TNV - Ứng dụng công nghệ thông tin có vai trò rất quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy các môn khoa học xã hội và nhân văn ở các học viện, trường sĩ quan Quân đội. Ứng dụng công nghệ thông tin giúp cho người dạy dễ dàng, thuận lợi trong việc chuẩn bị, thực hành giảng dạy, kiểm soát việc học, tự học của học viên, nâng cao khả năng tận dụng hiệu quả cơ hội, chủ động phòng ngừa, ứng phó với những thách thức, tác động tiêu cực của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Thời gian qua, ở một số học viện, trường sĩ quan Quân đội, có thời điểm ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy các môn khoa học xã hội và nhân văn còn mang tính tự phát, hiệu quả chưa cao. Tình hình mới hiện nay, yêu cầu nhiệm vụ xây dựng quân đội, bảo vệ Tổ quốc ngày càng cao, sự phát triển như vũ bão của khoa học và công nghệ. Cần thiết phải ứng dụng hiệu quả công nghệ thông tin trong giảng dạy các môn khoa học xã hội và nhân văn ở các học viện, trường sĩ quan Quân đội, hiện thực hóa quan điểm chỉ đạo của Quân ủy Trung ương: “Ứng dụng nhanh, hiệu quả thành tựu khoa học công nghệ trong đổi mới giáo dục và đào tạo”.Để nâng cao hiệu quả ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy các môn khoa học xã hội và nhân văn ở các học viện, trường sĩ quan Quân đội hiện nay cần thực hiện tốt một số yêu cầu cơ bản sau:
Một là, hiểu đúng thực chất và nhân tố quy định ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy các môn khoa học xã hội và nhân văn ở các học viện, trường sĩ quan Quân đội.
Giảng dạy các môn khoa học xã hội và nhân văn ở các học viện, trường sĩ quan Quân đội có vai trò quan trọng trong bồi dưỡng mục tiêu, lý tưởng chiến đấu; định hướng chính trị, tư tưởng cho học viên, góp phần xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức; bảo đảm sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với Quân đội.Để nâng cao chất lượng giảng dạy các môn khoa học xã hội và nhân văn hiện nay tất yếu phải ứng dụng công nghệ thông tin. Công nghệ thông tin làhệ thống lý thuyết khoa học và công nghệ, phần mềm, phương tiện mạng máy tính, mạng truyền thông, dữ liệu đã được số hóa để sản xuất, truyền đưa, xử lý, khai thác và sử dụng thông tin trong một lĩnh vực hoạt động nhất định.Ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy các môn khoa học xã hội và nhân văn ở các học viện, trường sĩ quan Quân đội là tổng hòa hoạt động của các chủ thể trong vận dụng hệ thống lý thuyết về khoa học và công nghệ, sử dụng các phần mềm dạy học, phương tiện mạng máy tính, mạng truyền thông, dữ liệu đã được số hóa để chuẩn bị, thực hành giảng dạy các môn khoa học xã hội và nhân văn, góp phần hiện thực hóa mục tiêu, yêu cầu đào tạo (chuẩn đầu ra) ở từng học viện, trường sĩ quan Quân đội.
Cần nhận thức toàn diện các nhân tố cơ bản quy định ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy các môn khoa học xã hội và nhân văn ở các học viện, trường sĩ quan Quân đội: (1) Nhận thức, trách nhiệm của Đảng ủy, Ban Giám đốc (Ban Giám hiệu), cơ quan chức năng ở các học viện, trường sĩ quan Quân đội; (2) Cơ chế, chính sách; cơ sở vật chất bảo đảm; phong trào đổi mới sáng tạo ở các học viện, trường sĩ quan Quân đội; (3) Nhân tố chủ quan của đội ngũ giảng viên khoa học xã hội và nhân văn ở các học viện, trường sĩ quan Quân đội.Các nhân tố quy định này là cơ sở lý luận để xác định nguyên nhân của thực trạng ứng dụng và giải pháp cơ bản nâng cao hiệu quả ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy các môn khoa học xã hội và nhân văn ở các học viện, trường sĩ quan Quân đội hiện nay.
Hai là, khảo sát, đánh giá đúng thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy các môn khoa học xã hội và nhân văn ở các học viện, trường sĩ quan Quân đội hiện nay.
Cần phải khảo sát, đánh giá khách quan, toàn diện ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy các môn khoa học xã hội và nhân văn ở các học viện, trường sĩ quan Quân đội hiện nay. Khảo sát, đánh giá đúng những ưu điểm, hạn chế trong việc vận dụng lý thuyết về khoa học và công nghệ, sử dụng cácphần mềm dạy học, phương tiện mạng máy tính, mạng truyền thông, dữ liệu đã được số hóa để chuẩn bị, thực hành giảng dạy các môn khoa học xã hội và nhân văn. Từ đó, chỉ ra nguyên nhân khách quan và chủ quan của ưu điểm và hạn chế, tập trung vào nhận thức, trách nhiệm của các chủ thể; cơ chế, chính sách, cơ sở vật chất bảo đảm, phong trào đổi mới sáng tạo; nhân tố chủ quan của đội ngũ giảng viên khoa học xã hội và nhân văn ở các học viện, trường sĩ quan Quân đội trong ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy hiện nay.
Ba là, tiến hành đồng bộ những giải pháp phù hợp, khả thi nâng cao hiệu quả ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy các môn khoa học xã hội và nhân văn ở các học viện, trường sĩ quan Quân đội hiện nay.
Cần tiến hành đồng bộ các giải pháp cơ bản, phù hợp, khả thi nâng cao hiệu quả ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy các môn khoa học xã hội và nhân văn ở các học viện, trường sĩ quan Quân đội hiện nay. Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của Đảng ủy, Ban Giám đốc (Ban Giám hiệu), cơ quan chức năng ở các học viện, trường sĩ quan Quân đội. Hoàn thiện cơ chế, chính sách; cơ sở vật chất bảo đảm; phát huy phong trào đổi mới sáng tạo ở các học viện, trường sĩ quan Quân đội. Phát huy nhân tố chủ quan của đội ngũ giảng viên khoa học xã hội và nhân văn ở các học viện, trường sĩ quan Quân đội trong ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy hiện nay. Trong đó, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của Đảng ủy, Ban Giám đốc (Ban Giám hiệu), cơ quan chức năng ở các học viện, trường sĩ quan Quân đội là giải pháp có vai trò chỉ đạo, định hướng việc thực hiện các giải pháp còn lại. Hoàn thiện cơ chế, chính sách; cơ sở vật chất bảo đảm; phát huy phong trào đổi mới sáng tạo ở các học viện, trường sĩ quan Quân đội là giải pháp quan trọng. Phát huy nhân tố chủ quan của đội ngũ giảng viên khoa học xã hội và nhân văn trong ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy là giải pháp mang tính đột phá, có vai trò quyết định trực tiếpđến nâng cao hiệu quả ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy hiện nay.
Tóm lại, ứng dụng công nghệ thông tin là xu hướng phát triển tất yếu, góp phần đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo của đất nước và Quân đội. Giảng dạy các môn khoa học xã hội và nhân văn ở các học viện, trường sĩ quan Quân đội không nằm ngoài xu hướng tất yếu này. Để ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy các môn khoa học xã hội và nhân văn ở các học viện, trường sĩ quan Quân đội trở thành hoạt động tự giác, có nền nếp, hiệu quả cao cần thiết phải định hình rõ thực chất, nhân tố quy định; khảo sát, đánh giá đúng thực trạng; từ đó xác định và tiến hành đồng thời các giải pháp cơ bản, khả thi để nâng cao hiệu quả của hoạt động này hiện nay. Ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy các môn khoa học xã hội và nhân văn ở các học viện, trường sĩ quan Quân đội hiện nay là vấn đề khó, phức tạp, cần tiếp tục nghiên cứu, luận giải, hiện thực hóa, đồng thời tránh khuynh hướng xem nhẹ hoặc nhận thức không đúng.
[1] Khoa Triết học Mác - Lênin, Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng.
Thượng tá, TS Phạm Công Thưởng [1]
