Từ khóa: thương hiệu, thân thiện với môi trường, thế hệ Z, thời trang bền vững
ABSTRACT: Gen Z consumer preferences are reshaping the market landscape. In 2024, the rise of ethical consumerism and digital-first shopping habits among Gen Z is not just a trend, it's a revolution. Brands that fail to adapt are left in the dust, while those that embrace these shifts are reaping the rewards. This isn't about chasing the latest fad. It's about understanding a generation that values authenticity, transparency, and social responsibility. Let's delve into their unique traits, interests, and the evolving market trends they're influencing.
Keywords: Eco-friendly, Generation Z, sustainable fashion
Mở đầu Nội dung Một số giải pháp để thu hút Gen Z với thời trang bền vững
Ngành công nghiệp thời trang là một trong những ngành gây tổn hại nhiều nhất đến môi trường do tiêu thụ quá nhiều nguyên liệu thô và năng lượng, tác động gây ô nhiễm cao và lượng chất thải lớn. Mức độ nghiêm trọng của tác động này đòi hỏi phải có sự phản ánh và hành động khẩn cấp từ nhiều lĩnh vực khác nhau, cả về quản trị, lập pháp và nghiên cứu khoa học. Trong thập kỷ qua, đã có sự gia tăng đáng kể về số lượng các ấn phẩm khoa học giải quyết vấn đề phát triển bền vững của ngành thời trang. Bên cạnh đó, các công ty cũng hiểu được trách nhiệm của mình và thực hiện các biện pháp khắc phục để ủng hộ sản xuất bền vững. Thế hệ Z (Gen Z) lớn lên trong bối cảnh biến đổi khí hậu và khủng hoảng môi trường ngày càng trầm trọng. Điều này ảnh hưởng mạnh mẽ đến cách họ tiêu dùng, đặc biệt trong lĩnh vực thời trang. Họ không chỉ tìm kiếm các sản phẩm đẹp và độc đáo, mà còn quan tâm đến tác động môi trường của chúng, từ nguồn gốc nguyên liệu đến quy trình sản xuất.
* Gen Z và xu hướng thời trang bền vững
Gen Z là những người sinh ra trong khoảng từ những năm 90 đến những năm 2000 - khoảng từ năm 1995 đến năm 2010, ba phần tư trong số họ thích mua hàng bền vững hơn là mua hàng hiệu. Được McKinsey gọi là "thế hệ bản địa kỹ thuật số" đầu tiên, nhưng cũng được gọi là thế hệ TikTok, hầu hết các thành viên của Gen Z hiện đang ở độ tuổi giữa 20, là những người am hiểu công nghệ, ủng hộ các hoạt động tiêu dùng bền vững, quan điểm của Gen Z cũng ảnh hưởng đến các nhóm tuổi khác để thay đổi hành vi mua sắm của họ.
Theo một cuộc khảo sát gần đây, 73% Gen Z sẵn sàng trả nhiều tiền hơn cho các sản phẩm bền vững. Thống kê này cho thấy sự thay đổi đáng kể trong hành vi của người tiêu dùng và nhấn mạnh tầm quan trọng của tính bền vững trong tiếp thị đối với thế hệ có ý thức về sinh thái này. Về thói quen chi tiêu, Gen Z sẵn sàng chi tiền vào những thứ họ cho là giá trị. Theo một nghiên cứu năm 2020, 66% Gen Z sẵn sàng trả nhiều tiền hơn cho các sản phẩm bền vững hoặc thân thiện với môi trường và 73% sẵn sàng trả nhiều tiền hơn cho các sản phẩm có nguồn gốc đạo đức. Ngoài ra, Gen Z đang tìm kiếm các thương hiệu đóng vai trò lãnh đạo trong phát triển bền vững. Theo báo cáo của IBM, 56% Gen Z tin rằng các doanh nghiệp nên chịu trách nhiệm về các vấn đề môi trường và 72% tin rằng các công ty nên chịu trách nhiệm về tác động của họ đối với môi trường.
Xu hướng hướng đến tính bền vững của Gen Z được thúc đẩy bởi sự kết hợp giữa nhận thức, khả năng tiếp cận thông tin và ý thức trách nhiệm sâu sắc đối với môi trường. Không giống như các thế hệ trước, Gen Z lớn lên cùng Internet, mang đến cho họ khả năng tiếp cận thông tin chưa từng có về tác động toàn cầu của thời trang nhanh - từ ô nhiễm nước và chất thải dệt may đến bóc lột lao động. Những hiểu biết sâu sắc này đã thúc đẩy động lực chung hướng đến việc áp dụng các lựa chọn thời trang thân thiện hơn với hành tinh và cư dân của nó.
Một cách quan trọng mà Gen Z ủng hộ thời trang bền vững là bằng cách bảo trợ các thương hiệu tuân thủ các hoạt động đạo đức. Họ có nhiều khả năng nghiên cứu các tuyên bố về tính bền vững của thương hiệu, tập trung vào tính minh bạch, các hoạt động lao động công bằng và vật liệu thân thiện với môi trường. Hành vi tiêu dùng này đang thúc đẩy ngay cả các công ty lâu đời cũng phải đánh giá lại các quy trình và vật liệu của họ, mở ra một làn sóng thay đổi trong toàn ngành.
Mặt khác, thế hệ Z cũng thể hiện sự ưa chuộng chất lượng hơn số lượng. Thế hệ này thích đầu tư vào những món đồ bền bỉ, vượt thời gian hơn là tham gia vào chu kỳ mua sắm và nhanh chóng loại bỏ những món đồ rẻ tiền, chạy theo xu hướng. Họ xem thời trang qua lăng kính về độ bền, lựa chọn quần áo không chỉ bền lâu hơn mà còn ít tác động đến môi trường.
Trong quá trình tiếp cận với thời trang bền vững, công nghệ và đổi mới đóng vai trò quan trọng trong việc Gen Z tham gia vào thời trang bền vững. Từ các ứng dụng theo dõi vòng đời của một sản phẩm may mặc đến các nền tảng tạo điều kiện thuận lợi cho việc mua và bán quần áo đã qua sử dụng, công nghệ cung cấp các công cụ giúp thời trang bền vững vừa dễ tiếp cận vừa hấp dẫn. Hơn nữa, những tiến bộ trong công nghệ vải như như vật liệu tái chế, hàng dệt may từ thực vật,... đang phù hợp với nhu cầu của Gen Z về thời trang và không gây tổn hại đến trái đất.
Đối với Gen Z, thời trang bền vững không phải là một xu hướng mà là sự thay đổi cơ bản trong tư duy. Cách tiếp cận thời trang của thế hệ này phản ánh cam kết rộng hơn đối với quản lý môi trường và công lý xã hội. Thời trang bền vững phù hợp với các giá trị về tính xác thực, minh bạch và trách nhiệm của họ, cho thấy rằng ảnh hưởng của họ sẽ tiếp tục định hình ngành công nghiệp theo hướng tốt hơn. Khi ngày càng nhiều Gen Z tham gia vào thị trường tiêu dùng, sở thích của họ đối với các hoạt động đạo đức và bền vững có thể sẽ trở thành chuẩn mực thay vì ngoại lệ.
* Thời trang bền vững
- Khái niệm: Thời trang bền vững thường được sử dụng như một từ đồng nghĩa với thời trang sinh thái hoặc thời trang xanh. Về bản chất, định nghĩa này áp dụng ba chiều của tính bền vững (môi trường, xã hội và kinh tế) trong lĩnh vực thời trang, cả trong sản xuất và tiêu dùng. Thời trang bền vững định nghĩa một mô hình sản xuất và tiêu dùng thời trang tôn trọng môi trường và quan tâm đến xã hội, bao gồm việc xem xét các yếu tố sinh thái và đạo đức trong khi tìm kiếm các hệ thống kinh doanh có lợi nhuận và công bằng. Khái niệm này bao gồm các danh mục khác nhau, một số liên quan đến vật liệu (tái chế, hữu cơ,...), một số khác liên quan đến quy trình sản xuất (thủ công, cổ điển,...).
Đối lập với thời trang bền vững là thời trang nhanh - đặc trưng bởi sản xuất quá mức gây ra tác động to lớn đến môi trường và thúc đẩy nhanh tình trạng lao động phi đạo đức cho những người làm việc trong các quy trình sản xuất, phân phối và thương mại. Nó bao gồm một hệ thống bánh răng trong đó sản xuất quá mức phù hợp với nhu cầu tăng tốc và vô trách nhiệm với môi trường, được duy trì bởi những người tiêu dùng vứt bỏ quần áo trước khi sử dụng hết.
- Các nguyên tắc của thời trang bền vững
Thời trang bền vững dựa trên một số nguyên tắc cơ bản nhấn mạnh đến tác động của ngành thời trang đối với môi trường và xã hội. Các nguyên tắc này bao gồm giảm ô nhiễm, sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường, đạo đức lao động và trách nhiệm xã hội, nhận thức sâu sắc hơn về vòng đời sản phẩm, nguyên tắc kinh tế tuần hoàn. Thời trang bền vững nhằm mục đích giảm thiểu tác động đến môi trường bằng cách áp dụng các quy trình sản xuất sạch hơn, sử dụng năng lượng tái tạo và tái chế vật liệu. Hơn nữa, nó thúc đẩy nhận thức sâu sắc hơn về vòng đời sản phẩm, khuyến khích người tiêu dùng đưa ra những lựa chọn sáng suốt và có trách nhiệm.
Giảm ô nhiễm: Giảm ô nhiễm là mục tiêu chính của thời trang bền vững. Điều này bao gồm việc áp dụng các kỹ thuật sản xuất hạn chế phát thải hóa chất độc hại vào môi trường, chẳng hạn như sử dụng thuốc nhuộm tự nhiên thay vì thuốc nhuộm tổng hợp. Ngoài ra, các công ty thời trang bền vững tìm cách giảm lượng nước và năng lượng sử dụng trong quá trình sản xuất bằng cách áp dụng các công nghệ tiên tiến và các hoạt động bền vững.
Sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường: Một nguyên tắc cơ bản khác của thời trang bền vững là sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường. Điều này có nghĩa là ưu tiên vật liệu tự nhiên, hữu cơ và tái chế hơn là vật liệu có nguồn gốc từ dầu mỏ hoặc đòi hỏi các quy trình chiết xuất gây hại cho môi trường. Ví dụ, sử dụng bông hữu cơ hoặc sợi tái chế giúp giảm tác động môi trường của thời trang bằng cách hạn chế sử dụng thuốc trừ sâu và giảm khai thác tài nguyên thiên nhiên.
Đạo đức lao động và trách nhiệm xã hội là những khía cạnh quan trọng của thời trang bền vững. Các công ty áp dụng triết lý này cam kết đảm bảo điều kiện làm việc an toàn và có phẩm giá cho người lao động trong toàn bộ chuỗi sản xuất. Điều này bao gồm tôn trọng quyền của người lao động, bảo vệ sức khỏe và sự an toàn của họ, đồng thời thúc đẩy bình đẳng giới trong khi chống lại nạn bóc lột lao động trẻ em.
Nhận thức sâu sắc hơn về vòng đời sản phẩm: thời trang bền vững thúc đẩy nhận thức lớn hơn về vòng đời sản phẩm. Điều này liên quan đến việc giáo dục người tiêu dùng về các hoạt động bền vững, khuyến khích mua sắm có ý thức và tái chế. Người tiêu dùng được khuyến khích đưa ra những lựa chọn có trách nhiệm bằng cách ưu tiên các mặt hàng quần áo chất lượng có thể sử dụng lâu dài, thay vì lựa chọn thời trang nhanh. Ngoài ra, việc áp dụng các chương trình tái chế và quyên góp quần áo thúc đẩy việc giảm thiểu chất thải và tạo ra một nền kinh tế tuần hoàn bền vững hơn.
Nguyên tắc kinh tế tuần hoàn: Thời trang bền vững duy trì các nguyên tắc của nền kinh tế tuần hoàn, cách mạng hóa mô hình tuyến tính truyền thống. Điều này bao gồm thúc đẩy các sáng kiến tái chế, khuyến khích các hoạt động tái chế và thiết kế sản phẩm có tính đến tuổi thọ. Bằng cách áp dụng các nguyên tắc này, mục tiêu không chỉ là kéo dài tuổi thọ hữu ích của quần áo mà còn giảm thiểu chất thải và giảm nhu cầu khai thác tài nguyên mới. Cách tiếp cận mang tính chuyển đổi này nhằm xác định lại mối quan hệ của người tiêu dùng với thời trang, thúc đẩy một nền văn hóa trong đó vòng đời của mỗi sản phẩm may mặc được tối ưu hóa.
Tầm quan trọng của thời trang bền vững đối với Gen Z không thể được cường điệu hóa. Thế hệ này, hơn bất kỳ thế hệ nào trước đây, hiểu được sự kết nối giữa các vấn đề về môi trường, xã hội và kinh tế. Thông qua các lựa chọn thời trang của mình, họ đang định hình một tương lai mà tính bền vững được đưa vào cấu trúc của xã hội. Do đó, các thương hiệu, nhà thiết kế cần có các giải pháp để thu hút và duy trì các giá trị về sinh thái, về tính bền vững của Gen Z với thời trang. Một số giải pháp có thể thực hiện như sau:
- Ưu tiên tính bền vững trong phát triển sản phẩm: Khi phát triển sản phẩm, các công ty hãy cân nhắc sử dụng vật liệu bền vững và thiết kế sản phẩm thân thiện với môi trường. Điều này có thể tạo sự khác biệt cho thương hiệu của bạn so với đối thủ cạnh tranh và thu hút các giá trị của Gen Z. Ví dụ, thương hiệu giày Allbirds sử dụng vật liệu bền vững như bạch đàn và chai nước tái chế để tạo ra sản phẩm. Công ty đã định vị mình là công ty dẫn đầu trong lĩnh vực giày dép bền vững.
- Sử dụng thông điệp minh bạch: Thế hệ Z coi trọng tính minh bạch và chân thực, vì vậy điều quan trọng là phải truyền đạt các nỗ lực phát triển bền vững của thương hiệu một cách minh bạch. Ví dụ, thương hiệu mỹ phẩm Lush sử dụng trang web và các kênh truyền thông xã hội của mình để chia sẻ thông tin chi tiết về các sáng kiến phát triển bền vững của mình, chẳng hạn như cam kết sử dụng các thành phần có đạo đức và bền vững.
- Cân nhắc đến bao bì bền vững: Thế hệ Z quan tâm đến rác thải nhựa, vì vậy hãy cân nhắc sử dụng các lựa chọn bao bì bền vững như vật liệu phân hủy sinh học, vật liệu tái chế hoặc hộp đựng có thể tái sử dụng. Ví dụ, chuỗi cửa hàng tạp hóa Trader Joe đã cam kết giảm bao bì nhựa và đã đưa ra các sáng kiến như túi đựng sản phẩm có thể phân hủy và hộp đựng thực phẩm có thể tái sử dụng.
- Hỗ trợ các hoạt động vì môi trường: Thế hệ Z coi trọng các thương hiệu đóng vai trò lãnh đạo trong các vấn đề về môi trường, vì vậy hãy cân nhắc hỗ trợ các hoạt động vì môi trường phù hợp với giá trị thương hiệu của bạn. Ví dụ, thương hiệu quần áo Reformation hợp tác với các tổ chức phi lợi nhuận như National Forest Foundation để hỗ trợ các nỗ lực tái trồng rừng.
- Tương tác với Gen Z trên mạng xã hội: Gen Z là thế hệ số hóa đầu tiên, đặc biệt tích cực trên mạng xã hội. Bằng cách tương tác với họ trên các nền tảng mạng xã hội như Instagram, TikTok và Twitter, các công ty có thể xây dựng mối quan hệ với nhóm nhân khẩu học này và truyền đạt hiệu quả các nỗ lực phát triển bền vững của thương hiệu. Ví dụ, thương hiệu vệ sinh Method đã xây dựng được lượng người theo dõi trung thành trên mạng xã hội bằng cách chia sẻ nội dung hấp dẫn và trực quan về các sáng kiến phát triển bền vững của mình.
Gen Z là thế hệ có ý thức cao về môi trường, coi trọng tính bền vững trong các quyết định mua hàng và mong đợi các thương hiệu đi đầu trong các vấn đề về môi trường. Bằng cách ưu tiên tính bền vững trong các chiến lược kinh doanh, các thương hiệu có thể tạo sự khác biệt so với đối thủ cạnh tranh, xây dựng cơ sở khách hàng trung thành và thúc đẩy tác động và tăng trưởng tích cực. Để thu hút Gen Z, các doanh nghiệp nên cân nhắc sử dụng vật liệu và phương pháp sản xuất bền vững, truyền đạt các nỗ lực phát triển bền vững của mình một cách minh bạch và ủng hộ các mục tiêu bảo vệ môi trường phù hợp với các giá trị thương hiệu của họ. Bằng cách tương tác với Gen Z trên phương tiện truyền thông xã hội và xây dựng mối quan hệ dựa trên các giá trị chung, các doanh nghiệp có thể kết nối với nhóm nhân khẩu học đang phát triển này và thúc đẩy thành công lâu dài.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Isabel Palomo-Domínguez, Rodrigo Elías-Zambrano, Víctor Álvarez-Rodríguez (2023), Gen Z's Motivations towards Sustainable Fashion and Eco-Friendly Brand Attributes: The Case of Vinted, Sustainability 2023, 15(11), 8753. 2. First Insight, Inc., The Baker Retailing Center at the Wharton School of the University of Pennsylvania (2021), The state of consumer spending: gen Z influencing all generations to make sustainability-first purchasing decisions. 3. https://theconversation.com/gen-z-supports-sustainability-and-fuels-ultra-fast-fashion-how-does-that-work. https://www.gofynd.com/thecloset/why-is-sustainable-fashion-important?. https://recovo.co/en/blog/article/what-is-sustainable-fashion-why-is-it-so-important.
TS Nguyễn Thị Hạnh
Học viện Ngân hàng - Phân viện Bắc Ninh