Ảnh minh họa. Nguồn: Baochinhphu.vn
Bảo hiểm thất nghiệp - Trụ cột an sinh trong bối cảnh bất ổn
Đại dịch COVID-19 đã phơi bày những điểm yếu của thị trường lao động toàn cầu và Việt Nam không phải là ngoại lệ. Tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng, sự suy giảm sản xuất và dịch vụ, cùng với các biện pháp giãn cách xã hội, đã dẫn đến làn sóng mất việc làm chưa từng có. Trong bối cảnh đó, bảo hiểm thất nghiệp đã chứng tỏ là một công cụ an sinh xã hội thiết yếu, giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến người lao động và gia đình họ.
Về mặt lý thuyết, bảo hiểm thất nghiệp hoạt động như một cơ chế bảo hiểm rủi ro, trong đó người lao động và người sử dụng lao động đóng góp vào một quỹ chung. Khi người lao động mất việc làm không phải do lỗi của họ, họ sẽ nhận được các khoản trợ cấp thất nghiệp để trang trải các chi phí sinh hoạt cơ bản trong thời gian tìm kiếm việc làm mới. Điều này không chỉ giúp người lao động duy trì mức sống tối thiểu mà còn giảm bớt gánh nặng cho ngân sách nhà nước và các chương trình phúc lợi xã hội khác.
Ổn định thị trường lao động thông qua bảo hiểm thất nghiệp
Bảo hiểm thất nghiệp không chỉ là một biện pháp hỗ trợ tài chính cho người lao động mà còn là một công cụ quan trọng để ổn định thị trường lao động. Khi người lao động mất việc làm, họ có xu hướng giảm chi tiêu, điều này có thể dẫn đến sự suy giảm tổng cầu và ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế. Bảo hiểm thất nghiệp giúp duy trì mức tiêu dùng tối thiểu của người lao động, từ đó giảm thiểu tác động tiêu cực đến nền kinh tế.
Hơn nữa, bảo hiểm thất nghiệp còn tạo điều kiện cho người lao động có thời gian tìm kiếm việc làm phù hợp với trình độ và kỹ năng của họ. Thay vì phải chấp nhận bất kỳ công việc nào để kiếm sống, người lao động có thể tìm kiếm những công việc có mức lương và điều kiện làm việc tốt hơn, từ đó nâng cao năng suất lao động và đóng góp vào sự phát triển kinh tế.
Chuyển đổi số và vai trò của bảo hiểm thất nghiệp
Quá trình chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu, tạo ra những cơ hội và thách thức mới cho thị trường lao động. Một mặt, chuyển đổi số tạo ra những công việc mới trong các lĩnh vực công nghệ thông tin, truyền thông số, và thương mại điện tử. Mặt khác, nó cũng làm gia tăng nguy cơ mất việc làm trong các ngành nghề truyền thống do tự động hóa và số hóa.
Trong bối cảnh này, bảo hiểm thất nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ người lao động thích ứng với những thay đổi của thị trường lao động. Người lao động hưởng trợ cấp thất nghiệp có thể được hỗ trợ đào tạo lại, nâng cao kỹ năng để đáp ứng yêu cầu của các công việc mới. Điều này giúp người lao động không bị tụt lại phía sau trong quá trình chuyển đổi số và có thể tận dụng những cơ hội mới mà nó mang lại.
Giải pháp để bảo hiểm thất nghiệp phát huy hiệu quả tối đa
Để BHTN phát huy hiệu quả tối đa trong bối cảnh thị trường lao động chịu nhiều biến động, cần có những giải pháp đồng bộ, toàn diện.
Thứ nhất, cần hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo hiểm thất nghiệp, đảm bảo phù hợp với thực tiễn thị trường lao động và yêu cầu của quá trình chuyển đổi số. Cần nghiên cứu mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp, tăng mức hưởng trợ cấp thất nghiệp, thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp, và các hình thức hỗ trợ khác cho người lao động.
Thứ hai, cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào quy trình tiếp nhận, xử lý hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp, tư vấn, giới thiệu việc làm, đào tạo nghề. Điều này giúp giảm thiểu thời gian và chi phí cho cả người lao động và cơ quan quản lý nhà nước.
Thứ ba, cần tăng cường phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội, các doanh nghiệp trong việc triển khai chính sách bảo hiểm thất nghiệp, hỗ trợ người lao động tìm kiếm việc làm, nâng cao trình độ, kỹ năng.
Thứ tư, cần nâng cao nhận thức của người lao động và người sử dụng lao động về bảo hiêm thất nghiệp. Người lao động cần hiểu rõ quyền lợi và trách nhiệm của mình khi tham gia bảo hiểm thất nghiệp. Người sử dụng lao động cần tuân thủ các quy định của pháp luật về bảo hiểm thất nghiệp và tạo điều kiện cho người lao động tham gia bảo hiểm thất nghiệp.
Tóm lại, bảo hiểm thất nghiệp là một công cụ quan trọng để ổn định thị trường lao động, hỗ trợ người lao động trong quá trình chuyển đổi số. Để bảo hiểm thất nghiệp phát huy hiệu quả tối đa, cần có những giải pháp đồng bộ, toàn diện, từ hoàn thiện hệ thống pháp luật đến đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và tăng cường phối hợp giữa các bên liên quan.