Phẫu thuật từ xa: Không còn là điều không tưởng
Phẫu thuật từ xa không phải là điều mới mẻ trong y học. Thực tế, nhiều thủ thuật đã được thực hiện "từ xa" khi bác sĩ không phải trực tiếp tham gia vào ca mổ mà chỉ cần điều khiển qua các thiết bị công nghệ. Tuy nhiên, điều đặc biệt của ca phẫu thuật này là khoảng cách vượt trội giữa bác sĩ và bệnh nhân. Thay vì thực hiện nội soi trong cùng một phòng với bệnh nhân, các bác sĩ tại Zurich, Thụy Sĩ lại có thể thực hiện công việc phẫu thuật trên một "bệnh nhân" ở Hồng Kông, một hành trình dài 9.300 km, chỉ bằng cách sử dụng bộ điều khiển trò chơi điện tử.
Một phòng mổ tại Đại học Trung văn Hồng Kông. Trên màn hình là một liên kết trực tiếp đến một nhóm khoa học khác tại ETH Zurich, Thụy Sĩ.
Công nghệ hiện đại hỗ trợ phẫu thuật từ xa
Theo một nghiên cứu của Đại học Trung văn Hồng Kông (CUHK) và ETH Zurich, sự kết hợp giữa robot và ống nội soi từ tính là chìa khóa cho thành công của ca phẫu thuật này. Ống nội soi từ tính được trang bị nam châm dọc theo chiều dài của nó, cho phép điều khiển bằng từ trường bên ngoài bệnh nhân. Điều này cho phép bác sĩ ở Zurich điều khiển thiết bị thông qua một hệ thống robot được kết nối với giao thức WebSocket, truyền dữ liệu theo thời gian thực đến bảng điều khiển tại Zurich. Điều đáng ngạc nhiên hơn là các bác sĩ đã sử dụng một bộ điều khiển PlayStation 3 Move cũ để thực hiện các thao tác phẫu thuật, một công cụ tưởng chừng chỉ dành cho giải trí nhưng lại tỏ ra vô cùng hiệu quả trong y học.
Ca phẫu thuật thử nghiệm này đã được thực hiện trên một con lợn sống trong trạng được tiêm thuốc thái an thần, với bác sĩ có thể điều khiển ống nội soi uốn cong linh hoạt bên trong cơ thể. Đặc biệt, họ còn thực hiện thành công vậy lấy một mẫu sinh thiết từ dạ dày của con lợn. Một yếu tố quan trọng khác của thử nghiệm là độ trễ trong quá trình truyền tín hiệu được giữ dưới 300 mili giây, đảm bảo phản hồi của bác sĩ gần như trong thời gian thực, một yếu tố quyết định thành công trong các ca phẫu thuật phức tạp.
Tiến sĩ Shannon Chan, sử dụng một bộ điều khiển trò chơi để điều khiển một ống nội soi đặt tại Zurich, Thụy Sĩ, cách Đại học Trung văn Hồng Kông hơn 9.000 km
Ý nghĩa của thành công và tiềm năng trong tương lai
Thành công của thử nghiệm này cho thấy khả năng thực hiện các ca phẫu thuật từ xa trên người trong tương lai là hoàn toàn khả thi. Với sự phát triển của công nghệ robot, các bác sĩ có thể thực hiện các thao tác tinh vi và phức tạp, đặc biệt là trong các cơ quan nhạy cảm như tim và mắt, từ cách xa hàng ngàn cây số. Điều này hứa hẹn mang lại nhiều lợi ích cho những bệnh nhân ở vùng sâu, vùng xa, nơi điều kiện y tế và sự sẵn có của chuyên gia còn hạn chế.
Tiến sĩ Tim Collins, một trong những nhà nghiên cứu tham gia dự án, nhận định: "Việc áp dụng thành công kỹ thuật này có thể thay đổi hoàn toàn cách chúng ta tiếp cận với y học hiện đại. Nó không chỉ là giải pháp cho những khu vực hẻo lánh mà còn có tiềm năng hỗ trợ y tế trong không gian".
Một trong những viễn cảnh được đặt ra là sử dụng công nghệ này để thực hiện phẫu thuật trên các phi hành gia trong không gian. Với điều kiện y tế đặc thù trong không gian, việc tiếp cận chuyên môn từ trái đất là vô cùng cần thiết. Công nghệ phẫu thuật từ xa có thể trở thành giải pháp hoàn hảo, giúp đảm bảo sức khỏe cho những con người tiên phong trong các sứ mệnh ngoài vũ trụ.
Kỳ tích này thể hiện một bước đột phá ấn tượng trong lĩnh vực phẫu thuật từ xa.
Những thách thức và triển vọng
Mặc dù phẫu thuật từ xa mang lại nhiều triển vọng, nhưng cũng đối diện với không ít thách thức. Vấn đề độ trễ, khả năng truyền dữ liệu ổn định và chính xác vẫn là những yếu tố cần được tiếp tục nghiên cứu và cải thiện. Thêm vào đó, việc đảm bảo các thiết bị robot và hệ thống điều khiển hoạt động hiệu quả, không có sự cố kỹ thuật trong quá trình phẫu thuật là vô cùng quan trọng.
Dẫu vậy, với những bước tiến đáng kể trong lĩnh vực công nghệ y học, phẫu thuật từ xa đang dần trở thành một thực tế gần gũi hơn. Không còn là những thí nghiệm đơn thuần trên động vật, trong tương lai gần, chúng ta có thể chứng kiến những ca phẫu thuật phức tạp trên người được thực hiện bởi các bác sĩ ở cách xa hàng ngàn cây số.
"Trong bước tiếp theo của nghiên cứu, chúng tôi hy vọng sẽ thực hiện nội soi từ xa trên dạ dày người", giáo sư Bradley Nelson thuộc Phòng thí nghiệm Robot đa quy mô tại ETH Zurich cho biết. "Có rất nhiều tiềm năng trong công nghệ này. Ở đây tôi đang nghĩ đến các thủ tục xâm lấn tối thiểu trong đường tiêu hóa, chẳng hạn như sàng lọc ung thư".
Thành công của ca phẫu thuật từ xa trên một con lợn cách 9.300 km đã chứng minh rằng khoảng cách không còn là trở ngại trong y học hiện đại. Với sự phát triển vượt bậc của công nghệ, phẫu thuật từ xa có thể trở thành phương pháp cứu sống nhiều bệnh nhân ở những khu vực hẻo lánh, và thậm chí là một giải pháp trong y tế vũ trụ. Đây là một cột mốc đáng chú ý, hứa hẹn mang đến những thay đổi lớn trong tương lai của ngành y học.
Nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí Advanced Intelligent Systems và thu hút sự quan tâm lớn từ cộng đồng y học và khoa học công nghệ.
Đức Khương
