Thái Nguyên: Khẳng định vai trò “điểm tựa” pháp lý cho nhóm yếu thế năm 2025

Ngay từ đầu năm 2025, công tác chỉ đạo và điều hành đã được thực hiện thống nhất từ tỉnh đến cơ sở. Sở Tư pháp đã chủ động tham mưu Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý (TGPL) trong hoạt động tố tụng tỉnh Thái Nguyên ban hành Kế hoạch năm 2025. Đồng thời, các kế hoạch triển khai chính sách TGPL cho người khuyết tật, người cao tuổi, người có khó khăn về tài chính và triển khai trong Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi cũng được ban hành và tổ chức thực hiện đầy đủ, kịp thời. Các văn bản chỉ đạo này đã tạo cơ sở pháp lý và định hướng xuyên suốt cho hoạt động của các Trung tâm TGPL nhà nước, giúp duy trì sự chủ động, phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, các cấp trong toàn tỉnh.

Song song với việc hoàn thiện thể chế, nỗ lực nâng cao chất lượng hoạt động TGPL lấy người dân làm trung tâm luôn được chú trọng. Việc triển khai Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 và các văn bản hướng dẫn tiếp tục được duy trì đồng bộ, có trọng tâm, trọng điểm. Các Trung tâm TGPL nhà nước trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên tập trung đẩy mạnh truyền thông pháp luật thông qua phối hợp với Báo Thái Nguyên và Đài Phát thanh - Truyền hình Thái Nguyên thực hiện phóng sự chuyên đề; tổ chức phổ biến pháp luật tại cơ sở; phát hành tờ gấp, bảng thông tin về TGPL đến các cơ sở giam giữ, cơ quan tiến hành tố tụng. Điều này giúp pháp luật tiếp cận gần hơn với người nghèo, người dân tộc thiểu số, trẻ em, người già, người khuyết tật và người bị buộc tội.

Tính đến ngày 31/10/2025, các Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh Thái Nguyên đã thụ lý 653 vụ việc. Trong đó, số vụ việc do Trợ giúp viên pháp lý trực tiếp thực hiện là 456 vụ, còn lại 197 vụ do đội ngũ luật sư ký hợp đồng tham gia. Ở lĩnh vực hình sự - lĩnh vực trọng tâm - toàn tỉnh đã thực hiện 538 vụ việc; lĩnh vực dân sự thực hiện 109 vụ và lĩnh vực hành chính là 06 vụ. Tất cả đều được thụ lý, xử lý đảm bảo đúng pháp luật và khách quan. Sự hiệu quả này còn đến từ việc đẩy mạnh phối hợp liên ngành, tạo sức mạnh tổng hợp trong tham gia tố tụng. Sở Tư pháp thường xuyên chỉ đạo các Trung tâm duy trì trao đổi thông tin với Công an, Viện kiểm sát, Tòa án để phát hiện, giới thiệu người thuộc diện được trợ giúp. Năm 2025, trong số 17.803 người tham gia tố tụng, đã có 456 người thuộc diện được TGPL và đều được tiếp cận dịch vụ theo quy định.

Đặc biệt, mô hình trực TGPL tại Tòa án đã mang lại hiệu quả tiếp cận công lý rõ rệt. Thực hiện Chương trình phối hợp giữa Bộ Tư pháp và Tòa án nhân dân tối cao, Trung tâm TGPL số 1 đã duy trì lịch trực trực tiếp tại TAND tỉnh và TAND khu vực 1 vào các sáng thứ Hai và thứ Tư hằng tuần; Trung tâm số 2 thực hiện trực điện thoại tất cả các ngày trong giờ hành chính. Hoạt động này giúp người dân kịp thời được tư vấn, hướng dẫn ngay tại cơ quan tố tụng. Bên cạnh đó, việc hiện đại hóa thông qua tham gia các phiên tòa trực tuyến cũng được đẩy mạnh. Trong năm 2025, hai Trung tâm đã tham gia tổng cộng 09 phiên tòa trực tuyến, giúp hoạt động tố tụng diễn ra thuận lợi, tiết kiệm thời gian và chi phí.

Một bước tiến mới trong năm nay là việc triển khai trực TGPL trong điều tra hình sự nhằm tiếp cận sớm và hỗ trợ kịp thời cho đối tượng yếu thế. Trung tâm TGPL số 1 đã tham mưu xây dựng chương trình phối hợp với Công an tỉnh, trong khi Trung tâm số 2 đã thiết lập đường dây nóng trực 24/24h. Hoạt động này bảo đảm quyền con người được thực thi ngay từ giai đoạn then chốt của quá trình tố tụng hình sự.

Có thể khẳng định, năm 2025, công tác trợ giúp pháp lý tỉnh Thái Nguyên tiếp tục vai trò là điểm tựa pháp lý vững chắc cho người dân. Với sự chỉ đạo quyết liệt của các cấp ngành và nỗ lực của đội ngũ Trợ giúp viên, chất lượng dịch vụ ngày càng được nâng cao, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp. Những kết quả đạt được là nền tảng quan trọng để Thái Nguyên tiếp tục đổi mới, hiện đại hóa hoạt động TGPL trong những năm tới, góp phần xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.