Chuyển đổi số không chỉ giúp nâng cao hiệu quả đào tạo mà còn tạo ra môi trường học tập và huấn luyện hiện đại, đáp ứng yêu cầu của chiến tranh hiện đại. Đội ngũ giảng viên trẻ ở Nhà trường quân đội, với sự năng động, sáng tạo và khả năng tiếp cận công nghệ nhanh chóng, đóng vai trò quan trọng trong quá trình này và với sự nhiệt huyết, tư duy đổi mới, giảng viên trẻ đang góp phần xây dựng một nền giáo dục quân sự hiện đại, vững mạnh và sẵn sàng đối mặt với những thách thức của thời đại số.
Hiện nay, chuyển đổi số đã trở thành xu hướng tất yếu và khách quan, mang tính sống còn, quyết định đến sự phát triển của mỗi quốc gia, dân tộc. Nhận thức rõ tầm quan trọng này, Đảng và Nhà nước ta đã đề ra nhiều chủ trương, chính sách nhằm thúc đẩy chuyển đổi số trên mọi lĩnh vực, trong đó lĩnh vực quốc phòng được đặc biệt chú trọng đầu tư và phát triển, "từng bước ứng dụng công nghệ số trong chỉ huy, điều hành tác chiến của lực lượng vũ trang cũng như làm chủ công nghệ cao trong hoạt động quốc phòng, an ninh"1. Thực hiện các định hướng chiến lược của Đảng và Nhà nước, Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo toàn quân triển khai quyết liệt, nâng cao nhận thức, xây dựng và củng cố hạ tầng kỹ thuật, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số trong thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, đồng thời chú trọng đào tạo và bồi dưỡng nguồn nhân lực chất lượng cao, "phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong Quân đội là một trong các đột phá quan trong hàng đầu, là mũi nhọn tiên phong góp phần xây dựng Quân đội, cách mạng chính quy, tinh nhuệ, hiện đại"2.
Trong lĩnh vực giáo dục, chuyển đổi số là quá trình ứng dụng công nghệ số để nâng cao chất lượng đào tạo, quản lý và nghiên cứu. Trong Nhà trường quân đội, chuyển đổi số bao gồm việc tích hợp công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), Internet vạn vật (IoT) và các nền tảng số vào giảng dạy, nghiên cứu và quản lý đào tạo. Đây không chỉ là việc số hóa các quy trình truyền thống mà còn là sự thay đổi toàn diện về phương pháp, tư duy và cách thức tổ chức hoạt động giáo dục. Đối với quân đội hiện đại, chuyển đổi số không chỉ là yêu cầu cấp thiết mà còn là điều kiện tiên quyết để đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của chiến tranh hiện đại. Trong quá trình này, đội ngũ giảng viên trẻ ở Nhà trường quân đội, với những ưu thế về tuổi trẻ, kiến thức công nghệ và tư duy đổi mới, đang đóng vai trò nòng cốt, góp phần quan trọng vào sự thành công của chuyển đổi số trong giáo dục ở Nhà trường quân đội hiện nay. Vai trò của đội ngũ giảng viên trẻ trong chuyển đổi số ở các Nhà trường quân đội được thể hiện trên một số nội dung cơ bản sau:
Một là, tiên phong trong ứng dụng công nghệ số
Đội ngũ giảng viên trẻ tại các Nhà trường quân đội đang đóng vai trò tiên phong trong việc ứng dụng công nghệ số, nhờ khả năng tiếp cận nhanh nhạy và làm chủ các công cụ, phần mềm hiện đại. Với nền tảng kiến thức vững chắc về công nghệ thông tin, họ đã tích cực đưa các giải pháp số vào quá trình giảng dạy, nghiên cứu và quản lý đào tạo. Bên cạnh đó, giảng viên trẻ còn tham gia tích cực vào việc xây dựng và phát triển các hệ thống quản lý học tập (LMS), thư viện số và kho dữ liệu chuyên ngành. Những nền tảng này giúp quản lý thông tin một cách khoa học, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc chia sẻ tài nguyên và hợp tác nghiên cứu giữa các đơn vị trong và ngoài quân đội. Ngoài ra, giảng viên trẻ còn là lực lượng chủ chốt trong việc nghiên cứu và phát triển các giải pháp số phục vụ huấn luyện quân sự. Họ tham gia vào các đề tài nghiên cứu ứng dụng công nghệ cao, như phát triển hệ thống mô phỏng chiến trường, phân tích dữ liệu chiến lược và xây dựng mô hình huấn luyện ảo. Những nghiên cứu này không chỉ nâng cao chất lượng đào tạo mà còn góp phần vào sự phát triển chung của quân đội trong thời đại số. Với sự năng động, sáng tạo và khả năng làm chủ công nghệ, đội ngũ giảng viên trẻ đang trở thành lực lượng tiên phong trong quá trình chuyển đổi số tại các nhà trường quân đội. Họ không chỉ thúc đẩy ứng dụng công nghệ số mà còn góp phần xây dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển của giáo dục quân đội trong thời đại công nghệ 4.0.
Hai là, góp phần lan tỏa tư duy đổi mới và sáng tạo
Đội ngũ giảng viên trẻ tại các nhà trường quân đội không chỉ là những người tiên phong trong ứng dụng công nghệ số mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc lan tỏa tư duy đổi mới và sáng tạo. Với sự năng động, nhạy bén và khả năng tiếp cận nhanh với các xu hướng mới, họ mang đến những phương pháp giảng dạy và học tập tiên tiến, giúp thay đổi diện mạo của giáo dục quân đội trong thời đại số. Bên cạnh đó, giảng viên trẻ còn là những người truyền cảm hứng, khuyến khích đồng nghiệp và học viên cùng tham gia vào quá trình đổi mới. Họ thường xuyên tổ chức các buổi chia sẻ kinh nghiệm, hội thảo và workshop về ứng dụng công nghệ số trong giảng dạy và nghiên cứu. Những hoạt động này không chỉ nâng cao nhận thức mà còn tạo ra môi trường học tập và làm việc sáng tạo, nơi mọi người cùng nhau khám phá và áp dụng những ý tưởng mới. Ngoài ra, giảng viên trẻ còn là cầu nối giữa truyền thống và hiện đại. Họ biết cách kết hợp những giá trị truyền thống của quân đội với các phương pháp giảng dạy hiện đại, tạo ra sự hài hòa giữa bản sắc quân đội và yêu cầu của thời đại số. Điều này giúp các nhà trường quân đội không chỉ giữ vững bản sắc mà còn thích nghi nhanh chóng với những thay đổi của công nghệ. Với tư duy đổi mới và sáng tạo, đội ngũ giảng viên trẻ đang góp phần quan trọng vào việc thay đổi phương pháp giảng dạy và học tập tại các nhà trường quân đội. Họ không chỉ là những người tiên phong trong ứng dụng công nghệ mà còn là những người truyền cảm hứng, lan tỏa tinh thần đổi mới và sáng tạo trong toàn bộ hệ thống giáo dục quân đội.
Ba là, đào tạo và hướng dẫn người học
Trong quá trình chuyển đổi số tại các nhà trường quân đội, đội ngũ giảng viên trẻ đóng vai trò quan trọng trong việc đào tạo và hướng dẫn người học làm quen với công nghệ số. Với khả năng tiếp cận nhanh nhạy và làm chủ các công cụ số, họ không chỉ truyền đạt kiến thức chuyên môn mà còn hướng dẫn học viên sử dụng hiệu quả các công nghệ hiện đại, từ đó nâng cao kỹ năng và năng lực của người học trong môi trường số hóa. Giảng viên trẻ còn là người hỗ trợ học viên trong việc khai thác các nguồn tài nguyên số, như thư viện điện tử, kho dữ liệu chuyên ngành và các khóa học trực tuyến. Họ hướng dẫn học viên cách tìm kiếm, đánh giá và sử dụng thông tin một cách hiệu quả, giúp người học chủ động hơn trong quá trình tự học và nghiên cứu. Ngoài ra, giảng viên trẻ còn đóng vai trò là người truyền cảm hứng, khuyến khích học viên phát huy tinh thần sáng tạo và tư duy đổi mới. Thông qua các dự án nhóm, cuộc thi nghiên cứu khoa học và hoạt động ngoại khóa, họ tạo ra môi trường học tập năng động, nơi học viên có cơ hội thể hiện khả năng và áp dụng kiến thức vào thực tiễn. Với vai trò là người đào tạo và hướng dẫn, đội ngũ giảng viên trẻ đang góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng đào tạo tại các nhà trường quân đội. Họ không chỉ giúp học viên làm chủ công nghệ số mà còn trang bị cho người học những kỹ năng cần thiết để thích nghi và thành công trong môi trường quân sự hiện đại.
Bốn là, nghiên cứu và phát triển các giải pháp số
Đội ngũ giảng viên trẻ tại các nhà trường quân đội không chỉ đóng vai trò quan trọng trong giảng dạy mà còn là lực lượng nòng cốt trong việc nghiên cứu và phát triển các giải pháp số phục vụ công tác đào tạo và huấn luyện quân sự. Với kiến thức chuyên môn vững vàng và khả năng làm chủ công nghệ, họ tham gia tích cực vào các đề tài nghiên cứu ứng dụng công nghệ cao, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và đáp ứng yêu cầu của chiến tranh hiện đại. Một trong những đóng góp nổi bật của giảng viên trẻ là việc phát triển các hệ thống mô phỏng chiến trường và huấn luyện ảo. Những giải pháp này giúp học viên được rèn luyện kỹ năng trong môi trường mô phỏng gần với thực tế, từ đó nâng cao khả năng phản ứng và ra quyết định trong các tình huống chiến thuật phức tạp. Bên cạnh đó, giảng viên trẻ còn tham gia vào các dự án nghiên cứu ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big Data) trong quân sự. Những công nghệ này giúp phân tích dữ liệu chiến lược, dự đoán tình huống và tối ưu hóa quy trình huấn luyện. Ngoài ra, giảng viên trẻ còn là những người tiên phong trong việc xây dựng các nền tảng số phục vụ nghiên cứu và chia sẻ tri thức. Họ tham gia phát triển các thư viện số, kho dữ liệu chuyên ngành và hệ thống quản lý nghiên cứu khoa học. Những nền tảng này không chỉ giúp lưu trữ và quản lý thông tin một cách khoa học mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc hợp tác nghiên cứu giữa các đơn vị trong và ngoài quân đội. Những đóng góp của họ không chỉ nâng cao chất lượng đào tạo mà còn giúp quân đội sẵn sàng đối mặt với những thách thức của chiến tranh hiện đại, từ đó xây dựng một quân đội hiện đại, vững mạnh và sẵn sàng chiến đấu.
Năm là, thúc đẩy văn hóa số trong Nhà trường quân đội
Đội ngũ giảng viên trẻ tại các Nhà trường quân đội không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc ứng dụng công nghệ số mà còn là những người tiên phong trong việc xây dựng và lan tỏa văn hóa số. Với sự nhiệt huyết, năng động và khả năng thích nghi nhanh, họ đã góp phần tạo ra một môi trường học tập và làm việc hiện đại, nơi công nghệ số được tích hợp một cách tự nhiên và hiệu quả vào mọi hoạt động. Những hoạt động này không chỉ giúp nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của chuyển đổi số mà còn khuyến khích cán bộ, giảng viên và học viên cùng tham gia, từ đó tạo ra sự đồng thuận và quyết tâm cao trong toàn trường. Bên cạnh đó, giảng viên trẻ còn là những người truyền cảm hứng, khuyến khích đồng nghiệp và học viên chủ động tìm hiểu và sử dụng các công cụ số. Họ thường xuyên hướng dẫn, hỗ trợ những người chưa thành thạo công nghệ, giúp họ vượt qua rào cản tâm lý và dần làm quen với môi trường số hóa. Điều này không chỉ giúp nâng cao năng lực của từng cá nhân mà còn tạo ra một cộng đồng học tập và làm việc tích cực, sẵn sàng đón nhận và ứng dụng công nghệ mới. Ngoài ra, giảng viên trẻ còn đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng các quy trình và chuẩn mực số trong nhà trường. Họ tham gia vào việc thiết kế và triển khai các hệ thống quản lý số, đảm bảo tính minh bạch, hiệu quả và đồng bộ trong mọi hoạt động. Những quy trình này không chỉ giúp quản lý thông tin một cách khoa học mà còn tạo ra một môi trường làm việc chuyên nghiệp, nơi mọi người đều có thể phát huy tối đa tiềm năng của mình. Là những người tiên phong trong chuyển đổi số, đội ngũ giảng viên trẻ đang góp phần xây dựng và lan tỏa văn hóa số tại các nhà trường quân đội. Họ không chỉ thúc đẩy ứng dụng công nghệ số mà còn tạo ra một môi trường học tập và làm việc hiện đại, nơi mọi người đều có thể thích nghi và phát triển trong thời đại số. Nhờ đó, quá trình chuyển đổi số được triển khai một cách đồng bộ và hiệu quả, góp phần xây dựng Quân đội hiện đại, vững mạnh và sẵn sàng chiến đấu.
Sáu là, đáp ứng yêu cầu của chiến tranh hiện đại
Trong bối cảnh quân đội hiện đại hóa, đội ngũ giảng viên trẻ tại các Nhà trường quân đội đóng vai trò quan trọng trong việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của chiến tranh hiện đại. Với sự am hiểu sâu sắc về công nghệ số và tư duy chiến lược tiên tiến, họ không chỉ trang bị cho học viên kiến thức chuyên môn mà còn rèn luyện kỹ năng số và khả năng thích nghi trong môi trường tác chiến hiện đại. Giảng viên trẻ đã tích cực đưa các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) và hệ thống mô phỏng vào chương trình đào tạo. Những công nghệ này giúp học viên làm quen với các tình huống chiến đấu phức tạp, nâng cao khả năng phân tích, ra quyết định và phối hợp tác chiến. Bên cạnh đó, giảng viên trẻ còn tham gia vào các chương trình đào tạo nâng cao kỹ năng số cho học viên, bao gồm sử dụng công nghệ thông tin, phân tích dữ liệu và vận hành các hệ thống vũ khí hiện đại. Những kỹ năng này không chỉ giúp học viên làm chủ công nghệ mà còn đảm bảo họ có thể thích nghi và ứng phó hiệu quả trong các tình huống chiến đấu phức tạp. Ngoài ra, giảng viên trẻ còn là những người truyền cảm hứng, khuyến khích học viên phát huy tinh thần sáng tạo và tư duy đổi mới. Thông qua các dự án nghiên cứu, cuộc thi khoa học kỹ thuật và hoạt động ngoại khóa, họ tạo ra môi trường học tập năng động, nơi học viên có cơ hội áp dụng kiến thức vào thực tiễn và phát triển kỹ năng lãnh đạo, làm việc nhóm. Là những người đào tạo và truyền cảm hứng, đội ngũ giảng viên trẻ đang góp phần quan trọng vào việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của chiến tranh hiện đại. Họ không chỉ trang bị cho học viên kiến thức và kỹ năng cần thiết mà còn giúp họ phát triển tư duy chiến lược và khả năng thích nghi trong môi trường tác chiến hiện đại, từ đó xây dựng một quân đội hiện đại, vững mạnh và sẵn sàng chiến đấu.
Đội ngũ giảng viên trẻ đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi số tại các Nhà trường quân đội. Với sự năng động, sáng tạo và khả năng tiếp cận công nghệ nhanh chóng, họ không chỉ góp phần nâng cao chất lượng đào tạo mà còn thúc đẩy sự phát triển của giáo dục quân sự trong thời đại số. Để phát huy tối đa tiềm năng của đội ngũ này, cần có sự đầu tư đồng bộ từ cơ sở vật chất đến chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi để cho đội ngũ giảng viên trẻ tiếp tục cống hiến và phát triển trong sự nghiệp xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại.
Tài liệu tham khảo
1. Ban Chấp hành Trung ương (2024), Nghị quyết của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, số 57-NQ/TW, ngày 22/12/2024, Hà Nội, tr.8-9.
2. Quân ủy Trung ương (2025), Nghị quyết về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong Quân đội, số 3488-NQ/TW, ngày 29/01/2025, Hà Nội, tr.1.
3. Ban Chấp hành Trung ương Đảng (2024), Nghị quyết về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, số 57-NQ/TW, ngày 22/12/2024, Hà Nội.
4. Đảng bộ Quân đội (2020), Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XI, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Tập 1, 2, Hà Nội, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật.
5. Quân ủy Trung ương (2022), Nghị quyết về đổi mới công tác giáo dục và đào tạo đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng Quân đội trong tình hình mới, số 1657-NQ/QUTW, ngày 20/12/2022, Hà Nội.
6. Quân ủy Trung ương (2022), Nghị quyết về nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2023 - 2030 và những năm tiếp theo, số 1659-NQ/QUTW, ngày 20/12/2022, Hà Nội,.
7. Quân ủy Trung ương (2025), Nghị quyết về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong Quân đội, số 3488- NQ/QUTW, ngày 29/01/2025, Hà Nội.
Thái Phi - Học viện Chính trị - Bộ Quốc phòng