Theo Tờ trình, việc sửa đổi Luật Bảo hiểm tiền gửi nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý để tổ chức bảo hiểm tiền gửi hoạt động hiệu quả hơn, bảo vệ quyền lợi người gửi tiền, góp phần duy trì sự ổn định hệ thống tổ chức tín dụng và bảo đảm an toàn xã hội.
Tờ trình của Chính phủ cũng nêu rõ, lần sửa đổi này, Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi) được Chính phủ trình Quốc hội với 08 Chương, 42 Điều, trong đó sửa đổi, bổ sung 26 điều, bổ sung mới 7 điều, bãi bỏ 4 điều và giữ nguyên 9 điều.
Đáng chú ý, Chính phủ bổ sung các quyền và nghĩa vụ quan trọng cho Tổ chức Bảo hiểm tiền gửi, bao gồm: quyền và nghĩa vụ kiểm tra tổ chức tín dụng tham gia Bảo hiểm tiền gửi theo kế hoạch của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN); bổ sung quyền vay đặc biệt từ NHNN và quyền vay, tiếp nhận hỗ trợ từ ngân sách nhà nước, tổ chức tín dụng hoặc tổ chức khác có bảo lãnh của Chính phủ; bổ sung quyền cử nhân sự quản lý, điều hành tại Quỹ Tín dụng Nhân dân (QTDND) được kiểm soát đặc biệt.
Thống đốc Ngân hàng nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng trình bày Tờ trình Dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi). Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội
Dự thảo Luật lần này tập trung vào sự linh hoạt trong phí bảo hiểm tiền gửi chi trả và hạn mức bảo hiểm, theo đó, giao Thống đốc NHNN quy định mức phí, việc áp dụng phí đồng hạng hoặc phân biệt (dựa trên rủi ro) phù hợp với đặc thù hệ thống tổ chức tín dụng trong từng thời kỳ.
Đồng thời, bổ sung quy định tạm hoãn nộp phí bảo hiểm tiền gửi đối với tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt.
Ngoài ra, dự thảo bổ sung quy định Thống đốc NHNN quyết định hạn mức vượt trần (bằng toàn bộ khoản tiền gửi) trong "trường hợp đặc biệt" để bảo đảm an toàn hệ thống, trật tự an toàn xã hội.
Thẩm tra dự án luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết cơ quan thẩm tra cơ bản tán thành với các quy định về phí bảo hiểm tiền gửi và hạn mức chi trả, song đề nghị nghiên cứu kỹ lưỡng để bảo đảm tính ổn định của hệ thống tài chính.
Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Chính phủ làm rõ giá trị pháp lý của kết quả kiểm tra do Tổ chức bảo hiểm tiền gửi thực hiện và tăng cường cơ chế chia sẻ thông tin, phối hợp với các cơ quan thanh tra, giám sát khác; phân biệt rõ ràng các trường hợp và điều kiện Tổ chức bảo hiểm tiền gửi được tiếp nhận hỗ trợ từ ngân sách hay vay đặc biệt của NHNN, đảm bảo phù hợp với quy trình lập và phân bổ ngân sách nhà nước.
Đồng thời, phân biệt rõ nhiệm vụ, quyền hạn của Tổ chức bảo hiểm tiền gửi và Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam trong việc bố trí nhân sự tham gia quản lý, điều hành QTDND.
Với việc quy định mức phí bảo hiểm tiền gửi cần nghiên cứu kỹ lưỡng để đảm bảo ổn định nguồn thu nhưng vẫn phù hợp với năng lực tài chính của tổ chức tín dụng.
Cần có lộ trình tính phí bảo hiểm tiền gửi phân biệt dựa trên mức độ rủi ro và cụ thể hóa tiêu chí đánh giá, phân loại tổ chức tín dụng. Đồng thời, làm rõ căn cứ xác định “trường hợp đặc biệt” để chi trả vượt hạn mức và nghiên cứu quy trình phê duyệt minh bạch với sự tham gia của NHNN, Bộ Tài chính.
Ngoài ra, chính sách tạm hoãn nộp phí đối với tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt phải có trong phương án cơ cấu lại được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Đáng chú ý, lần này Dự thảo Luật thể hiện rõ chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền của Chính phủ. Theo đó, chuyển thẩm quyền từ Chính phủ/Thủ tướng sang Thống đốc NHNN: Quy định hạn mức trả tiền bảo hiểm (bao gồm cả quyết định vượt trần trong trường hợp đặc biệt), quy định về phí BHTG, và quyết định cho vay đặc biệt đối với BHTGVN.
Phân cấp nhiệm vụ từ NHNN sang Tổ chức bảo hiểm tiền gửi: Tổ chức bảo hiểm tiền gửi thực hiện kiểm tra tổ chức tín dụng tham gia bảo hiểm tiền gửi theo kế hoạch do NHNN giao.
Diệu Trang