TNV - Nhân kỷ niệm 43 năm ngày giải phóng miền Nam (30/4/1975 - 30/4/2018); 64 năm ngày chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2018); 128 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2018), Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò tổ chức trưng bày chuyên đề “Chân trần chí thép”.
Trưng bày là dịp để người dân Việt Nam được sống lại những phút giây hào hùng của lịch sử dân tộc; được trở về cuộc sống đầy khốc liệt của chiến tranh. Với những câu chuyện đầy cảm xúc về ý chí sắt đá, lòng quả cảm của những người con ưu tú đã quyết tâm đi theo lý tưởng mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chọn: “Dù có phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải kiên quyết giành cho được độc lập”.
Trưng bày được chia thành 4 nội dung: Theo dấu chân Người, Từ trong tù ngục, Chân trần chí thép và Bản lĩnh, trí tuệ Việt Nam.
Theo dấu chân Người là nội dung mở đầu của trưng bày, dấu ấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh gắn liền với những chiến thắng vĩ đại của cách mạng Việt Nam trong thế kỷ XX. Tư tưởng, đạo đức, nhân cách của Người được thể hiện bằng hành động và lời nói giản dị hàng ngày, trở thành di sản cho các thế hệ người Việt Nam “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”.
“Chất thép” của những chiến sỹ cách mạng kiên cường bừng sáng. “Nơi hầm tối là nơi sáng nhất”, họ đã biến nhà tù thực dân, đế quốc thành trường học cách mạng, nơi rèn luyện, đào tạo ra lớp lớp cán bộ lãnh đạo xuất sắc cho cách mạng Việt Nam được thể hiện trong nội dung thứ hai: Từ trong tù ngục .
Nhà tù Hỏa Lò, Sơn La, Côn Đảo, Khám Lớn, Lao Thừa Phủ… chính là những “trường học đặc biệt”, giúp họ trưởng thành và trở thành những nhà cách mạng kiên trung, có tầm nhìn chiến lược, biết nắm vững, vận dụng sáng tạo đường lối của Đảng, một lòng đi theo con đường mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chọn, học hỏi có chọn lọc từ đồng đội, đồng chí của mình để phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân và trở thành những vị tướng “Nhân - Trí - Dũng”. Chính họ đã góp phần viết nên lịch sử rạng rỡ từ điểm hẹn Điện Biên Phủ năm 1954, đến khúc khải hoàn giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước năm 1975.
Chân trần chí thép là nội dung thứ ba, giới thiệu những “Vị tướng trong lòng dân” như: Đại tướng Võ Nguyễn Giáp, Nguyễn Chí Thanh, Văn Tiến Dũng, Chu Huy Mân, Hoàng Văn Thái… họ là những học trò xuất sắc của Chủ tích Hồ Chí Minh; là những người văn, võ song toàn; những nhà tham mưu chiến lược, cầm quân tài tình, chỉ huy nghiêm khắc; nhưng vẫn hết mực thương yêu chiến sỹ, gần gũi nhân dân. Họ là những người tiên phong, sẵn sàng xả thân trên chiến trường và lan tỏa chí thép đến toàn quân.
Bản lĩnh, trí tuệ Việt Nam là nội dung cuối của trưng bày thể hiện ý chí sắt đá của nhân dân Việt Nam: kiên cường chiến đấu, lập nên những chiến thắng vĩ đại, giành độc lập, tự do cho dân tộc. Những chiến công ấy được tạc vào lịch sử và những giây phút xúc động sẽ không phai mờ trong tâm trí của người dân đất Việt.
Trưng bày còn đưa ra những nhận định về chiến thắng Điện Biên Phủ và chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử của các tướng lính trên hai chiến tuyến, như Tướng De Castries, Chỉ huy Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ của quân đội viễn chinh Pháp: “ Người ta có thể đánh bại được một quân đội, chứ không thể đánh bại được một dân tộc. Tôi hân hạnh được làm đối thủ của Tướng Giáp, được làm kẻ chiến bại trực tiếp của một người tài giỏi như Tướng Giáp ”, hay của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert S. McNamara: “ Những người cộng sự của tôi trong chính quyền John F. Kennedy và Lyndon B. Johnson là một nhóm người đặc biệt… Tại sao nhóm người giỏi nhất và thông minh nhất ấy lại mắc sai lầm về Việt Nam? Chúng tôi mắc nợ các thế hệ tương lai trong việc giải thích tại sao lại mắc sai lầm như vậy?” . Những nhân định này cho thấy tính khách quan, đa chiều khi nhìn nhận và giải thích về lịch sử Việt Nam.
Bên cạnh phần nội dung được biên tập công phu, những giải pháp trưng bày mới mang lại sự hấp dẫn cho người xem. Với các tông màu xanh rêu, màu ghi đá, màu xám gợi cảm giác nhuốm màu của thời gian, như những thước phim tư liệu, được quay chậm lại, gợi cảm giác xưa cũ. Bên cạnh đó là gam màu đỏ, tượng trưng cho lá cờ Tổ quốc, cho sức mạnh, ý chí để vượt qua mọi gian nan, thử thách, quyết tâm bảo vệ, xây dựng đất nước.
Hai tổ hợp là điểm nhấn trong trưng bày. Tổ hợp “Mốc son Điên Biên Phủ - 1954” là khí thế sục sôi của lực lượng dân quân sử dụng xe đạp thồ để trở thành phương tiện vận chuyển vũ khí, lương thực, nhu yếu phẩm tiếp tế cho các chiến sỹ ở chiến trường:
“D ố c Pha Đ in, ch ị g á nh anh th ồ .
Đ è o L ũ ng L ô , anh h ò ch ị h á t.
Dù bom đạ n, x ươ ng tan, th ị t n á t.
Không s ờ n l ò ng, kh ô ng ti ế c tu ổ i xanh …
(Hoan hô chiến sỹ Điện Biên,Tố Hữu, năm 1954)
Tổ hợp “Sử vàng đại thắng - 1975”, tại hiện lại trạm giao liên nơi dừng chân trên đường hành quân vượt Trường Sơn của hàng triệu người lính. Hàng vạn người trong số họ đã nằm lại giữa lòng Trường Sơn, nơi thử thách ý chí và lòng người như những vần thơ:
Trường Sơn, đông nắng, tây mưa
Ai chưa đến đó, như chưa rõ mình.
(Nước non ngàn dặm, Tố Hữu, năm 1973)
Qua hai tổ hợp, những người lính Điện Biên Phủ và những người lính vượt Trường Sơn sẽ gặp lại hình ảnh của mình trên chặng đường hành quân ra trận; được ngắm nhìn những vật dụng quen thuộc như: võng, ba lô, mũ cối, bi đông... cùng với cây đàn ghi ta giúp nâng cao tâm hồn người lính trong sinh hoạt hàng ngày, trước giờ ra trận, cũng như khi hát tưởng nhớ về đồng đội đã ngã xuống.
Tại buổi khai mạc trưng bày chuyên đề “Chân trần chí thép” , đại biểu và khách tham quan được gặp lại thân nhân của các vị tướng Võ Nguyên Giáp, Văn Tiến Dũng, Trần Tử Bình,… Chứng kiến Lễ trao tặng hiện vật của Thiếu tướng Huỳnh Đắc Hương, Thiếu tướng, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Đức Minh trao tặng cho Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò và việc ký kết Biên Bản ghi nhớ về công tác giáo dục và tuyên truyền giữa Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò với Trung đoàn 375, Bộ tư lệnh Cảnh vệ, Bộ Công an.
Trưng bày chuyên đề với hơn 250 hình ảnh, hiện vật trưng bày, những câu chuyện thời chiến càng thêm chi tiết, sống động. Qua đó mỗi người sẽ càng thêm thấu hiểu sự gian khổ, khốc liệt của chiến tranh; bồi đắp hơn nữa niềm tự hào dân tộc, tôi luyện cho mình thêm ý chí, hoài bão để cùng nhau góp sức đưa dân tộc Việt Nam sánh vai với các cường quốc năm châu như lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
H.M
