TNV - Trong hành trình chiến đấu với dịch bệnh COVID-19 đang lan nhanh như hiện nay thì quá trình truy vết F0 là một bài toán sống còn, giúp ngăn chặn dịch bệnh. Càng phát hiện sớm những người tiếp xúc gần với F0 thì càng sớm kiểm soát chuỗi lây nhiễm. Đây là một quá trình vô cùng khó khăn vì còn phụ thuộc nhiều vào sự hợp tác của người dân.
Cán bộ y tế hóa thân thành thám tử điều tra, nhà tâm lý…
“Để truy vết các ca tiếp xúc của F0, cán bộ y tế có khi phải hóa thân thành thám tử điều tra, hay có khi lại là nhà tâm lý”, chị Kiều Trang - Trưởng trạm y tế Phường 9, Quận Gò Vấp tâm sự về công việc truy vết F0 của mình. Chị Trang cho biết quá trình điều tra truy vết tốn rất nhiều thời gian, vì đa phần các F0, F1… thường không thành thật khai báo hoặc khai báo không đầy đủ. Nhiều trường hợp phải nhờ đến lực lương công an hỗ trợ điều tra.
Anh Phương, cán bộ chuyên tách phòng chống dịch tại Trạm y tế Phường 9, Quận Gò Vấp nhớ như in lần truy vết ông M., cư trú ở hẻm 380 phường 9, Quận Gò Vấp. Khi cán bộ y tế xuống điều tra dịch tễ thì ông M. khai báo họ không đi đâu và chỉ ở nhà. Hỏi thêm 25 trường hợp F1 tại khu vực thì đa phần cũng không lấy được nhiều thông tin. 3 ngày sau, khi một địa điểm cách nhà ông M. 200m xuất hiện thêm ca bệnh COVID-19 mới là ông H., thì nhân viên y tế mới tìm được mối liên quan giữa các ca bệnh với nhau. Ban đầu ông H. cũng khai báo chỉ ở nhà, không đi đâu. Tuy nhiên, vợ ông H. khi nghe chồng mình mắc bệnh COVID-19 thì đã hỗ trợ nhân viên y tế, chỉ điểm những trường hợp tiếp xúc với ông H.
Ngay trong đêm, vợ của ông H. vừa ẵm con, nước mắt lưng tròng, dẫn đội truy vết đến từng nhà mà ông H. từng đến. Nhân viên y tế lại tiếp tục khai thác ông H. gần 2 tiếng thì mới phát hiện mối liên hệ giữa các ca bệnh, từ đó truy vết lại trường hợp ông M., biết được nơi làm của ông M. là một cơ sở buôn bán thịt và biết được thêm quá trình di chuyển của ca bệnh. Tuy nhiên để xác minh những thông tin này, một nhân viên y tế đã giả vờ làm người mua thịt thì mới tìm hiểu được thêm nhiều thông tin của ông M. tại nơi ông làm việc, biết thêm ông M. đã di chuyển nhiều nơi, tiếp xúc nhiều người.
Chị Kiều Trang cho biết, kể từ ngày bắt đầu áp dụng giãn cách theo Chỉ thị 15 tại quận Gò Vấp, quá trình truy vết càng khó khăn hơn. Người dân khi được hỏi đều nói luôn tuân thủ việc giãn cách, giấu lịch trình của mình. Chị Trang tâm sự: “Dù nhân viên y tế đã đảm bảo sẽ bảo mật thông tin thì có nhiều người dân vẫn không phối hợp. Có khi chúng tôi phải gọi điện tâm sự để cố gắng khai thác được thông tin. Có những ngày chúng tôi làm công tác truy vết tại hiện trường đến tận 22 giờ đêm mới xong”. Chị Trang cười vui bảo: “Nhiều khi thấy bản thân như công an điều tra vậy!”.
Cũng trong lần điều tra truy vết trường hợp ông M., ông H., chị Kiều Trang lo lắng cho biết: “Thật chất người dân có tụ tập với nhau ăn, uống rượu bia nhưng chỉ khai là gặp nhau uống trà một chút. Cho đến khi bệnh tình của ông M. diễn tiến nặng phải thở máy và phát sinh thêm nhiều ca bệnh khác thì người dân mới khai báo ồ ạt và bàng hoàng nhận ra các thành viên trong xóm của ca bệnh từng tụ họp ăn uống với nhau nên đa phần đều nhiễm bệnh”.
Nghề bán hàng tự do truy vết rất khó
Chị Ngọc Hiền thuộc đội điều tra truy vết của Trung tâm Y tế Quận 3 cũng tâm sự về những khó khăn gặp phải trong công việc của mình. Chị Ngọc Hiền chia sẻ, công việc khai thác lịch trình di chuyển của F0 phụ thuộc vào tình hình sức khỏe của họ. Nếu F0 khỏe thì mình mới điện thoại truy vết được. Bên cạnh đó, tâm lý của F0 cũng sẽ không được ổn định khi biết mình bị nhiễm bệnh nên khó mà khai thác được triệt để. Do đó, bao giờ chị Ngọc Hiền cũng sẽ hỏi: “Nếu có việc gì không nhớ rõ hoặc nhớ ra mà mình quên thì mình liên hệ lại để truy vết đúng và đầy đủ”. Còn chị Quỳnh Thu, đội trưởng đội đáp ứng nhanh số 2, Trung tâm y tế Quận 3 cho biết đối với các trường hợp F1 có biểu hiện khai không trung thực để trốn cách ly sẽ rất khó trong việc truy vết. Người điều tra cần phải có kỹ năng quan sát và khả năng nắm bắt tâm lý để hỏi đúng thông tin. Bên cạnh đó, cần tạo sự thoải mái cho họ, nếu chưa nhớ ra thì sẽ cung cấp thông tin sau qua điện thoại.
Trong quá trình làm người điều tra, truy vết, chị Ngọc Hiền sợ nhất là các ca bệnh làm nghề bán hàng tự do. Vì khách hàng thân thiết mua hàng chỉ 1 vài người thôi, trong khi đó khách vãng lai lại rất nhiều, do đó, chị Ngọc Hiền lo lắng khi không thể thống kê được hết số lượng người liên quan. Chị nói: “Nhiều trường hợp là dân lao động nên khi hỏi tới là họ trốn, vì kế sinh nhai mà, làm ngày nào ăn ngày đó nên bây giờ mà bắt họ cách ly thì sẽ không còn nguồn thu nhập nên họ khai báo không đầy đủ”.
Chị Ngọc Hiền kể vui: “Có lần chị khai thác thông tin của ca F0 bán hàng rong trước cổng bệnh viện, ca F0 này khai báo là không đi đâu, mua đồ ăn trữ sẵn trong 4-6 tháng”. Nghe xong chị không tin được nên hỏi họ vậy còn rau củ sao họ trữ được lâu vậy, họ bảo rau củ thì nhà họ không ăn. Cuối cùng cả nhà F0 này đều có kết quả dương tính SARS-CoV-2 thì họ mới khai thông tin. Ngoài ra, có những trường hợp khi thấy chị Ngọc Hiền chụp hình biển số xe để truy xuất thêm camera thì đối tượng mới chịu khai báo.
Khi được hỏi “Làm những việc có tiếp xúc với F0 này chị có sợ người khác kỳ thị không?”, chị Ngọc Hiền tâm sự: “Bản thân mình đã chuẩn bị tâm lý sẵn. Nếu các bạn thương thì an ủi chứ đừng xua đuổi. Mình đã chọn nghề này thì phải theo còn không đã bỏ từ đầu rồi. Hồi trước thì sợ người ta kỳ thị, bây giờ là dịch chung của cộng đồng rồi, cộng đồng đánh giá như thế nào mình không can thiệp được, chỉ cần mình thấy ổn là được rồi, chỉ như vậy mình mới có đủ ý chí tiếp tục hoàn thành tốt nhiệm vụ”.
Câu chuyện về sự vất vả khi truy vết các ca F0, F1 không chỉ gặp ở Quận Gò Vấp, Quận 3 mà còn hiện diện ở khắp các mặt trận phòng chống dịch trên địa bàn Thành phố. Những nhân viên y tế khi nhận nhiệm vụ “truy vết” vẫn đang “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng” nhằm xây nên thành lũy vững chắc, chống lại dịch bệnh COVID-19”. Hơn ai hết, người dân cần hợp tác khai báo lịch trình của mình rõ ràng, chính xác, có như vậy sẽ hỗ trợ rất nhiều cho việc điều tra, truy vết – chìa khóa rất quan trọng để đẩy lùi dịch bệnh.
Tấn Tài
