn nhiều thách thức từ môi trường, bức xạ và hiện tượng khóa thủy triều.
Các nhà khoa học sẽ tiếp tục nghiên cứu và theo dõi các hành tinh như Gliese 667C c, hy vọng rằng một ngày nào đó, chúng ta có thể tìm thấy một hành tinh có điều kiện lý tưởng để sinh sống hoặc thậm chí là nơi con người có thể định cư trong tương lai. Vũ trụ bao la vẫn còn rất nhiều bí ẩn đang chờ đợi được khám phá.
Đức Khương