Bỏ qua một sản phẩm phụ, Samsung bị đối thủ bỏ xa trong cơn sốt AI, hơn 100 tỷ USD vốn hóa bị bốc hơi

Khi cơn sốt trí tuệ nhân tạo bùng nổ vào năm ngoái, kéo theo nhu cầu khổng lồ cho các con chip xử lý – cũng như cả các loại bộ nhớ bán dẫn đặc biệt dành cho các chip xử lý này. Điều này khiến nhiều người tin rằng hơn ai hết, Samsung Electronics sẽ là người hưởng lợi với vị thế thống trị trên thị trường bộ nhớ bán dẫn này.

Tuy nhiên, gã khổng lồ điện tử Hàn Quốc đã bị đối thủ lâu năm SK Hynix vượt mặt trong lĩnh vực chip nhớ thế hệ mới – một thành phần chủ chốt trong các bộ xử lý của NVIDIA. Hậu quả là lợi nhuận của Samsung lao dốc, bên cạnh đó là khoảng 126 tỷ USD vốn hóa thị trường bị thổi bay và một lãnh đạo công ty phải lên tiếng xin lỗi về tình hình tài chính gần đây.

Bộ nhớ là loại chip quan trọng dùng để lưu trữ dữ liệu, có mặt trong vô vàn thiết bị từ smartphone đến laptop. Nhiều năm qua, Samsung là người dẫn đầu không ai sánh kịp về công nghệ này, bỏ xa đối thủ SK Hynix của Hàn Quốc và Micron của Mỹ.

Nhưng khi các ứng dụng AI như ChatGPT của OpenAI ngày càng phổ biến, cơ sở hạ tầng cần thiết để huấn luyện các mô hình khổng lồ đằng sau chúng trở thành tâm điểm chú ý. NVIDIA nổi lên là công ty hàng đầu trong lĩnh vực này khi các bộ xử lý đồ họa (GPU) của họ trở thành tiêu chuẩn vàng được các gã khổng lồ công nghệ săn đón cho việc huấn luyện AI.

Một phần quan trọng trong kiến trúc bán dẫn này là bộ nhớ băng thông cao (HBM hay high-bandwidth memory). Thế hệ bộ nhớ tiếp theo này liên quan đến việc xếp chồng nhiều chip bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên động (DRAM), nhưng trước khi cơn sốt AI nổ ra, nhu cầu của nó còn khá nhỏ.

Đó là lý do Samsung đã bỏ qua và thiếu đầu tư cho công nghệ này. Kazunori Ito, giám đốc nghiên cứu cổ phiếu tại Morningstar, cho biết: "HBM là sản phẩm rất đặc thù trong một thời gian dài và Samsung không tập trung nguồn lực để phát triển nó. … Do công nghệ xếp chồng DRAM đòi hỏi kỹ thuật phức tạp và quy mô thị trường tiềm năng nhỏ, người ta tin rằng chi phí phát triển cao là không xứng đáng."

Nhưng đối thủ của họ, hãng SK Hynix nhìn ra cơ hội này. Công ty mạnh dạn tung ra loại chip HBM được NVIDIA chấp thuận sử dụng trong kiến trúc của họ, qua đó thiết lập mối quan hệ chặt chẽ với gã khổng lồ Mỹ. CEO của NVIDIA thậm chí còn đề nghị SK Hynix đẩy nhanh nguồn cung chip nhớ thế hệ tiếp theo, cho thấy tầm quan trọng của HBM đối với sản phẩm của họ. Lợi nhuận của SK Hynix đạt kỷ lục trong quý vừa qua.

Brady Wang, giám đốc cấp cao tại Counterpoint Research nhận xét: "Với đầu tư R&D mạnh mẽ và quan hệ đối tác vững chắc, SK Hynix duy trì lợi thế cả về đổi mới và thâm nhập thị trường HBM."

Liệu Samsung có kịp trở lại đường đua?

Samsung cho biết trong quý 3 vừa qua, tổng doanh số HBM tăng hơn 70% so với quý trước đó. Samsung cũng không muốn là người chậm chân trên thị trường này và rằng hiện tại, sản phẩm của hãng là bộ nhớ HBM3E đang được sản xuất hàng loạt và bắt đầu mang về doanh thu.

Samsung lưu ý việc phát triển thế hệ HBM4 tiếp theo "đang diễn ra theo đúng kế hoạch" và công ty đang nhắm đến việc "sản xuất hàng loạt" vào nửa cuối năm 2025.

Các chuyên gia phân tích cho rằng Samsung đang tụt lại phía sau đối thủ vì nhiều lý do, trong đó có việc đầu tư không đủ vào HBM và không phải là người đi đầu. Theo ông Ito: "Có thể nói Samsung chưa thể thu hẹp khoảng cách với SK Hynix về lộ trình phát triển HBM."

Tuy nhiên, khả năng Samsung có thể trở lại đường đua này hay không lại đang phụ thuộc vào NVIDIA – khách hàng hàng đầu đối với loại sản phẩm này. Tuy nhiên, một công ty phải vượt qua được quy trình đánh giá khắt khe trước khi được NVIDIA chấp thuận làm nhà cung cấp cho bộ nhớ HBM – và Samsung vẫn chưa hoàn thành quá trình này. Tuy nhiên việc được bật đèn xanh từ NVIDIA có thể mở ra cánh cửa trở lại đường đua cho Samsung khi cạnh tranh với đối thủ SK Hynix.

Phát ngôn viên của Samsung cho biết công ty đã đạt được "tiến triển quan trọng" về chip HBM3E và hoàn thành "một giai đoạn quan trọng trong quá trình đánh giá". "Chúng tôi kỳ vọng sẽ bắt đầu mở rộng doanh số trong quý 4," vị này nói thêm.

Trong khi đó, ông Wang nhấn mạnh thế mạnh R&D của Samsung, cũng như năng lực sản xuất bán dẫn của công ty có thể giúp họ bắt kịp SK Hynix trong tương lai.

Nguyễn Hải