Vai trò của Thanh tra tỉnh trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo tại tỉnh Lâm Đồng hiện nay

Từ khoá: Thanh tra tỉnh, vai trò, khiếu nại, tố cáo.

Abstract:

Resolving complaints and denunciations is a complicated process because it greatly affects people's legitimate rights and interests. Complying with the regulations of the Party and the State, the agencies in Lam Dong province in general and the Inspectorate of Lam Dong province in particular have achieved remarkable results in the settlement of complaints and denunciations, contributing to detect loopholes and inadequacies in mechanisms, policies and laws, early detect corrupt and negative acts of cadres and civil servants so that effective and timely handling measures can be taken. and ensure the legitimate rights of the people.

Keywords: Provincial inspectors, roles, complaints, denunciations.

1. Đặt vấn đề

“Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, cơ quan thanh tra giúp cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện quản lý nhà nước về công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; tiến hành thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo quy định của pháp luật” [1] . Như vậy giải quyết khiếu nại, tố cáo là một trong những nhiệm vụ cơ bản của các cơ quan Thanh tra nhằm phát hiện các kẽ hở, bất cập trong cơ chế, chính sách, pháp luật để kiến nghị sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện, tạo khuôn khổ chính sách đúng đắn. Đặc biệt, thông qua hoạt động thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo mà Thanh tra tỉnh có điều kiện phát hiện sớm những hành vi tham nhũng, tiêu cực của các cán bộ, công chức để từ đó có những biện pháp xử lý hữu hiệu, kịp thời.

Công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo luôn đảm bảo các quy định của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo và các văn bản hướng dẫn thi hành. Việc giải quyết cơ bản bảo đảm đúng quy định của pháp luật, gắn với việc thực hiện Chỉ thị số 35-CT/TW ngày 26/5/2014 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tiếp dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo; Nghị quyết số 39/2012/QH13 ngày 23/12/2012 của Quốc hội Về việc tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật trong giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân đối với các quyết định hành chính về đất đai; Chỉ thị số số 14/CT-TTg ngày 18/5/2012 của Thủ tướng Chính phủ về chấn chỉnh và nâng cao hiệu quả công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; Kế hoạch số 363/KH-TTCP ngày 20/3/2019 của Thanh tra Chính phủ về kiểm tra, rà soát, giải quyết vụ việc khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, kéo dài; …

2. Vai trò của Thanh tra tỉnh trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo tại tỉnh Lâm Đồng hiện nay

Trên cơ sở thực hiện các quy định của pháp luật và các chỉ đạo, điều hành của các cơ quan Nhà nước ở Trung ương, Tỉnh uỷ, Uỷ ban nhân dân tỉnh Lâm Đồng đã ban hành các văn bản để chỉ đạo, điều hành về công tác thanh tra giải quyết khiếu nại, tố cáo như: Chỉ thị số 05-CT/TU của Tỉnh uỷ Lâm Đồng ban hành ngày 26 tháng 02 năm 2021 về việc Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác phòng, chống tham nhũng năm 2021 trên điạ bàn tỉnh Lâm Đồng; Công văn số 1195-CV/TU của Tỉnh uỷ Lâm Đồng ban hành ngày 17 tháng 01 năm 2022 về tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; Chỉ thị số 25-CT/TU của Tỉnh uỷ Lâm Đồng ban hành ngày 06 tháng 02 năm 2023 về việc Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực năm 2023 trên điạ bàn tỉnh; … Chính vì thế, thời gian qua công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo tại tỉnh Lâm Đồng đã được những kết quả đáng ghi nhận.

Thứ nhất, về công tác tuyên tuyền, giáo dục pháp luật về khiếu nại, tố cáo

Theo báo cáo của Thanh tra tỉnh Lâm Đồng: “năm 2020 Thanh tra tinh đã tổ chức 09 lớp tập huấn, tuyên truyền, giáo dục pháp luật về khiếu nại, tố cáo cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và Nhân dân với 550 người tham gia, trong đó Thanh tra tỉnh tổ chức 01 lớp 30 người tham gia” [2] .

Đến năm 2021: “tỉnh tổ chức 57 lớp tuyên truyền, phổ biến, quán triệt pháp luật về PCTN với 4.202 người tham gia và 11 lớp tập huấn, tuyên truyền, giáo dục pháp luật về khiếu nại, tố cáo cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và Nhân dân với 680 người tham gia, trong đó Thanh tra tỉnh tổ chức 3 lớp với 92 người tham gia” [3] .

Năm 2022: “Toàn tình tổ chức 83 lớp tuyên truyền, phổ biến, quán triệt pháp luật về phòng chống tham nhũng với 5.732 người tham gia và 08 lớp tập huấn, tuyên truyền, giáo dục pháp luật về khiếu nại, tố cáo cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và Nhân dân với 479 người tham gia, trong đó Thanh tra tỉnh tổ chức 04 lớp với 172 người tham gia” [4] .

Năm 2023: “Quý 1 năm 2023 toàn tỉnh đã tổ chức 05 lớp tuyên truyền, phổ biến, quán triệt pháp luật về phòng chống tham nhũng với 211 người tham gia và 02 lớp tập huấn, tuyên truyền, giáo dục pháp luật về khiếu nại, tố cáo cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và Nhân dân với 119 người tham gia” [5]

Với sự nỗ lực của toàn hệ thống, công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo về cơ bản được giải quyết theo trình tự, thủ tục và thẩm quyền do pháp luật quy định.

Thứ hai, về công tác tiếp nhận và giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo

Với những nỗ lực của Thanh tra tỉnh cũng như các cơ quan khác tại tỉnh Lâm Đồng trong công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật nói chung và pháp luật về khiếu nại, tố cáo trong thời gian dẫn đến trong công tác tiếp nhận và giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo tại tỉnh Lâm Đồng nói chung và công tác giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo do Thanh tra tỉnh Lâm Đồng thực hiện đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận cụ thể như sau:

Theo báo cáo của Thanh tra tỉnh năm 2020: “Toàn tỉnh tiếp nhận 431 đơn khiếu nại (gồm 359 đơn nhận trong kỳ và 72 đơn kỳ trước chuyển sang) trong đó đã giải quyết 311 vụ việc, với 282 vụ việc giải quyết đúng thời hạn, còn lại 29 vụ việc giải quyết quá thời hạn quy định. Riêng Thanh tra tỉnh tiếp nhận và giải quyết 59 vụ việ” [6]

Đối với hoạt động tố cáo: “toàn tỉnh tiếp nhận 101 đơn tố cáo (gồm 89 đơn nhận trong kỳ và 12 đơn kỳ trước chuyển sang) với 101 vụ việc thuộc thẩm quyền, trong đó đã giải quyết 75 vụ việc (đạt 74,3%). Riêng Thanh tra tỉnh giải quyết 24 vụ việc giải quyết đúng thời hạn và 01 vụ việc giải quyết quá thời hạn quy định” [7]

Đối với năm 2021 số lượng đơn thư khiếu nại và tố cáo tăng đột biến, cụ thể: “Toàn tỉnh tiếp nhận giải quyết theo thẩm quyền 2.343 đơn (gồm 350 đơn khiếu nại; 101 đơn tố cáo và 1.892 đơn kiến nghi, phản ánh. Số đơn đã giải quyết 235 đơn khiếu nại (đạt 67,1%) và 87 đơn tố cáo (đạt 86%). Riêng Thanh tra tỉnh đã giải quyết 79 đơn khiếu nại và 22 đơn tố cáo” [8]

Tương tự năm 2022 số lượng đơn thư khiếu nại và tố cáo đều tăng cao, cụ thể : “Toàn tỉnh tiếp nhận giải quyết theo thẩm quyền 2.754 đơn (gồm 331 đơn khiếu nại; 113 đơn tố cáo và 2.310 đơn kiến nghi, phản ánh). Trong năm đã giải quyết 298 đơn khiếu nại (đạt 90%) và 99 đơn tố cáo (đạt 87,6%). Riêng Thanh tra tỉnh đã giải quyết 98 đơn khiếu nại và 39 đơn tố cáo ” [9]

Tới năm 2023, theo số liệu báo cáo quý I năm 2023: “Tổng số đơn khiếu nại tố cáo thuộc thẩm quyền giải quyết (gồm đơn kỳ trước chuyển sang và tiếp nhận trong kỳ) là 175 đơn (gồm 140 đơn khiếu nại và 35 đơn tố cáo). Đến hết tháng 3, đã giải quyết 72 đơn khiếu nại (đạt 51,4%) và 16 đơn tố cáo (đạt 45,7%). Riêng Thanh tra tỉnh đã giải quyết 15 đơn khiếu nại và 3 đơn tố cáo” [10]

Thông qua các số liệu trên cho thấy: công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo trên địa bàn tỉnh đã đạt được nhiều kết quả. Uỷ ban nhân dân tỉnh, các sở, ban, ngành, Uỷ ban nhân dân các huyện, thành phố Đà Lạt, Bảo Lộc đã tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện chức năng quản lý nhà nước về thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; quan tâm công tác tuyên truyền, quán triệt, phổ biến pháp luật, hướng dẫn tập huấn nghiệp vụ, đào tạo, bồi dưỡng công chức làm công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Triển khai thực hiện các cuộc thanh tra hành chính, thanh tra chuyên ngành bảo đảm có trọng tâm, trọng điểm và mang tính toàn diện, tránh chồng chéo, trùng lắp về nội dung, đối tượng; chú trọng công tác theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận thanh tra. Thực hiện công tác tiếp công dân, tiếp nhận, phân loại, xử lý đơn thư và giải quyết khiếu nại, tố cáo bảo đảm đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục quy định, chất lượng giải quyết ngày càng được nâng cao; khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, kéo dài được quan tâm tổng hợp; tình trạng công dân gửi đơn vượt cấp đến các cơ quan Trung ương ngày càng giảm. Thực hiện tốt công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, chú trọng các biện pháp phòng ngừa, phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật theo quy định…

Thông qua kết quả thực hiện, đã góp phần chấn chỉnh kịp thời các tồn tại, sai phạm trên các lĩnh vực, khắc phục chồng chéo trong hoạt động thanh tra, kiểm tra, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp hoạt động theo đúng tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ; bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước và tổ chức, công dân, hạn chế phát sinh “điểm nóng” trên địa bàn tỉnh; nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của Uỷ ban nhân dân tỉnh, các sở, ban, ngành và Uỷ ban nhân dân các huyện, thành phố…

Những kết quả trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo tại tỉnh Lâm Đồng nói chung và của Thanh tra tỉnh nói tiêng nêu trên là xuất phát từ những nguyên nhân sau:

Một là, Công tác theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận thanh tra hiệu quả chưa cao, một số kết luận, kiến nghị chậm được thực hiện…

Hai là, Việc triển khai thực hiện một số quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp luật và các kết luận nội dung tố cáo còn chậm.

Ba là, Việc thực hiện các định mức, tiêu chuẩn, chế độ của một số cơ quan, tổ chức, đơn vị còn sai sót, vi phạm. Qua kiểm tra, đã chấn chỉnh, khắc phục và xử lý nghiêm theo quy định.

Bốn là, Việc thực hiện chế độ báo cáo của một số cơ quan, tổ chức, đơn vị dù đã được quan tâm chú trọng thực hiện nhưng thông tin, số liệu chưa chính xác… theo hướng dẫn tại Thông tư số 02/2021/TT-TTCP ngày 22/03/2021 của Thanh tra Chính phủ và hướng dẫn của Thanh tra tỉnh, dẫn đến khó khăn trong việc tổng hợp, đánh giá tình hình công tác trên địa bàn tỉnh và báo cáo cấp có thẩm quyền. Trong quá trình tổng hợp, tham mưu Uỷ ban nhân dân tỉnh báo cáo cấp có thẩm quyền, Thanh tra tỉnh đã hướng dẫn, đề nghị các đơn vị chỉnh sửa, bổ sung cho phù hợp.

Song để tiếp tục phát huy hiệu quả của công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng thời gian tới đòi hỏi các cơ quan ban ngành, đặc biệt vai trò chủ đạo của Thanh tra tỉnh Lâm Đồng, cụ thể cần quán triệt các phương hướng sau:

Một là, Tăng cường công tác quản lý nhà nước về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; chú trọng công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo…

Hai là, Tập trung giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo năm 2022 chuyển sang và giải quyết các vụ việc mới phát sinh kịp thời, đảm bảo thời gian theo quy định, hạn chế thấp nhất đơn thư quá hạn.

Ba là, Tiếp tục tổ chức thực hiện có hiệu quả các quy định của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo và các Nghị định, Thông tư hướng dẫn thi hành,gắn với việc thực hiện Chỉ thị số 35-CT/TW của Bộ Chính trị; Nghị quyết số113/2015/QH ngày 27/11/2015 của Quốc hội về hoạt động giám sát chuyên đề,hoạt động chất vấn liên quan đến khiếu nại, tố cáo; Chỉ thị số 14/CT-TTg ngày 18/5/2012của Thủ tướng Chính phủ về chấn chỉnh và nâng cao hiệu quả công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo...

Bốn là, Thực hiện tốt công tác tiếp công dân, tiếp nhận, phân loại và xử lý đơn khiếu nại, tố cáo; nâng cao chất lượng giải quyết khiếu nại, tố cáo; chủ động rà soát, giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, kéo dài theo Kế hoạch số 363/KH-TTCP ngày 20/3/2019 của Thanh tra Chính phủ.

ThS. Nguyễn Thị Oanh

TÀI LIỆU TRÍCH DẪN:

[1] Điều 5, Luật Thanh tra năm 2022.

2 Thanh tra tỉnh Lâm Đồng (2020), Báo cáo Số: 159/BC-TTr ngày ngày 23 tháng 9 năm 2020 về Kết quả công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng 9 tháng đầu năm 2020 .

3 Thanh tra tỉnh Lâm Đồng (2021), Báo cáo Số: 158/BC-TTr ngày ngày 21 tháng 9 năm 2021 về Kết quả công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng 9 tháng đầu năm 2021 .

4 Thanh tra tỉnh Lâm Đồng (2022), Báo cáo Số: 247/BC-TTr ngày ngày 06 tháng 12 năm 2022 Kết quả công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng 9 tháng đầu năm 2022 .

5 Thanh tra tỉnh Lâm Đồng (2023), Báo cáo Số: 65/BC-TTr ngày ngày 24 tháng 3 năm 2023 Kết quả công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng Quý I năm 2023 .

6 Thanh tra tỉnh Lâm Đồng (2020), Báo cáo Kết quả công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng 9 tháng đầu năm 2020 .

7 Thanh tra tỉnh Lâm Đồng (2020), Báo cáo Kết quả công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng 9 tháng đầu năm 2020 .

8 Thanh tra tỉnh Lâm Đồng (2021), Báo cáo Số: 158/BC-TTr ngày ngày 21 tháng 9 năm 2021 về Kết quả công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng 9 tháng đầu năm 2021 .

9 Thanh tra tỉnh Lâm Đồng (2022), Báo cáo Số: 247/BC-TTr ngày ngày 06 tháng 12 năm 2022 Kết quả công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng 9 tháng đầu năm 2022 .

10 Thanh tra tỉnh Lâm Đồng (2023), Báo cáo Số: 65/BC-TTr ngày ngày 24 tháng 3 năm 2023 Kết quả công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng Quý I năm 2023 .

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

[1] Quốc Hội nước Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2022), Luật Thanh tra năm.

2 Thanh tra tỉnh Lâm Đồng (2020), Báo cáo Số: 159/BC-TTr ngày ngày 23 tháng 9 năm 2020 về Kết quả công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng 9 tháng đầu năm 2020 .

3 Thanh tra tỉnh Lâm Đồng (2021), Báo cáo Số: 158/BC-TTr ngày ngày 21 tháng 9 năm 2021 về Kết quả công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng 9 tháng đầu năm 2021 .

4 Thanh tra tỉnh Lâm Đồng (2022), Báo cáo Số: 247/BC-TTr ngày ngày 06 tháng 12 năm 2022 Kết quả công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng 9 tháng đầu năm 2022 .

5 Thanh tra tỉnh Lâm Đồng (2023), Báo cáo Số: 65/BC-TTr ngày ngày 24 tháng 3 năm 2023 Kết quả công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng Quý I năm 2023 .

Khoa Luật học - Trường Đại học Đà Lạt