Khu nhà kính trồng rau quả hữu cơ của HTX nông sản sạch Đồng Khê ở thôn Văn Tứ.
Thúc đẩy liên kết sản xuất, phát triển du lịch theo hướng thân thiện với môi trường
Giải pháp ưu tiên được xã quan tâm là đẩy mạnh cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng tập trung, thế mạnh của từng vùng; tăng cường ứng dụng khoa học, công nghệ trong sản xuất và chế biến nông lâm nghiệp. Gắn phát triển nông nghiệp với công nghiệp chế biến, thương mại, dịch vụ nông nghiệp; phát triển các sản phẩm nông nghiệp đặc sản hữu cơ gắn với du lịch nông thôn, du lịch canh nông để nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm và sức cạnh tranh trên thị trường.
Đồng thời, tăng cường mở rộng các chuỗi liên kết từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ sản phẩm; xây dựng, quản lý và sử dụng có hiệu quả các thương hiệu, nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý, tiêu chuẩn chất lượng đối với sản phẩm nông nghiệp chủ lực, đặc sản của địa phương. Phấn đấu đến năm 2030 có trên 34 sản phẩm OCOP từ 3 sao trở lên (trong đó có ít nhất 01 sản phẩm 5 sao); duy trì diện tích chè đạt 1.000 ha, diện tích cây rau màu hữu cơ đạt trên 10 ha, diện tích cây Sơn lấy nhựa đạt trên 100 ha, cây măng tre Bát độ đạt trên 100 ha,... Nhằm thúc đẩy sản xuất theo chuỗi giá trị, tạo ra nhiều việc làm mới, nâng cao hiệu quả kinh tế gắn với tăng trưởng xanh và sử dụng hợp lý các nguồn lực tài nguyên.
Đáng chú ý, vừa để cải thiện thu nhập cho người dân vừa tạo tiền đề cho xây dựng nông thôn mới bền vững, xã Văn Chấn chú trọng phát triển chăn nuôi theo hướng tập trung, ứng dụng khoa học công nghệ, đảm bảo môi trường và an toàn dịch bệnh; phấn đấu đến năm 2030, tổng đàn gia súc chính khoảng 18.000 con, đàn gia cầm đạt 65.000 con, sản lượng thịt hơi xuất chuồng đạt trên 1.400 tấn. Cũng như nâng cao năng lực quản lý, bảo vệ, phát triển rừng gắn với phát triển trồng rừng gỗ lớn nâng cao hiệu quả kinh tế rừng, phấn đấu bình quân mỗi năm trồng trên 80 ha rừng các loại, duy trì tỷ lệ che phủ rừng đạt 48,4%.
Cụ thể là tiếp tục hoàn thiện hạ tầng Cụm Công nghiệp Sơn Thịnh để thu hút đầu tư sản xuất, chế biến, gắn với bảo vệ môi trường bền vững. Mở rộng phát triển công nghiệp chế biến đá làm vật liệu xây dựng tại các thôn Nà Trạm, Bản Hốc; sản xuất, chế biến chè, gỗ rừng trồng tại các thôn Thác Hoa, Pang Káng, Bản Mới gắn với vùng nguyên liệu; đẩy nhanh tiến độ triển khai Dự án đầu tư khai thác đá trang trí mỹ nghệ khu vực Suối Giàng 1 tại thôn Suối Lóp.
Công nhân làm việc tại dây chuyền chế biến các sản phẩm Trà táo mèo, Dầu Quốc kỳ,.. từ các nông sản sẵn có tại địa phương.
Các sản phẩm được chế biến từ quả táo mèo của Công ty TNHH sản xuất Y học cổ truyền và Đông dược Thế Gia ở thôn Thác Hoa.
Mặt khác, xã Văn Chấn còn chú ý khai thác các lợi thế của địa phương về nông lâm sản, văn hóa, cảnh sắc thiên nhiên,.. để phát triển thương mại, dịch vụ, du lịch theo hướng xanh, đặc thù, bản sắc văn hóa, từng bước đưa du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng. Đó là, khai thác hiệu quả tiềm năng nước nóng thiên nhiên tại thôn Suối Khoáng để phát triển du lịch nghỉ dưỡng, chăm sóc sức khỏe chất lượng cao; xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm đặc trưng (Dầu Quốc kỳ, Trà táo mèo, cam Hồng Sơn,..); phát triển điểm mua bán sản phẩm nông sản, thực phẩm truyền thống "5 nghìn" dần trở thành điểm đến của khách du lịch.
Gắn phát triển du lịch với nông nghiệp, bảo tồn và phát huy giá trị bản sắc văn hóa dân tộc tại các thôn: Kang Kỷ, Bản Mới, Pang Cáng, Tập Lăng, Suối Khoáng, Bản Hốc, Hồng Sơn... cũng như duy trì, tổ chức các lễ hội truyền thống để thu hút khách du lịch. Ưu tiên nguồn lực đầu tư hoàn thiện các tuyến đường kết nối tới các điểm du lịch của xã. Đẩy nhanh tiến độ các dự án du lịch; hình thành các tua tuyến kết nối xã tới các điểm du lịch Tú Lệ, Nghĩa Lộ, Trạm Tấu và vùng phụ cận. Phấn đấu đến năm 2030, có khoảng 20% dân số trong độ tuổi lao động tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vào ngành du lịch, thu hút lượng khách du lịch đến xã đạt trên 500.000 lượt, doanh thu từ dịch vụ du lịch đạt khoảng 370 tỷ đồng.
Giải quyết hài hòa vấn đề môi trường trong phát triển kinh tế - xã hội
Ngoài ra, khuyến khích phát triển kinh tế tập thể, nhất là hợp tác xã kiểu mới, tổ hợp tác kết nối với kinh tế hộ nông nghiệp, hình thành các chuỗi liên kết sản xuất; phấn đấu đến 2030 có 160 doanh nghiệp tư nhân, 50 hợp tác xã. Hỗ trợ các hợp tác xã, hộ sản xuất truy xuất nguồn gốc nông sản, gắn mã QR sản phẩm OCOP, quảng bá, giới thiệu sản phẩm qua mạng xã hội, sàn thương mại điện tử; tăng cường ứng dụng chuyển đổi số trong du lịch cộng đồng. Phấn đấu đến năm 2030, 100% doanh nghiệp, hợp tác xã ứng dụng khoa học công nghệ vào quản trị, sản xuất; 50% hộ sản xuất nông nghiệp, hợp tác xã ứng dụng công nghệ số trong sản xuất - tiêu thụ sản phẩm.
Đặc biệt quan tâm xây dựng con người xã Văn Chấn bước vào kỷ nguyên mới của dân tộc với tinh thần tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường, gắn với giữ gìn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp. Bảo tồn, phát triển lễ hội Trà Shan tuyết, nghệ thuật khèn Mông, nghệ thuật dùng sáp ong tạo hoa văn trên vải, lễ hội Gầu Tào của dân tộc Mông; lễ hội Loong tồng, lễ hội cốm, khắp then và văn hóa dân gian đặc sắc của các dân tộc Tày, Thái, Mường… Nâng cao hiệu quả phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa". Củng cố và phát triển thêm 08 đội văn nghệ, 15 câu lạc bộ thể dục, thể thao nòng cốt ở thôn bản, khu dân cư vừa đáp ứng nhu cầu tinh thần, vừa phục vụ cho du lịch.
Cùng đó, ưu tiên nguồn lực từ chương trình MTQG cho các thôn vùng cao kết hợp với đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người dân trong việc chủ động vươn lên thoát nghèo, không trông chờ, ỷ lại vào hỗ trợ của Nhà nước. Phấn đấu đến năm 2030 cơ bản không còn hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021-2025 (trừ các đối tượng bảo trợ).
Du khách tắm khoáng nóng tại Homestay Giáp Hoài ở Bản Hốc.
Trao đổi về kế hoạch xây dựng nông thôn mới của xã, ông Đặng Duy Hiển, Bí thư Đảng ủy, Trưởng Ban Chỉ đạo xây dựng nông thôn mới xã Văn Chấn, cho biết, năm 2025 xã tập trung thực hiện các chương trình phát triển du lịch nông thôn và Chương trình OCOP không chỉ giới hạn trong nông nghiệp mà còn mở rộng ra các lĩnh vực khác như: Thực phẩm (chế biến từ nông - lâm - thủy sản); Đồ uống (rượu, nước giải khát, trà thảo mộc,...); Thảo dược (dược liệu, sản phẩm chăm sóc sức khỏe,.); Vải và may mặc; Lưu niệm, Nội thất; Tổ chức các sự kiện văn hóa, thể dục, thể thao, dịch vụ du lịch nông thôn.
Với nội dung, giải pháp chính là tiếp tục cơ cấu lại ngành nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn và triển khai mạnh mẽ Chương trình OCOP, nhằm nâng cao giá trị gia tăng, phù hợp với quá trình chuyển đổi số. Đồng thời, tập trung triển khai đầy đủ, kịp thời các nội dung của chương trình, xây dựng cơ sở hạ tầng, đa dạng hóa sản phẩm, phát huy bản sắc văn hóa địa phương kết hợp phát triển dịch vụ du lịch nông thôn, thực hiện chuyển đổi số và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, từ đó nâng cao thu nhập, cải thiện chất lượng sống cho người dân nông thôn. Ông Hiển nhấn mạnh.
Bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa để phát triển du lịch ở xã Văn Chấn.
Được biết, xã Văn Chấn được thành lập trên cơ sở hợp nhất thị trấn Sơn Thịnh, xã Suối Giàng, xã Suối Bu và xã Đồng Khê (từ ngày 01/7/2025) với diện tích tự nhiên trên 140 km2, dân số trên 23.600 người (trong đó dân tộc Kinh 32,9%, dân tộc Mông 28,5%, dân tộc Tày 20,7%, dân tộc Mường 8,3%, dân tộc Thái 7,1%, còn lại là các dân tộc khác).
Trong giai đoạn 2020 – 2025, có 22 sản phẩm được công nhận sản phẩm OCOP, trên 250 ha chè được chứng nhận sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ; hình thành, duy trì và phát triển các mối liên kết theo chuỗi giá trị trong sản xuất, đảm bảo hài hoà lợi ích giữa người dân và doanh nghiệp. Đến nay đã đưa được 50 sản phẩm (trong đó có 22 sản phẩm OCOP) lên sàn thương mại điện tử. Trà Shan tuyết Suối Giàng dần trở thành sản phẩm có giá trị cao, có thương hiệu đối với khách hàng trong và ngoài nước.
Diện mạo nông thôn có nhiều khởi sắc; đời sống vật chất, tinh thần của người dân ngày càng được nâng lên; toàn xã có 28 thôn đạt chuẩn nông thôn mới, 01 thôn đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu. Tổng nguồn vốn huy động đầu tư cho xây dựng nông thôn mới đạt trên 270 tỷ đồng. Thu nhập bình quân đầu người năm 2025 ước đạt 50 triệu đồng/năm, tăng 17,8 triệu đồng/năm so với năm 2020. Số lượt khách du lịch năm 2025 ước đạt 120.000 lượt tăng 55.000 lượt, doanh thu từ du lịch năm 2025 ước đạt 105 tỷ đồng, tăng gấp hai lần so với năm 2020. Tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 21,62% năm 2021 xuống còn khoảng 7,63% năm 2025.
Phạm Quỳnh
Ảnh do xã Văn Chấn cung cấp