Kỳ thi tốt nghiệp THPT hay các kỳ thi quan trọng khác luôn đặt học sinh trước áp lực lớn về thời gian ôn luyện, đặc biệt là với ba môn chủ lực: Toán – Văn – Anh. Đây là ba môn bắt buộc, lại có đặc trưng khác nhau về tư duy, phương pháp học và khối lượng kiến thức. Phân bổ thời gian ôn tập một cách hợp lý không chỉ giúp học đều, học chắc mà còn giúp giảm căng thẳng, tăng hiệu quả ghi nhớ và phát triển toàn diện cả tư duy logic lẫn ngôn ngữ.
Hiểu rõ tính chất từng môn để phân chia phù hợp
Môn Toán thiên về tư duy logic, luyện tập kỹ năng giải đề, đòi hỏi sự kiên trì và thường xuyên thực hành. Môn Ngữ Văn lại đòi hỏi cảm thụ, khả năng diễn đạt và tư duy phân tích xã hội – nhân văn, nhưng cần nhiều thời gian đọc, nghiền ngẫm và rèn kỹ năng viết. Trong khi đó, môn Tiếng Anh là sự kết hợp giữa ghi nhớ từ vựng – ngữ pháp và luyện phản xạ, đòi hỏi sự đều đặn mỗi ngày để tránh “mất gốc” hoặc “học trước quên sau”.
Do vậy, việc phân bổ thời gian không nên chia đều cứng nhắc mà cần linh hoạt tùy vào khả năng và trình độ hiện tại của từng học sinh. Tuy nhiên, có một nguyên tắc chung là: Toán cần luyện theo chuyên đề – theo tuần, Văn cần đầu tư theo giai đoạn, còn Tiếng Anh nên “gặm nhấm” mỗi ngày.
Gợi ý phân bổ theo khung thời gian 1 tuần
Một tuần có 7 ngày. Nếu học sinh dành khoảng 4–5 tiếng mỗi ngày cho việc ôn tập ba môn này, ta có thể chia như sau:
Toán (khoảng 15–18 tiếng/tuần): Dành ra 3 buổi chính (mỗi buổi 2.5–3 tiếng) để học theo chuyên đề (hàm số, tích phân, xác suất, hình học không gian, phương trình…). Thêm 2–3 buổi nhỏ (1–1.5 tiếng) để luyện đề, chữa bài sai, làm lại các dạng bài đã từng sai hoặc nhầm lẫn.
Văn (khoảng 10–12 tiếng/tuần): Chia thành 2 buổi chuyên sâu (mỗi buổi 2.5–3 tiếng) để ôn tác phẩm, phân tích đề và luyện viết mở bài, thân bài, kết bài. Thêm 2–3 buổi nhẹ (1–1.5 tiếng) để đọc thêm tài liệu tham khảo, chắt lọc ý hay, hoặc viết nháp – luyện cảm nhận văn học ngắn.
Tiếng Anh (khoảng 7–10 tiếng/tuần): Học theo kiểu “mỗi ngày một ít”. Mỗi ngày dành 45–60 phút để học từ vựng – ngữ pháp và làm bài tập rèn kỹ năng (đọc hiểu, điền từ, viết lại câu, chia động từ…). Có thể tăng thêm thời gian vào cuối tuần để làm đề full, kiểm tra tốc độ làm bài và độ chính xác.
Làm thế nào để duy trì đều ba môn mà không bị “ngán”?
Chìa khóa ở đây là sự luân phiên và thay đổi nhịp học. Đừng học một môn duy nhất suốt cả ngày, điều đó sẽ khiến não bộ quá tải. Ví dụ, buổi sáng có thể học Toán (vì đầu óc tỉnh táo, dễ logic), buổi chiều dành cho Tiếng Anh nhẹ nhàng, buổi tối có thể nghiền ngẫm Văn – đọc tài liệu hoặc viết bài. Cách học “chuyển động” này giúp não có thời gian nghỉ, đồng thời tạo cảm giác mới mẻ, tránh nhàm chán.
Ngoài ra, hãy kết hợp giữa lý thuyết và thực hành. Ví dụ học Văn xong thì viết ngay một đoạn mở bài, học xong một chuyên đề Toán thì làm bài tập ứng dụng, học xong từ vựng mới trong Tiếng Anh thì viết ngay vài câu ví dụ. Việc này giúp chuyển hóa kiến thức thành kỹ năng thay vì chỉ “nghe rồi để đó”.
Đừng quên ôn theo vòng lặp và tăng cường đánh giá lại bản thân
Mỗi tuần nên dành ít nhất 1 buổi để làm đề tổ hợp hoặc ít nhất 2 đề của hai môn khác nhau, rồi tự chấm – tự chữa – tự rút kinh nghiệm. Đây là khâu rất quan trọng nhưng hay bị bỏ qua. Nếu học sinh không biết mình đang sai ở đâu, tiến bộ sẽ rất chậm. Ghi chép lại các lỗi thường gặp, những phần hay nhầm, sau đó lặp lại trong tuần kế tiếp để luyện sâu.
Tùy chỉnh theo điểm mạnh – yếu cá nhân
Nếu học sinh học khá Văn nhưng yếu Toán, có thể điều chỉnh thời gian: tăng thời lượng ôn Toán lên 60% tổng thời gian ôn tập, giảm Văn xuống còn 20% (chỉ ôn các dạng bài trọng tâm hoặc luyện viết nhanh). Ngược lại, nếu học sinh đã vững Toán nhưng yếu kỹ năng viết Văn hoặc phát âm trong Tiếng Anh thì nên ưu tiên luyện kỹ năng yếu trước, tránh “nước đến chân mới nhảy”.
Một vài mẹo nhỏ để duy trì kỷ luật và cảm hứng học
Học theo kiểu Pomodoro (25 phút tập trung – 5 phút nghỉ) để tăng hiệu quả học tập.
Sử dụng sổ tay kế hoạch để lên lịch học rõ ràng theo ngày – tuần.
Tự thưởng cho bản thân mỗi khi hoàn thành mục tiêu nhỏ (ví dụ: học xong một chuyên đề Toán thì xem 1 video giải trí).
Học nhóm 1–2 lần/tuần để trao đổi, không bị tụt cảm hứng.
Việc phân bổ thời gian ôn Toán – Văn – Anh hiệu quả không nằm ở việc học nhiều hay ít, mà ở chỗ học đúng cách, đúng thời điểm và đúng nhu cầu. Ba môn học này như ba “kiểu não” khác nhau: logic, ngôn ngữ và phản xạ. Muốn học tốt cả ba, học sinh cần biết tiết chế, sắp xếp hợp lý và bền bỉ mỗi ngày. Đừng đợi đến lúc nước rút mới bắt đầu phân bổ – hãy bắt đầu từ hôm nay, từng giờ học, từng trang vở, từng lời giải sai, để về đích một cách chủ động và tự tin.
Đông