Tạp chí Thanh Niên 63 năm xây dựng và phát triển tiếng nói của Đoàn, diễn đàn lý luận, khoa học của tuổi trẻ Việt Nam

Trải qua hơn nửa thế kỷ hình thành và phát triển, Tạp chí Thanh niên đã khẳng định vị thế của mình trong hệ thống Báo chí – Xuất bản, với sự trưởng thành toàn diện cả về chất và lượng, cả về nội dung và hình thức; được Đảng, Nhà nước và Đoàn thanh niên, Mặt trận Tổ quốc đánh giá cao. Tạp chí Thanh niên đang đứng vững trong xu thế hội nhập và phát triển với mô hình tòa soạn hội tụ, trong đó đề cao công tác lý luận của Đảng. Mỗi ngày, tạp chí Thanh niên không ngừng vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lên Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh với nghiên cứu khoa học, tạo sự đa dạng hóa về hình thức tuyên truyền đến với quý bạn đọc.

Từ khi thành lập đến nay, hệ thống các bài lý luận và nghiệp vụ của Tạp chí Thanh niên đã góp phần định hướng, tuyên truyền, giáo dục về quan điểm của Đảng về công tác thanh niên qua các thời kỳ cách mạng; Chuyển tải những tư tưởng chiến lược, giáo dục Thanh thiếu niên của Đảng và Bác Hồ, các chính sách thanh niên trong từng giai đoạn. Đặc biệt tập trung tuyên truyền, giáo dục và tổng kết kinh nghiệm về công tác xây dựng Đoàn, Hội, Đội. Trong 63 năm qua, khi thuận lợi, lúc khó khăn Tạp chí Thanh niên luôn bám sát tôn chỉ mục đích của mình, không ngừng phấn đấu vươn lên thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ chính trị được giao, thể hiện rõ bản sắc và tính lý luận, tính giáo dục, tính chiến đấu và tính thực tiễn trong các thời kỳ lịch sử đã qua. Tạp chí Thanh niên đã được lãnh đạo các cấp, các ngành và các cơ sở Đoàn coi là tài liệu bổ ích, trở thành người đồng chí, người bạn tin cậy với cán bộ Đoàn. Tạp chí Thanh niên vận dụng sáng tạo, hoàn thành tốt tôn chỉ mục đích, tuyên truyền trên mặt báo, xây dựng mô hình theo chủ đề các kỳ đại hội đề ra như: Phong trào "Ba sẵn sàng"; Phong trào "Năm xung phong"; Phong trào "Thanh niên xung kích xây dựng và bảo vệ Tổ quốc"; Phong trào "Tuổi trẻ xung kích, sáng tạo xây dựng và bảo vệ Tổ quốc"; Phong trào"Thanh niên lập nghiệp" và "Tuổi trẻ giữ nước"; Phong trào "Thanh niên tình nguyện"; Chương trình "Tuổi trẻ Việt Nam tiến bước dưới cờ Đảng"…vv.

Không chỉ dừng ở thông tin mang tính lý luận, tạp chí còn rất sáng tạo khi tuyên truyền gắn liền với các cuộc thi, trong đó thành công phải kể đến: Cuộc thi "Vui buồn trên đường mưu sinh lập nghiệp" năm 1997; Cuộc thi viết "Vượt lên số phận" qua 8 mùa trao giải; Cuộc thi "Vẻ đẹp học đường" nhằm giáo dục học sinh PTTH rèn đức, luyện tài, sống đẹp, sống có ích cho xã hội. Phối hợp với các trường Đại học tổ chức diễn đàn "Tuổi trẻ với tầm nhìn thế kỷ 21", và "Tuổi trẻ Việt Nam tiến bước dưới cờ Đảng"; cuộc thi viết về "Những gương mặt điển hình tiến tiến trong phong trào thanh niên tình nguyện", (năm 2003 - 2004); diễn đàn "Thanh niên sống, lao động học tập theo 5 điều Bác hồ dạy" (năm 2005); Chiến dịch truyền thông "Văn hoá sưu tập tem trong thanh thiếu nhi"; Hội thảo "Thanh niên nói không với thuốc lá" (2008, 2009)...vv…Hàng chục năm qua, Tạp chí Thanh niên đồng hành cùng bạn đọc cả nước, tổ chức các hoạt động thiện nguyện, chung tay chia sẻ những khó khăn với cộng đồng.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng dạy: "…Lý luận như cái kim chỉ nam, nó chỉ phương hướng cho chúng ta trong công việc thực tế…", vì ý nghĩa này, trong hành trình 63 năm qua, Tạp chí Thanh niên đã góp phần trang bị cho đội ngũ cán bộ đoàn, đoàn viên thanh niên khả năng lý luận, nghiên cứu về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, về tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Đảng Cộng sản Việt Nam; tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh niên trong từng giai đoạn lịch sử; đồng thời nâng cao "sức đề kháng" cho tuổi trẻ cả nước phòng ngừa có hiệu quả âm mưu của các thế lực thù địch. Tạp chí Thanh niên không ngừng phát huy tốt vai trò là cơ quan lý luận nghiệp vụ của Trung ương Đoàn, luôn gắn với các kỳ Đại hội Đoàn toàn quốc, trên cơ sở bám sát tôn chỉ, mục đích, phát huy tốt chức năng tuyên truyền những chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và tổ chức Đoàn đến thanh, thiếu niên cả nước thông qua các tuyến bài, chuyên mục Lý luận trẻ...

Trải qua gần 2/3 thế kỷ xây dựng và phát triển, đến nay Tạp chí Thanh niên vẫn không ngừng nâng tầm công tác lý luận gắn với công tác nghiên cứu khoa học, xây dựng tòa soạn hội tụ đồng hành cùng thanh niên tiến bước vào kỷ nguyên mới. Từ tờ nội san đầu tiên, in ấn thô sơ, đến nay cơ quan tạp chí Thanh niên đã có cả ấn phẩm in và tạp chí điện tử; có cả tạp chí dành cho đoàn viên thanh niên cập nhật thông tin mới và tạp chí nghiên cứu khoa học dành cho cán bộ đoàn chuyên trách và các giảng viên, học viên, nhà nghiên cứu, trí thức trẻ tại trường Chính trị, các trường Đại học, Cao đẳng và Trung cấp.

Gần 10 năm lại đây, Tạp chí Thanh niên đã bám sát tinh thần Nghị quyết 35-NQ/TW của Bộ Chính trị "Về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới". Tạp chí Thanh niên thường xuyên phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương Đoàn, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, các trường Chính trị và các cơ quan chức năng khác, thực hiện các số Tạp chí Thanh niên đặc biệt với chủ đề "Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng" cho thanh thiếu niên; đẩy mạnh hợp tác với Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Học viện Chính trị công an nhân dân, Trường Sĩ quan chính trị, Học viện Báo chí và tuyên truyền, Học viện An ninh nhân dân, Trường Đại học khoa học Xã hội nhân văn, Trường Đại học Công đoàn, Học viện Hành chính… nhằm tạo động lực phát triển, sức mạnh cộng hưởng, thúc đẩy hiệu quả phong trào tuổi trẻ tham gia lan tỏa thông tin tích cực, đấu tranh phản bác các luận điệu, quan điểm sai trái, xuyên tạc, bịa đặt, chống phá Đảng nhất là trên không gian mạng.

Ngoài thực hiện tốt vai trò là diễn đàn lý luận, Tạp chí Thanh niên luôn quan tâm thực hiện có hiệu quả thông qua các chuyên mục tiêu biểu như "Tuổi trẻ Việt Nam học theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Chủ tịch Hồ Chí Minh"; Thanh niên Việt Nam với công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng"; "Gương người tốt, việc tốt"; Nhiều tấm gương thanh niên tiên tiến, nhiều mô hình, điển hình trong các phong trào thanh niên được tuyên truyền trên mặt báo góp phần lan tỏa xây dựng lối sống văn hóa, có hoài bão, lý tưởng, ước mơ bỏng cháy của tuổi trẻ. Ngoài ra tuyên truyền các tuyến bài lý luận nâng chất phong trào tuổi trẻ học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Chủ tịch Hồ Chí Minh, góp phần đẩy mạnh hoạt động giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống văn hóa, xây dựng hình mẫu thanh niên Việt Nam trong thời kỳ mới.

Một trong những điểm mạnh của tạp chí thanh niên là phối hợp với các Bộ, ngành, trường học và các hoạt động sau mặt báo. Tạp chí đã tổ chức nhiều hoạt động có ý nghĩa như: Diễn đàn Lý luận trẻ; Diễn đàn Thanh niên khởi nghiệp; Diễn đàn Thanh niên với giáo dục nghề nghiệp; Thanh niên với giáo dục sức khỏe sinh sản; Thanh niên với sở hữu trí tuệ; Diễn đàn thanh niên dân tộc thiểu số và miền núi; Diễn đàn tuổi trẻ chung sức xây dựng nông thôn mới; Tọa đàm Tuổi trẻ Việt Nam – Nhật Bản vun đắp tình hữu nghị; Tọa đàm Tuổi trẻ Việt Nam học và làm theo lời Bác; Cuộc thi viết Tuổi trẻ Việt Nam với tình yêu biển đảo quê hương; Cuộc thi bình chọn Những thương hiệu thanh niên yêu thích; thi viết Gương thanh niên làm kinh tế giỏi; thi vẽ tranh cổ động Tuổi trẻ Việt Nam tự hào tiến bước dưới cờ Đảng; Cuộc thi viết Những công trình thanh niên tiêu biểu… chuỗi "Hành trình SV - Ok" đến với nhiều trường Đại học, Cao đẳng trong cả nước và gần đây nhất là cuộc thi viết "Vượt lên số phận" qua 8 mùa trao giải, tạo sự lan tỏa tinh thần tương thân, tương ái trong xã hội.

Hòa trong xu hướng báo chí hiện đại, Tạp chí Thanh niên đã mạnh dạn đổi mới sáng tạo theo hướng xây dựng tòa soạn hội tụ; tiến tới phương thức vận hành theo mô hình cơ quan truyền thông đa phương tiện để thu hút bạn đọc trong và ngoài nước. Nắm bắt xu hướng phát triển của báo chí thế giới, nhiều năm lại đây, Tạp chí Thanh niên đã đẩy mạnh công tác chuyển đổi số, đổi mới công nghệ trên Tạp chí điện tử Thanhnienviet, xây dựng lại tạp chí điện tử với giao diện mới mẻ, hiện đại, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của độc giả trong thời kỳ mới. ..

Đối với lĩnh vực nghiên cứu khoa học, năm 2020 Tạp chí đã ra mắt thành công Tạp chí Thanh niên Nghiên cứu khoa học với mã số ISSN 2734-9039 do Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ quốc gia Bộ Khoa học và Công nghệ cấp; trên cơ sở được Trung ương Đoàn ủng hộ chủ trương, Tạp chí đã tham mưu Hội đồng biên tập gồm 16 thành viên là những nhà khoa học uy tín, Giáo sư, Phó giáo sư, Tiến sĩ, những chuyên gia đầu ngành về công tác thanh niên. Tự hào là tạp chí khoa học duy nhất của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh có tên trong danh mục được Hội đồng Chức danh Giáo sư Nhà nước. Năm 2023 Tạp chí Thanh niên được tính điểm (0,5 điểm) đối với các bài báo khoa học thuộc ngành Triết học, Xã hội học và Chính trị học và được Bộ Thông tin và truyền thông cho phép nâng số trang từ 52 trang lên 120 trang/kỳ. Năm 2024, Bộ Thông tin và truyền thông đã đồng ý cho phép Tạp chí Thanh niên Nghiên cứu khoa học tăng từ 1 kỳ tạp chí lên 2 kỳ/tháng – 120 trang/kỳ. Tiếp đến tháng 7/2025, Tạp chí Thanh niên nghiên cứu khoa học tiếp tục được Hội đồng Chức danh Giáo sư Nhà nước phê duyệt trong danh mục tạp chí tính điểm khoa học được tăng điểm với bài báo khoa học lên 0.75 điểm đối với mỗi bài được đăng trên Tạp chí Thanh niên ngành Chính trị học.

Là Cơ quan lý luận nghiệp vụ của tổ chức Đoàn, Tạp chí Thanh niên không ngừng nâng cao vai trò lãnh đạo toàn diện của tổ chức chi bộ đảng, công đoàn, chi đoàn, chi hội nhà báo Tạp chí, chi ủy ban biên tập phát huy vai trò của các tổ chức đoàn thể hoàn thành các nhiệm vụ kế hoạch công tác hàng năm. Tạp chí Thanh niên tự hào luôn là địa chỉ đỏ tin cậy cho cán bộ, đoàn viên, hội viên các cấp nghiên cứu, trao đổi, thảo luận, học tập và nâng cao kỹ năng, kiến thức, kinh nghiệm, nghiệp vụ công tác Đoàn, Hội, Đội; bên cạnh đó, Tạp chí Thanh niên còn không ngừng nâng cao chất lượng công tác tư tưởng, lý luận của một tạp chí, để giữ vững ngọn cờ tiên phong trong việc dẫn dắt, định hướng, hiệu triệu tuổi trẻ cả nước đi theo con đường cách mạng của Đảng, của Bác Hồ và tổ chức Đoàn đặt ra.

Với tinh thần cống hiến cao cả cho công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu niên, Tạp chí đã được rất nhiều các cấp, các ngành ghi nhận, động viên và khen thưởng. Tạp chí được trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhì (năm 1982); Huân chương Lao động Hạng Nhất (năm 2002); Bằng khen của Chính phủ cho Tạp chí Người Phụ trách; Bằng khen của Trung ương Hội Nhà Báo Việt Nam (2003); Huân chương Độc lập Hạng Ba (năm 2007), Bằng khen của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh vào các năm 2007, 2008, 2009, 2010; Bằng khen của Ban Bí thư Trung ương Đoàn; Bằng khen của Ban Tuyên giáo Trung ương; Bằng khen của Bộ thông tin và truyền thông vì đã có thành tích xuất sắc trong công tác lý luận nghiệp vụ của tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh năm 2022. Bằng khen có thành tích xuất sắc trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng năm 2024. Ngoài ra, nhiều cán bộ, phóng viên của Tạp chí được nhận Kỷ niệm chương của Hội Nhà báo Việt Nam, Kỷ niệm chương của Bộ thông tin truyền thông, Kỷ niệm chương Bộ giáo dục đào tạo có thành tích xuất sắc trong công tác báo chí.

Trải qua chặng đường 63 năm xây dựng và phát triển, Tạp chí Thanh niên luôn nỗ lực cải tiến, đổi mới, sáng tạo, kiên trì thực hiện tốt tôn chỉ, mục đích, tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, Nghị quyết, chương trình hành động của tổ chức Đoàn; ngày càng nâng chất tổng kết thực tiễn, phát triển lý luận về công tác thanh niên, gắn công tác lý luận nghiệp vụ với nghiên cứu khoa học, đẩy mạnh chuyển đổi số, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ ngày càng cao trong xu hướng báo chí hiện đại, xứng đáng là cơ quan lý luận, nghiệp vụ của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Từ tờ nội san công tác Đoàn của hơn 60 năm về trước, hôm nay Tờ tạp chí Thanh niên; tạp chí điện tử Thanhnienviet.vn; tờ tạp chí Thanh niên Nghiên cứu khoa học đang thu hút nhiều bạn trẻ, các nhà trí thức tìm đến, họ mong muốn được chia sẻ kinh nghiệm, công trình khoa học sáng tạo của mình với bạn đọc trong và ngoài nước. Trong dòng chảy Báo chí - Xuất bản 100 năm qua, tạp chí Thanh niên nằm trong top đầu cả về thời gian cống hiến, giá trị cống hiến cho xã hội, cho Đảng, cho Đoàn và cho thế hệ trẻ Việt Nam.

Hà Dung