Ảnh minh họa
Theo báo cáo của Cục Thống kê quý I năm 2025, Việt Nam có khoảng 1,35 triệu thanh niên trong độ tuổi 15–24 không đi học, không có việc làm và không tham gia đào tạo, chiếm 10,4% tổng số thanh niên cả nước. Tỷ lệ này cao hơn ở khu vực nông thôn (11,7%) so với thành thị (8,2%), và nữ thanh niên chiếm tỷ lệ cao hơn nam giới. Tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên trong độ tuổi này là 7,93%, với khu vực thành thị đạt 11,06% và nông thôn là 6,32%. Thực trạng này phản ánh sự lãng phí nguồn lực lao động trẻ và đặt ra thách thức lớn cho các chính sách an sinh và phát triển nguồn nhân lực quốc gia.
Từ thực trạng trên, có thể thấy việc một bộ phận lớn thanh niên không học, không làm, không được đào tạo đã và đang dẫn đến sự lãng phí nguồn lực lao động trẻ – vốn được xem là lực lượng chủ chốt cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Tình trạng thất nghiệp và thiếu việc làm không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập, đời sống của thanh niên, mà còn làm gia tăng nguy cơ rơi vào các tệ nạn xã hội, gây bất ổn cho cộng đồng. Đồng thời, điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết cho các cơ quan quản lý nhà nước trong việc đẩy mạnh các chính sách hỗ trợ việc làm, đặc biệt là chính sách bảo hiểm thất nghiệp, nhằm tạo cơ hội học nghề, nâng cao kỹ năng và kết nối việc làm cho thanh niên một cách hiệu quả và bền vững.
BHTN không chỉ là “phao cứu sinh” tạm thời, mà còn là “bàn đạp” giúp thanh niên vượt qua giai đoạn khủng hoảng nghề nghiệp. Thông qua cơ chế hỗ trợ học nghề, tư vấn việc làm và kết nối với thị trường, BHTN góp phần quan trọng vào việc đảm bảo việc làm bền vững. Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, kỹ năng nghề sẽ là “tấm vé thông hành” giúp thanh niên thích nghi tốt hơn và mở ra nhiều cơ hội việc làm mới.
Bên cạnh đó, chính sách BHTN còn là công cụ điều tiết thị trường lao động hiệu quả, giúp giảm áp lực thất nghiệp và hỗ trợ dịch chuyển lao động hợp lý giữa các ngành, các vùng. Đặc biệt trong bối cảnh phục hồi kinh tế hậu COVID-19, BHTN đã góp phần ổn định thu nhập cho hàng triệu người, trong đó có lực lượng lao động trẻ.
Để có thể hưởng BHTN, người lao động phải có ít nhất 12 tháng đóng bảo hiểm trong vòng 24 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động không do lỗi của bản thân. Mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hằng tháng bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHTN của 6 tháng liền kề trước khi thất nghiệp, nhưng không quá 5 lần mức lương cơ sở. Đây là một khoản hỗ trợ quan trọng giúp thanh niên có thời gian tìm kiếm việc làm mới, trong khi vẫn duy trì được một phần thu nhập ổn định.
Thêm đó trợ cấp thất nghiệp, chính sách BHTN còn cung cấp các chương trình đào tạo nghề miễn phí cho người lao động thất nghiệp. Thanh niên có thể được hỗ trợ học nghề với mức tối đa 1 triệu đồng/tháng, trong thời gian tối đa là 6 tháng. Điều này giúp thanh niên nâng cao kỹ năng nghề nghiệp, tăng cơ hội tìm kiếm việc làm và giảm thiểu tình trạng thất nghiệp dài hạn.
Ngoài ra, các chính sách hỗ trợ khác như kết nối việc làm và tư vấn nghề nghiệp cũng giúp thanh niên tìm kiếm những cơ hội phù hợp với khả năng và sở thích, góp phần phát triển thị trường lao động linh hoạt và bền vững hơn. Từ đó, bảo hiểm thất nghiệp không chỉ giúp thanh niên vượt qua khó khăn trước mắt mà còn tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển nghề nghiệp lâu dài.