Bưu điện TP.HCM là một trong những công trình kiến trúc tiêu biểu của thành phố với tuổi đời 131 năm lịch sử. Được biết, toà nhà xây dựng từ năm 1886 - 1891, tọa lạc trên đường Công xã Paris (quận 1, TP.HCM) theo đồ án thiết kế của kiến trúc sư người Pháp Auguste Vildieu và phò tá Foulhoux nên mang nhiều yếu tố của phong cách kiến trúc Phục hưng, Gothic cũng như các phong cách Pháp cổ điển khác kết hợp với yếu tốt phương Đông
Năm 2023, Tạp chí kiến trúc Architectural Digest (Mỹ) đã xếp Bưu điện Thành phố Hồ Chí Minh ở vị trí thứ 2 trong 11 bưu điện đẹp nhất thế giới
Nơi đây ngoài những chức năng vốn có của một bưu điện như chuyển phát thư từ, điện tín... còn trở thành một địa điểm để người dân cũng như du khách có cơ hội tìm hiểu về lịch sử, văn hóa của thành phố mang tên Bác
Giống như rất nhiều công trình lâu đời khác, bưu điện TP.HCM cũng đã trải qua đợt tu sửa với quy mô lớn nhất kể từ sau năm 1975. Vào tháng 8/2024, công trình sơn sửa Bưu điện trung tâm thành phố Hồ Chí Minh đã được tay thực hiện với tổng kinh phí khoảng 5 tỷ đồng gồm nhiều hạng mục.
Tuy nhiên, đến đầu năm 2015, khi phần sơn ngoài đã hoàn thành cũng là khi dư luận bắt đầu có những ý khiến trái chiều về màu sơn phía ngoài công trình. Không ít người cho rằng, màu sơn vàng vào thời điểm đó quá chói và hoàn toàn không phù hợp với vị trí kiến trúc của tòa nhà này trong tổng thể kiến trúc chung của khu vực trung tâm TP.HCM. Điều này tương tự như việc người dân đã có những ý kiến sau khi công trình Chùa Cầu ở Hội An (Quảng Nam) được sơn lại thời gian gần đây.
Vào thời điểm đó, ngay sau khi nhận được những phản hồi từ người dân cũng như khách du lịch, việc sơn màu mới cho toà nhà đã bị hoãn lại. Ban giám đốc Bưu điện cũng đã gửi công văn lên Sở Văn hóa Thể thao đề nghị hỗ trợ khắc phục.
Sau đó, tòa nhà bưu điện thành phố đã được sơn thử nhiều màu sơn khác nhau lên các mảng tường để các thành viên của Hội đồng quy hoạch kiến trúc có thể khảo sát thực tế và đưa ra quyết định chính thức cho màu sơn mới của Bưu điện TP.HCM. Cuối cùng, màu sơn mới cho toà nhà này là màu vàng nhạt và vẫn được giữ nguyên vẹn cho đến hiện tại
Đến thời điểm hiện tại, về cơ bản những nét kiến trúc đặc trưng của Bưu điện TP.HCM vẫn được lưu giữ. Chính giữa bưu điện là chiếc đồng hồ lớn cùng phù điêu đắp nổi hình thần đưa tin Hermes trong thần thoại Hy Lạp phía trên
Tượng đài chiến sĩ giao bưu - thông tin trong kháng chiến và thời kỳ phát triển hiện đại được dựng phía trước toà nhà nhân dịp chào mừng kỷ niệm Sài Gòn 300 năm
Thậm chí những hàng rào bao quanh cũng mang đậm dấu ấn thời gian
Hệ thống ô cửa mái vòm lớn mang hơi thở phương Đông khắc chạm hoa văn với những đường nét công phu khiến toà nhà trở nên vô cùng ấn tượng
Ở các cửa sổ được trang trí mang bố cục đăng đối. Mỗi phù điêu ôm một phiến đá chữ nhật khắc tên nhà khoa học đã có đóng góp to lớn cho nền văn minh nhân loại trong lĩnh vực điện và điện tín
Những nét kiến trúc đặc trưng vẫn hiện diện ở mọi nơi trong toà nhà
Chân dung của Chủ tịch Hồ Chí Minh được đặt ngay chính giữa tiền sảnh. Không gian bên trong bưu điện mang những nét đặc trưng của phong cách kiến trúc nhà thờ Tây Âu, với thiết kế mái vòm lớn cùng kết cấu vòng cung xuất hiện dày đặc trong các hoạ tiết
Nền gạch với hoa văn cổ điển
Bưu điện TP.HCM vẫn mở cửa hàng ngày để phục vụ khách du lịch và người dân thành phố với các dịch vụ như: bưu phẩm ghi số hẹn giờ, điện hoa, điện quà, chuyển phát nhanh, đồ lưu niệm,...
Với sự phát triển của khoa học công nghệ ngày nay, 14 chiếc bốt điện thoại tại bưu điện dần trở thành "chứng nhân lịch sử" thay vì mục đích sử dụng ban đầu
Ngoài ra, một phần không gian sảnh chính của bưu điện cũng đã trở thành nơi bán đồ lưu niệm phục vụ khách du lịch
Du khách nước ngoài đặc biệt thích thú với những món đồ lưu niệm tại đây
Có thể thấy, dù là quá khứ hay hiện tại, dù đã trải qua trùng tu, bưu điện TPHCM vẫn mang trong mình những giá trị đặc biệt, góp phần tạo thêm không gian kiến trúc có giá trị lịch sử, văn hóa đặc sắc cho khu vực trung tâm thành phố
