Chủ tịch Samsung Electronics, ông Lee Jae-yong, có thể bị kết án 5 năm tù giam cùng khoản tiền phạt 375.000 USD sau khi bị các công tố viên Hàn Quốc cáo buộc về hành vi thao túng giá cổ phiếu và gian lận kế toán liên quan đến vụ sáp nhập các công ty con của Samsung năm 2015.
Hôm thứ Hai, các công tố viên Hàn Quốc đã đưa ra cáo buộc ông Lee Jae-yong và 13 cựu lãnh đạo của Samsung có hành vi vi phạm Luật Thị trường vốn. Cụ thể, vụ sáp nhập trị giá 8 tỷ USD giữa các công ty con Cheil Industries và Samsung C&T được cho là nhằm giúp ông Lee Jae-yong củng cố quyền kiểm soát tại Samsung Electronics.
Chủ tịch Samsung Lee Jae-yong
Ông Lee Jae-yong đã phủ nhận mọi cáo buộc, khẳng định quá trình sáp nhập được tiến hành trong khuôn khổ hoạt động tiêu chuẩn của công ty. Ông cũng nhấn mạnh không thu lợi cá nhân và không tác động đến cổ đông để tăng tỷ lệ sở hữu cổ phần của mình trong quá trình này.
Trước đây, các bị cáo từng được tuyên không phạm tội, nhưng phán quyết này đã bị các công tố viên kháng cáo. Phiên xét xử hôm thứ Hai diễn ra trong bối cảnh Samsung đang đối mặt với khó khăn do lợi nhuận giảm sút.
Bối cảnh kinh doanh và tác động đến Samsung
Dù lợi nhuận hoạt động quý 3 của Samsung đạt 7.67 tỷ USD, tăng đáng kể so với 1.73 tỷ USD cùng kỳ năm trước, con số này gần như không thay đổi so với quý trước.
Trong khi đó, Hàn Quốc đang tiến hành tái cấu trúc các tập đoàn lớn, được gọi là “chaebol,” vốn do các gia đình kiểm soát. Các nhà phân tích dự đoán rằng vụ kiện này sẽ tạo ra tác động lớn đối với ngành điện tử tiêu dùng và hệ sinh thái công nghệ trong nước.
Theo công tố viên, vụ việc này “làm suy yếu nền tảng của thị trường vốn” và sẽ trở thành “án lệ” cho việc tái cấu trúc các tập đoàn chaebol và quy định kế toán trong tương lai. Công tố viên cũng nhấn mạnh rằng nếu các bị cáo được giảm án, điều này sẽ tạo tiền lệ xấu, khuyến khích các tập đoàn sử dụng các biện pháp trái pháp luật để đạt lợi ích cá nhân.
Phán quyết cuối cùng dự kiến sẽ được đưa ra vào khoảng tháng 1 hoặc tháng 2/2025.
Những cáo buộc chính và lịch sử vụ án
Các công tố viên cho rằng ông Lee Jae-yong và các lãnh đạo Samsung đã nâng giá cổ phiếu của Cheil Industries và làm giảm giá trị của Samsung C&T trong vụ sáp nhập năm 2015. Hành động này bị xem là bất hợp pháp và nhằm mục đích tăng quyền kiểm soát của ông Lee Jae-yong tại Samsung Electronics.
Ngoài ra, ông Lee Jae-yong còn bị cáo buộc gian lận kế toán trị giá 3.9 tỷ USD tại Samsung Biologics, một công ty con trong lĩnh vực dược phẩm sinh học.
Trong một vụ án riêng liên quan đến sáp nhập, ông Lee Jae-yong từng bị kết tội hối lộ cựu Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye. Dù bị kết án 30 tháng tù, ông chỉ ngồi tù 18 tháng trước khi được ân xá năm 2022.
Ông Lee Jae-yong đã bị kết án tham nhũng lần đầu vào năm 2017 với mức án 5 năm tù nhưng được giảm án và thả tự do năm 2018. Năm 2019, Tòa án Tối cao Hàn Quốc hủy bỏ phán quyết này và yêu cầu xét xử lại.
Sau cái chết của người cha, ông Lee Kun-hee, vào tháng 10 năm 2020, Lee Jae-yong dự kiến sẽ trở thành Chủ tịch chính thức của Samsung. Tuy nhiên, những vụ kiện pháp lý và áp lực từ chính phủ Hàn Quốc đang đặt ra nhiều thách thức cho tương lai của ông và tập đoàn Samsung.
Bình Minh