Hội thảo được sự chủ trì bởi PGS.TS Nguyễn Thị Xuyên – Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam, cùng với tham luận của nhiều chuyên gia, giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ đầu ngành trong lĩnh vực y học, lão khoa, dinh dưỡng và y tế công cộng.
Quang cảnh hội thảo.
Hội thảo nhằm công bố những kết quả nghiên cứu mới nhất do Viện Y học ứng dung Việt Nam triển khai tại một số thành phố lớn về tình trạng dinh dưỡng và sức khoẻ của người cao tuổi. Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, khuyến nghị định hướng chiến lược và giải pháp can thiệp nhằm tăng cường năng lực hệ thống chăm sóc sức khỏe, thích ứng hiệu quả với xu hướng già hóa dân số đang diễn ra với tốc độ nhanh tại Việt Nam.
Nghiên cứu do Viện Y học ứng dụng Việt Nam thực hiện trên địa bàn Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh năm 2025 chỉ ra một thực trạng đáng báo động về tình trạng dinh dưỡng, sức khỏe người cao tuổi (NCT), bao gồm thừa cân béo phì và các bệnh mạn tính. Cụ thể, tỷ lệ béo phì ở NCT được khảo sát tại hai thành phố này lên tới 33,2%. Bên cạnh đó, 87,7% NCT tham gia khảo sát mắc ít nhất một bệnh mạn tính, và trung bình mỗi người phải đối mặt với từ hai bệnh lý mạn tính trở lên, trong đó phổ biến nhất là tăng huyết áp, tình trạng Cholesterol máu cao và các bệnh xương khớp.
Về dinh dưỡng, kết quả nghiên cứu phản ánh sự mất cân bằng trong khẩu phần ăn của NCT. Một tỷ lệ đáng chú ý tại những NCT được khảo sát, chỉ 25% số NCT được khảo sát ăn đủ 5 nhóm thực phẩm và khoảng 40% sử dụng thực phẩm giàu canxi và protein giá trị sinh học cao như sữa và các chế phẩm sữa. Trong khi đó, thói quen tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều yếu tố nguy cơ với sức khỏe (nhiều muối, chiên rán, giàu đường đơn) khá phổ biến, với tỷ lệ lên tới 40-60%. Đây là những yếu tố tác động tiêu cực trực tiếp đến việc kiểm soát các bệnh lý chuyển hóa.
Trong những năm vừa qua, ngành y tế đã nhiều hoạt động nhằm nâng cao chất lượng công tác chăm sóc sức khỏe NCT. Đáng chú ý là hoạt động khám sức khỏe định kỳ tại trạm y tế được triển khai tại tất cả các trạm y tế xã/phường, nhằm kiểm soát và quản lý bệnh mạn tính của NCT ngay tại y tế cơ sở. Cùng với đó, nhiều chương trình truyền thông – giáo dục sức khỏe cho NCT được đẩy mạnh thường xuyên tại địa phương. Tuy nhiên, các hoạt động chăm sóc sức khỏe cho NCT tại địa phương vẫn còn tồn tại một số bất cập, chưa đáp ứng được nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người cao tuổi, nhiều hoạt động mang tính hình thức.
Từ các kết quả nghiên cứu, tại Hội thảo, các chuyên gia y tế đã thảo luận, thống nhất kiến nghị các định hướng chính sách và giải pháp đồng bộ, bao gồm:
Hoàn thiện hệ thống chính sách và hướng dẫn chuyên môn: cần tăng cường ban hành các thông tư, hướng dẫn chuyên môn chi tiết và đồng bộ về chăm sóc sức khỏe NCT, đảm bảo triển khai nhất quán trong hệ thống y tế từ Trung ương đến địa phương.
Củng cố và phát triển mạng lưới y tế lão khoa: phát triển mạng lưới y tế lão khoa đa tầng, bao gồm bệnh viện trung ương/khu vực, bệnh viện tuyến tỉnh, trạm y tế xã và hệ thống y tế ngoài công lập, đẩy mạnh vai trò của các Trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) tuyến tỉnh trong chăm sóc sức khỏe và phòng ngừa các bệnh mãn tính ở NCT.
Vận động giúp NCT cải thiện sức khỏe.
Xây dựng nguồn cung nhân lực chuyên biệt: Tăng cường đào tạo nhân lực, đưa nội dung chăm sóc sức khỏe NCT vào chương trình giáo dục y khoa chính quy và các khóa tập huấn ngắn hạn tại các cơ sở đào tạo y khoa, điều dưỡng và công tác xã hội, nhằm tạo ra đội ngũ chuyên gia chăm sóc sức khỏe NCT chất lượng cao.
Đẩy mạnh phối hợp liên ngành: Tăng cường hợp tác giữa ngành y tế với các ngành an sinh xã hội và nghiên cứu khoa học để xây dựng một khung chính sách tổng thể về già hóa dân số và chăm sóc sức khỏe NCT.
Đầu tư cơ sở vật chất cho tuyến y tế cơ sở (trạm y tế xã/phường), để phát huy vai trò điểm quản lý sức khỏe NCT ngay tại cộng đồng.
Box: Hội thảo khẳng định nhiệm vụ chăm sóc dinh dưỡng và sức khỏe cho NCT không chỉ là nhiệm vụ ngành y tế mà cần sự vào cuộc của toàn xã hội, nhằm cải thiện chất lượng sống và đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn của nhóm dân số đang tăng nhanh chóng này.
PV