Trong thế giới truyện tranh Nhật Bản, hiếm có nhân vật nào nắm giữ nhiều công cụ quyền năng như Doraemon. Với hơn 4.500 bảo bối tương lai - từ Cánh cửa thần kỳ, Máy dự báo tương lai đến những món có thể thao túng xác suất hay thời gian, Doraemon rõ ràng thừa khả năng trở thành nhân vật giàu nhất thế giới.
Nhưng suốt hơn nửa thế kỷ, Doraemon vẫn chỉ là chú mèo máy sống cùng Nobita, loay hoay với chuyện học hành, điểm kém và các rắc rối hàng ngày. Vì sao nhân vật có “tiềm năng kinh tế” khủng khiếp như vậy lại không thể và không bao giờ trở thành tỷ phú?
Tại sao Doraemon không thể giàu nhất thế giới dù nắm trong tay 4.500 bảo bối.
Dưới đây là 5 lý do cốt lõi.
1. Luật bảo bối tương lai nghiêm cấm dùng để kiếm tiền
Trong thế kỷ 22 - nơi Doraemon sinh ra mọi bảo bối đều chịu sự kiểm soát nghiêm ngặt. Các thiết bị có khả năng thay đổi lịch sử, tác động kinh tế hoặc thao túng thị trường đều nằm trong nhóm cấm dùng để trục lợi.
Ngay trong truyện, Doraemon nhiều lần nhắc Nobita rằng không được dùng Cỗ máy thời gian, Máy đoán trước kết quả hay bất kỳ bảo bối nào để làm giàu. Vi phạm có thể dẫn tới việc bảo bối bị thu hồi hoặc bị xử phạt từ cơ quan quản lý thời gian của tương lai.
Một ví dụ kinh điển: Nobita từng muốn dùng Cỗ máy thời gian để xem trước kết quả xổ số nhằm bỏ túi hàng triệu yên, nhưng Doraemon lập tức ngăn lại vì “luật không cho phép”.
Nói cách khác: hệ thống tương lai không cho phép Doraemon trở thành tỷ phú, dù cậu có dư công cụ để làm điều đó.
2. Bảo bối đa phần chỉ có tác dụng ngắn hạn, khó thương mại hóa
Dù sở hữu hàng nghìn món bảo bối, phần lớn trong số đó chỉ mang tính hỗ trợ tạm thời, không thể tạo ra sản phẩm hay dịch vụ bền vững:
- Bánh mỳ ghi nhớ giúp học nhanh nhưng hết hiệu lực là quên.
- Thuốc tăng tốc - giảm tốc chỉ kéo dài trong thời gian ngắn.
- Kén thay hình đổi dạng hết hạn là lập tức trở lại nguyên trạng.
Những công cụ này phù hợp để giải quyết rắc rối cá nhân, chứ không thể trở thành nền tảng cho một mô hình kinh doanh nghiêm túc. Để làm giàu, phải có giá trị dài hạn, điều mà hầu hết bảo bối không cung cấp.
3. Doraemon không có tham vọng kinh tế - coi trọng đạo đức hơn tiền bạc
Dù nắm trong tay hàng loạt bảo bối “có thể đổi đời thiên hạ”, Doraemon bản chất là một nhân vật hiền lành, sống tình cảm, coi trọng sự bình yên hơn tiền bạc.
Doraemon không phải kiểu người thích mạo hiểm, càng không phải người có tư duy kinh doanh. Nhiều lần có cơ hội “ăn tiền dễ”, Doraemon luôn chọn phương án đạo đức nhất – chứ không phải sinh lời nhất.
Tính cách này khiến việc làm giàu trở thành điều không chỉ không quan trọng mà còn… đi ngược cá tính của chính cậu.
4. Lạm dụng bảo bối để kiếm tiền có thể làm lệch cả dòng thời gian
Trong thế giới Doraemon, không ít bảo bối có khả năng can thiệp trực tiếp vào dòng thời gian, không gian, xác suất hay thậm chí là những sự kiện vốn chưa xảy ra. Điều đó đồng nghĩa việc dùng chúng để kiếm tiền như thao túng thị trường, đoán trước kết quả xổ số hoặc can thiệp rủi ro tài chính, có thể gây ra những biến động nghiêm trọng lên cấu trúc lịch sử.
Truyện còn đặt ra một “nguyên lý bất biến”: con người có thể thay đổi quá trình, nhưng kết quả cuối cùng thường tự điều chỉnh để quay về quỹ đạo vốn có. Vì vậy, dù Nobita có may mắn trúng thưởng hay kiếm được một khoản tiền lớn nhờ bảo bối, cuộc sống của cậu vẫn khó duy trì trạng thái đó nếu bản thân không trưởng thành hay thay đổi. Đây là cơ chế ngầm mà tác giả đặt ra để giữ cho dòng thời gian lẫn câu chuyện luôn ổn định, đồng thời nhấn mạnh rằng thành công thật sự không thể đến từ đường tắt.
5. Sứ mệnh thật sự của Doraemon là giúp Nobita trưởng thành, không phải làm giàu
Cốt lõi của toàn bộ tác phẩm nằm ở nhiệm vụ khởi đầu của Doraemon: cậu được gửi về quá khứ để giúp Nobita thay đổi bản thân, trở thành một người có năng lực và có trách nhiệm hơn, từ đó cứu vãn tương lai sa sút của cả dòng họ Nobi.
Chính vì mục tiêu này, Doraemon không thể dùng bảo bối để tạo ra những con đường tắt như làm giàu hộ, sửa điểm hộ hay giải quyết mọi vấn đề thay Nobita. Nếu Nobita dựa dẫm hoàn toàn vào bảo bối để kiếm tiền, cậu sẽ không bao giờ trưởng thành, đồng nghĩa sứ mệnh của Doraemon bị vô hiệu hóa.
Do đó, dù sở hữu tới 4.500 bảo bối, Doraemon chỉ cho phép Nobita sử dụng chúng như công cụ hỗ trợ hành trình trưởng thành, chứ không phải phương tiện để bỏ qua nỗ lực và đạt thành công tức thời. Đây cũng là triết lý xuyên suốt khiến Doraemon trở thành biểu tượng của giáo dục và phát triển bản thân, chứ không phải của sự giàu có.
Và chính điều đó làm Doraemon trở thành biểu tượng: không phải của sự giàu có, mà của lòng tốt, tình bạn và con đường trưởng thành.
Trần Hà