TNV - Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: “Máu đào của các liệt sĩ đã nhuộm lá cờ cách mạng càng thêm đỏ chói. Sự hy sinh của các liệt sĩ đã chuẩn bị cho đất nước ta nở hoa độc lập, kết quả tự do” (Hồ Chí Minh, Toàn tập , NXBC TQG, H. 2002, tập 10, tr.3).
Trong cuộc chiến tranh tàn khốc, ác liệt đó dân tộc Việt Nam đã phải đánh đổ bằng những tượng đài bằng máu và nước mắt bất diệt, những con người nhỏ bé, tuổi chỉ mười tám, đôi mươi còn mang trong mình bao ước mơ, khát vọng, hoài bão của tuổi trẻ, nhưng mang trong mình sức mạnh vô song, các anh, các chị đã lẫm liệt hy sinh để lại dáng đứng Việt Nam tạc vào thế kỷ. Những anh hùng liệt sĩ của đất nước Việt Nam, dân tộc Việt Nam đã trở thành huyền thoại cho khát vọng, ý chí, bản lĩnh của con người Việt Nam trong thế kỷ XX và mãi mãi về sau. Quân địch đã dùng trăm phương, ngàn kế với những vũ khí tối tân hiện đại nhất hòng huỷ diệt dân tộc Việt Nam, đưa dân tộc Việt Nam về “thời kỳ thời đá”, tưởng chừng sức mạnh ấy, vũ khí ấy có thể đè bẹp được con người Việt Nam. Vượt lên trên tất cả, phát huy truyền thống yêu nước dân tộc, với tinh thần “thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, không chịu làm nô lệ”, “đến ngày thắng giặc Mỹ ta sẽ xây dựng đất nước ta đàng hoàng hơn, to đẹp hơn”…toàn thể dân tộc Việt Nam đã hướng về cội nguồn với lời thề sắt son vào niềm tin chắc thắng của dân tộc, vào sự lãnh đạo của Đảng, và đã làm nên chiến thắng.
Quy luật của tạo hoá thiện sẽ thắng ác, chính sẽ thắng tà, với cách đánh thông minh, sáng tạo dựa vào sức mình là chính, đặc biệt là với thế trận chiến tranh nhân dân, mỗi người dân là một chiến sĩ, mỗi làng xóm là một pháo đài, quân và dân ta đã vùng dậy giáng cho địch những đòn chí mạng lập nên những kỳ tích vang dội, sáng ngời trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc: Cách mạng Tháng 8 năm 1945, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà đầu tiên ở khu vực Đông Nam Á; đánh bại thực dân Pháp xâm lược với chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ năm 1954, “chấn động địa cầu, năm châu bốn biển”; làm thất bại âm mưu dùng Việt Nam làm bàn đạp để tiêu diệt các nước xã hội chủ nghĩa của tên sen đầm quốc tế, đế quốc Mỹ xâm lược với Đại thắng mùa Xuân năm 1975, đỉnh cao chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất Tổ quốc, cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội.
Có một chiến thắng nào, vinh quang nào, hạnh phúc nào lại không phải trải qua những ngày tháng gian truân, vất vả, khó khăn và mất mát. Trong cuộc chiến này, biết bao người con ưu tú của dân tộc đã anh dũng hy sinh. Máu và nước mắt của các anh, các chị đã hoà quyện với nhau, đã thấm đẫm trong từng tấc đất của Tổ quốc, trên mỗi con đường, con sông, ngõ xóm đâu đâu cũng vang vọng bài ca không quên về các anh hùng liệt sĩ dân tộc. Một dân tộc sáng ngăn bão giông, chiều ngăn nắng lửa, hình ảnh người mẹ ba lần tiễn con đi, hai lần khóc thầm lặng lẽ đã trở thành lẽ thường tình đối với dân tộc Việt Nam, các anh, các chị đã ra đi mãi mãi để lại người mẹ, người vợ hàng đêm khóc thầm lặng lẽ và mang trong mình những vết thương lòng khôn nguôi.
Để nghi lòng tạc dạ công lao trời biển của các anh, các chị, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã quyết định chọn ngày 27/7/1947 là Ngày Thương binh toàn quốc, để toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta ghi nhớ, tôn vinh công ơn các anh hùng liệt sĩ, thương - bệnh binh và người có công với nước. Kể từ đó, ngày 27/7 hàng năm đã trở thành ngày có ý nghĩa lịch sử, chính trị, xã hội sâu sắc, mang đậm bản sắc văn hoá Việt Nam. Chiến tranh đã qua đi rất lâu rồi, nhưng nỗi đau mất người cha thân yêu và những di chứng do chiến tranh để lại vẫn luôn hiện hữu trong tâm khảm các anh. Chúng ta hiểu và cảm thông, chia sẽ với sự mất mát to lớn và nỗi đau tột cùng này của các anh. Nhưng với truyền thống của anh “Bộ đội Cụ Hồ”, bản lĩnh người lính được tôi luyện trong lửa đạn, các anh đã vượt lên trên tất cả để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, xứng đáng với cha anh đã hiến dâng cuộc đời cho đất nước tươi đẹp ngày hôm nay.
Sinh ra và lớn lên vào thời hậu chiến tranh chống Mỹ, hoặc khi đất nước vừa thoát khỏi chiến tranh. Bởi vậy, rất nhiều người trong thanh niên chúng ta là con cháu của những gia đình thương binh, liệt sĩ, thậm chí có không ít người chưa tìm thấy nấm mồ của ông, cha… Trong hồi ức của họ vẫn lắng đọng những nỗi đau mất mát. Thế hệ trẻ hôm nay luôn biết ơn, trân trọng những người đã không tiếc máu xương của mình để giữ gìn sự bình yên cho đất nước. Thông qua những thước phim về lịch sử, về đề tài chiến tranh và những bài học lịch sử được học khi ngồi trên ghế nhà trường, những tấm gương thương, bệnh binh vươn lên trong cuộc sống…. đã làm cho thế hệ trẻ như được sống lại những năm tháng đau thương nhưng vô cùng hào hùng của lịch sử dân tộc. Tinh thần đấu tranh kiên cường, bất khuất “một tấc không đi, một ly không rời”, “còn một cái lai quần cũng đánh”…. hình ảnh Bế văn Đàn lấy thân mình làm giá súng, Phan Đình Giót lấy thân mình lấp lỗ châu mai….. mãi trường tồn với năm tháng thời gian, là những hình ảnh sáng ngời để cho thế hệ trẻ hôm nay học tập và làm theo.
Với đạo lý “Uống nước nhớ nguồn", “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”, “Đến ơn đáp nghĩa” của dân tộc, Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều chủ trương, chính sách để từng bước tri ân những anh hùng liệt sỹ, thương - bệnh binh và những người có công với cách mạng. Tuổi trẻ cả nước đã cùng với cấp ủy đảng và chính quyền các cấp, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị xã hội và nhiều đơn vị, cá nhân đã có nhiều hoạt động thiết thực để tri ân như: Tổ chức thăm hỏi, tặng quà, chăm sóc nghĩa trang liệt sĩ, phong trào áo lụa tặng bà, thắp nến tri ân các anh hùng liệt sỹ, tặng nhà tình nghĩa, xây dựng Quỹ “Đền ơn đáp nghĩa”, “tổ thương binh tình nghĩa”, “đi tìm đồng đội”, “Xã phường làm tốt công tác chăm sóc người có công với cách mạng”…Có thể khẳng định rằng, chính sách ưu đãi người có công với nước đã và đang được bổ sung, hoàn thiện và là một chính sách lớn của Đảng và Nhà nước ta, đã góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ta.
Vẫn biết chiến tranh là có mất mát hy sinh, vết thương thịt da có thể lành lặn, nhưng vết thương trong lòng sẽ mãi còn với thời gian. Vẫn còn đó bao gia đình với những đưa con sinh ra mang trong mình chất độc màu ra cam, những người lính năm xưa khỏe mạnh nay trở về với đôi chân không lành, trên mình vẫn còn những vết thương của chiến tranh… Thế hệ trẻ ngày nay có quyền tự hào được sinh ra và lớn lên trong một đất nước anh hùng, trong mỗi tấc đất của quê hương đã chứa đựng tâm hồn và thể xác của các anh, để bây giờ chúng ta được sống trong hòa bình, ấm no và hạnh phúc. Chúng ta kính dâng lên các anh vòng hoa nghĩa tình trong ngày Thương binh - liệt sĩ 27 tháng 7, cùng thắp lên những ngọn nến lung linh để thể hiện lòng tri ân sâu sắc nhất của thế hệ trẻ đến những người đã chiến đấu hết mình cho Tổ quốc.
Không có một đất nước nào mà lại có nhiều nghĩa trang liệt sĩ như Việt Nam: Riêng tỉnh Quảng trị có hai nghĩa trang mang tầm cỡ quốc gia (nghĩa trang liệt sĩ Trường Sơn, Nghĩa Trang liệt sĩ Đường 9); cả tỉnh Quảng trị có đến 72 nghĩa trang liệt sĩ, ở tỉnh nào, huyện nào, xã nào cũng có đài tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ. Vẫn còn đó những nấm mồ có tên và không có tên, khói hương vẫn nghi ngút bay, đặc biệt, vào những ngày này, thì sự tấp nập như đông thêm, như lắng đọng, dồn nén lại vào trong tâm khảm của những người đến viếng trước anh linh của những anh hùng liệt sĩ. Nhân dân ta vô cùng tự hào và mãi mãi biết ơn sự hy sinh của các anh hùng liệt sĩ, máu đào liệt sĩ tô thắm lá cờ tổ quốc. Máu xương các liệt sĩ hòa trong đất mẹ Việt Nam, cả dân tộc tạc vào lòng nỗi đau thương nhớ, hương hồn các liệt sĩ mãi mãi ở trong lòng Tổ quốc, trong dáng đứng Việt Nam.
Kỷ niệm 70 năm ngày Thương binh - liệt sĩ , với lòng biết ơn vô hạn, chúng ta kính cẩn tưởng nhớ các bậc cách mạng tiền bối, các anh hùng liệt sĩ và đồng chí, đồng bào ta đã hy sinh vì nền độc lập, tự do và sự thống nhất, phồn vinh của Tổ quốc. Được sống trong hòa bình, độc lập, tự do, tất cả chúng ta và đặc biệt là thế hệ trẻ phải hiểu rằng có được cuộc sống thanh bình hôm nay, phải đổi bằng máu xương của các anh hùng liệt sỹ, các thương, bệnh binh, các quân nhân, thanh niên xung phong, những người có công với cách mạng. Thế hệ trẻ hôm nay hãy lắng đọng và suy nghĩ lại những việc mình đã làm được và chưa làm được đẻ rồi đề ra cho bản thân những chương trình, kế hoạch phấn đấu trong tương lai, biến những ước mơ, hoài bão của bản thân trở thành hiện thực, đạp qua sóng to, gió cả đưa đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên của hội nhập và phát triển. Xin lấy lời bài hát “Cỏ non thành cổ” của nhạc sĩ Tân Huyền, thay cho lời kết bài viết: “Cỏ non Thành Cổ một màu xanh non tơ… Cho tôi hôm nay vào Thành Cổ. Thắp một nén nhang viếng người nằm dưới cỏ. Cỏ xanh non tơ, cỏ xanh non tơ. Xin chớ vô tình với người hy sinh trên mảnh đất quê mình”.
Nguyễn Ngọc Quân (Học viện Chính trị)