Từ những bước chân đầu tiên sau ngày thống nhất
Ngày 24/12/1975, chỉ vài tháng sau khi đất nước hoàn toàn thống nhất, Viện Y dược học dân tộc TP.HCM chính thức được thành lập theo Quyết định số 43/YTXHTB-TC. Trong bối cảnh đất nước còn bộn bề khó khăn, cơ sở vật chất y tế nghèo nàn, thuốc men khan hiếm, việc ra đời một cơ sở chuyên sâu về y học cổ truyền mang ý nghĩa đặc biệt. Đó không chỉ là nhu cầu chăm sóc sức khỏe trước mắt cho nhân dân, mà còn là quyết tâm chính trị và khoa học nhằm kế thừa, gìn giữ kho tàng tri thức y học dân tộc đã được hun đúc qua hàng ngàn năm lịch sử.
Từ một cơ sở ban đầu còn nhiều thiếu thốn, đội ngũ thầy thuốc của Viện đã bắt tay gây dựng nền móng bằng tinh thần tận tụy, sáng tạo và lòng tin sắt son vào giá trị của cây thuốc, bài thuốc Việt. Trải qua 5 thập kỷ, Viện Y dược học dân tộc TP.HCM đã không ngừng lớn mạnh, trở thành bệnh viện chuyên khoa hạng I, là đơn vị đầu ngành về y học cổ truyền tại TP.HCM, đồng thời đảm nhiệm vai trò chỉ đạo tuyến cho 19 tỉnh, thành phía Nam và 5 tỉnh khu vực Tây Nguyên.
Năm dấu ấn vàng son trong hành trình phát triển
Nhìn lại chặng đường 50 năm xây dựng và trưởng thành, Viện Y dược học dân tộc TP.HCM đã tạo dựng nhiều dấu ấn mang tính bước ngoặt, góp phần định hình diện mạo hiện đại của y học cổ truyền Việt Nam.
Trước hết là năng lực tự chủ nguồn thuốc và chế phẩm đông dược. Đây được xem là một trong những niềm tự hào lớn nhất của Viện. Từ khâu nghiên cứu, nuôi trồng, thu hái đến bào chế, kiểm nghiệm, Viện đã từng bước hoàn thiện chuỗi giá trị dược liệu khép kín. Đến nay, Viện đã sản xuất được khoảng 230 vị thuốc và hơn 50 chế phẩm y học cổ truyền. Các sản phẩm này không chỉ phục vụ hiệu quả công tác điều trị nội viện mà còn tạo dựng được uy tín trên thị trường, góp phần giúp người dân tiếp cận nguồn thuốc có chất lượng, an toàn và ổn định.
Dấu ấn thứ hai là vai trò tiên phong trong thử nghiệm lâm sàng y học cổ truyền. Năm 2021, Viện trở thành đơn vị y học cổ truyền đầu tiên trên cả nước được Bộ Y tế cấp giấy chứng nhận "Thực hành tốt thử thuốc trên lâm sàng" (GCP). Sự kiện này đánh dấu bước chuyển quan trọng trong tiến trình hiện đại hóa y học cổ truyền, đưa các bài thuốc, phương pháp điều trị truyền thống vào quy trình đánh giá khoa học nghiêm ngặt, tiệm cận với chuẩn mực quốc tế của y học hiện đại.
Bên cạnh đó, Viện đã khẳng định thương hiệu chuyên môn thông qua các kỹ thuật điều trị đặc thù và độc quyền. Tiêu biểu là phương pháp tiêm xơ búi trĩ bằng PG60 – kỹ thuật điều trị trĩ nội ít xâm lấn, mang lại hiệu quả cao, giúp người bệnh giảm đau, rút ngắn thời gian hồi phục. Ngoài ra, các kỹ thuật như cấy chỉ, thủy châm, nhĩ châm trong điều trị bệnh lý cơ xương khớp, thần kinh đã giúp hàng ngàn bệnh nhân cải thiện chất lượng sống, hạn chế tối đa can thiệp phẫu thuật.
Một dấu ấn nổi bật khác là mô hình kết hợp Đông – Tây y toàn diện. Không giới hạn y học cổ truyền trong phạm vi thảo dược hay phương pháp truyền thống, Viện đã chủ động ứng dụng các trang thiết bị chẩn đoán hiện đại, phối hợp chặt chẽ giữa lý luận y học cổ truyền và y học hiện đại. Sự kết hợp này đã mang lại hiệu quả rõ rệt trong điều trị các bệnh lý nan y, mãn tính như tai biến mạch máu não, ung bướu, rối loạn chuyển hóa, cũng như trong hỗ trợ sinh sản và phục hồi chức năng.
Đặc biệt, Viện luôn kiên trì lan tỏa triết lý "phòng bệnh hơn chữa bệnh" ra cộng đồng. Chương trình "Đồng diễn Dưỡng sinh vì Sức khỏe Cộng đồng" thu hút sự tham gia của hàng ngàn người dân là minh chứng sinh động cho nỗ lực đưa y học dân tộc ra khỏi không gian bệnh viện, trở thành một phần của lối sống lành mạnh, bền vững trong xã hội hiện đại.
Hội nhập và phát triển – tầm nhìn cho kỷ nguyên mới
Nhân dịp kỷ niệm 50 năm, Viện Y dược học dân tộc TP.HCM đã tổ chức Hội nghị khoa học quốc tế với chủ đề "Y dược học dân tộc: Hội nhập và phát triển". Tại đây, BS.CKII Hồ Văn Hân – Giám đốc Viện nhấn mạnh: "50 năm qua là nền tảng vững chắc để Viện tiếp tục bứt phá. Lễ kỷ niệm không chỉ là dịp tri ân quá khứ, mà còn là thời điểm để chúng tôi nhìn về phía trước với tinh thần trách nhiệm, đổi mới và hội nhập".
Theo định hướng phát triển, Viện đặt mục tiêu trở thành trung tâm chuyên sâu về y học cổ truyền của khu vực Đông Nam Á. Để hiện thực hóa khát vọng này, Viện đang đẩy mạnh hợp tác quốc tế, tăng cường trao đổi chuyên môn với các quốc gia có nền y học cổ truyền phát triển như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc; đồng thời chú trọng đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, chuẩn hóa phác đồ điều trị và đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý, khám chữa bệnh.
Với những đóng góp to lớn cho sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân, Viện Y dược học dân tộc TP.HCM đã vinh dự được Đảng, Nhà nước trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhất cùng nhiều bằng khen cao quý của Chính phủ và UBND TP.HCM.
Nửa thế kỷ hình thành và phát triển của Viện Y dược học dân tộc TP.HCM là minh chứng sinh động cho sức sống bền bỉ, khả năng thích ứng và giá trị trường tồn của y học dân tộc Việt Nam. Giữa dòng chảy mạnh mẽ của công nghệ và y học hiện đại, những thầy thuốc nơi đây vẫn lặng lẽ "kê đơn, bốc thuốc", gìn giữ linh hồn của cây cỏ nước Nam, tiếp tục viết nên bản trường ca về y đức, trí tuệ và khát vọng cống hiến vì sức khỏe cộng đồng.
Tấn Tài