Ngừng tim đột ngột là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn thế giới, khi việc thiếu máu đến các cơ quan quan trọng, đặc biệt là não sẽ gây ra những tổn thương không thể khắc phục chỉ trong vài phút. Để hiểu rõ hơn về cơ chế hồi phục não sau tình trạng thiếu máu não, một nhóm các nhà khoa học do bác sĩ Xiaoshun He từ Đại học Sun Yat-Sen dẫn đầu đã tiến hành nghiên cứu trên mô hình lợn.
Họ phát hiện rằng, khi kết hợp một lá gan khỏe mạnh vào hệ thống hỗ trợ sự sống, hoạt động điện trong não lợn có thể được khôi phục và duy trì trong nhiều giờ sau khi tuần hoàn đã ngừng. Đây là một phát hiện đáng chú ý, giúp các nhà khoa học hiểu thêm về vai trò của gan trong việc bảo vệ và phục hồi chức năng não sau khi ngừng tim.
Trong một bước tiến đột phá, các nhà khoa học tại Trung Quốc đã thành công trong việc phục hồi hoạt động của não lợn gần một giờ sau khi ngừng tuần hoàn. Nghiên cứu này, được dẫn dắt bởi bác sĩ Xiaoshun He từ Đại học Sun Yat-Sen, đã mở ra khả năng mở rộng cửa sổ thời gian cho việc hồi sinh thành công bệnh nhân sau cơn ngừng tim. Phát hiện này cho thấy gan, cơ quan có chức năng lọc máu của cơ thể, có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ hồi sinh não sau khi ngừng tuần hoàn.
Gan: chìa khóa cho việc hồi sinh não bộ
Theo các nhà nghiên cứu, sự kết hợp gan khỏe mạnh vào quá trình hồi sức có thể giúp thanh lọc máu và cung cấp dưỡng chất quan trọng cho não, góp phần ngăn ngừa tổn thương vĩnh viễn. Nghiên cứu này bao gồm 17 con lợn Tây Tạng, được nuôi trong phòng thí nghiệm và chia thành nhiều nhóm để tiến hành thí nghiệm. Hai nhóm lợn bị thiếu máu não trong 30 phút: một nhóm có gan bị thiếu máu cục bộ và nhóm còn lại không. Kết quả cho thấy, nhóm có gan khỏe mạnh ít bị tổn thương não hơn đáng kể so với nhóm còn lại.
Điều này chứng tỏ, gan đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục não sau khi bị tổn thương do thiếu máu cục bộ. Tuy nhiên, đây chỉ mới là giai đoạn đầu của nghiên cứu, và nhóm nghiên cứu đã tiếp tục thí nghiệm để hiểu rõ hơn về cách thức gan hỗ trợ việc hồi sinh não.
Các thí nghiệm sử dụng 17 con lợn Tây Tạng trong phòng thí nghiệm đã so sánh việc bao gồm gan trong hệ thống hỗ trợ sự sống khi mất tuần hoàn. Kết quả cho thấy, não của những con lợn không trải qua thiếu máu cục bộ ở gan có tổn thương ít hơn đáng kể so với nhóm không có gan hoạt động. Điều này mở ra hướng nghiên cứu mới trong việc điều trị chấn thương não và cải thiện tỷ lệ sống sót sau cơn ngừng tim ở người.
Hồi sinh bộ não sau khi ngừng tuần hoàn
Nhóm nghiên cứu đã thực hiện một bước đi táo bạo khi tiến hành hồi sinh bộ não của lợn bị ngừng tuần hoàn hoàn toàn. Các nhà khoa học kết nối bộ não lợn với một hệ thống hỗ trợ sự sống, bao gồm tim và phổi nhân tạo, kết hợp với một lá gan khỏe mạnh. Kết quả cho thấy, hoạt động điện trong não có thể được khôi phục và duy trì trong nhiều giờ. Đặc biệt, khi kết nối hệ thống hỗ trợ sự sống sau khoảng 50 phút từ khi ngừng tuần hoàn, hoạt động điện não đã được khởi động lại và kéo dài đến sáu giờ liên tục trước khi thí nghiệm kết thúc.
Tuy nhiên, khi thời gian ngừng tuần hoàn kéo dài hơn, chẳng hạn như 60 phút, thời gian hồi phục hoạt động điện giảm đáng kể, chỉ kéo dài khoảng ba giờ. Điều này cho thấy có một "khoảng thời gian vàng" trong đó việc hồi sức não thành công phụ thuộc vào thời gian và sự hỗ trợ của gan.
ây là một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực y học và có thể thay đổi cách chúng ta hiểu và xử lý các tình huống y tế khẩn cấp trong tương lai.
Ý nghĩa của phát hiện này
Phát hiện này không chỉ mở ra một hướng đi mới trong nghiên cứu về chấn thương não mà còn mang lại hy vọng cho những bệnh nhân bị ngừng tim đột ngột. Nếu có thể áp dụng thành công ở con người, phương pháp này có thể kéo dài thời gian hồi sức và cải thiện khả năng sống sót cũng như chất lượng cuộc sống sau khi hồi phục.
Những kết quả ban đầu cho thấy, gan không chỉ đóng vai trò thanh lọc máu mà còn là yếu tố quan trọng giúp ngăn ngừa tổn thương não sau khi ngừng tim. Nghiên cứu này mở ra một cánh cửa mới cho việc khám phá cách điều trị và phục hồi chấn thương não, đồng thời nâng cao hiểu biết về vai trò của gan trong các quy trình y tế phức tạp.
Triển vọng trong tương lai
Nghiên cứu này được công bố trên tạp chí EMBO Molecular Medicine, và dù chỉ mới trong giai đoạn đầu, nó đã mang lại những hy vọng lớn về khả năng mở rộng cửa sổ hồi sức cho bệnh nhân bị ngừng tim. Tuy nhiên, cần thêm nhiều nghiên cứu nữa để xác định tính khả thi và an toàn của phương pháp này khi áp dụng trên con người.
Trong tương lai, việc hiểu rõ hơn về vai trò của gan trong việc hỗ trợ sự sống cho não có thể giúp tạo ra những phương pháp điều trị đột phá, mang lại hy vọng cho hàng triệu người trên toàn thế giới. Điều này không chỉ giúp kéo dài thời gian cứu sống bệnh nhân sau ngừng tim mà còn mở ra một trang mới trong y học hồi sức.
Đức Khương
