Cuộc khủng hoảng cô đơn

Tại Trung Quốc, giới trẻ ngày càng sử dụng mạng xã hội không chỉ để kết nối với bạn bè mà còn để trả tiền cho người lạ trò chuyện với họ.

Khi xã hội ngày càng trở nên phân tán hơn, người dùng trên nền tảng xã hội Xiaohongshu đã bắt đầu sử dụng hashtag “bạn đồng hành trò chuyện” để tìm những người khác sẵn sàng mua hoặc bán vài phút trò chuyện của con người.

"Có ai rảnh để trò chuyện không? Tôi sẽ trả bất cứ giá nào", một bài đăng gần đây được gắn thẻ hashtag. Trong vòng vài giờ, người dùng đã nhận được hàng chục phản hồi từ những người cung cấp dịch vụ của họ.

Hashtag này đã thu hút hàng triệu lượt xem trong vài năm qua, phản ánh sự sẵn sàng chi tiền ngày càng tăng của người tiêu dùng Trung Quốc để xua tan nỗi cô đơn - một phần trong sự gia tăng rộng rãi hơn của cái được gọi là "tiêu dùng theo cảm xúc".

Ngành kinh tế mới đến từ sự cô độc

Khi dân số độc thân của đất nước tăng vọt, ngày càng có nhiều người chuyển sang nhiều hình thức kết bạn có trả tiền khác nhau – từ trò chuyện với người lạ trực tuyến đến trò chơi nhập vai ảo.

Wang Pan, phó giáo sư chuyên ngành nghiên cứu Trung Quốc và châu Á tại Đại học New South Wales, đồng thời là tác giả của cuốn Tình yêu và hôn nhân trong bối cảnh toàn cầu hóa Trung Quốc, cho biết nền kinh tế bạn đời đang phát triển mạnh mẽ này là "phản ứng trước sự thay đổi nhân khẩu học của Trung Quốc".

Theo điều tra dân số gần đây nhất của Trung Quốc, số người chưa kết hôn trong độ tuổi từ 20 đến 49 ở nước này đã đạt 134 triệu người vào năm 2020 - nhiều hơn toàn bộ dân số Nhật Bản.

Theo số liệu từ Bộ Nội vụ Trung Quốc, số lượng đăng ký kết hôn tại nước này đã giảm gần một nửa trong thập kỷ qua, với chỉ 4,75 triệu cặp đôi kết hôn trong ba quý đầu năm nay, một mức thấp kỷ lục.

Điều đó đã mở ra cánh cửa cho một ngành công nghiệp kết bạn đang phát triển, bao gồm từ chatbot được hỗ trợ bởi trí tuệ nhân tạo (AI) đến những người cosplay cung cấp dịch vụ gặp mặt trực tiếp trả phí.

“Trung Quốc ngày càng trở nên cô đơn, vì vậy mọi người có mong muốn mãnh liệt về tình yêu, sự thân mật và gần gũi”, Wang nói. “Điều này tạo ra không gian cho sự phát triển của ngành ‘kinh doanh tình bạn’. Thêm vào đó, đây là một ngành kinh doanh có lợi nhuận”.

Quay trở lại năm 2019, trước khi xảy ra đại dịch và trước cuộc khủng hoảng nhà ở và suy giảm tiêu dùng ở Trung Quốc, một báo cáo của Sinolink Securities đã dự đoán rằng nền kinh tế bạn đồng hành của Trung Quốc sẽ có giá trị lên tới 50 tỷ nhân dân tệ (6,9 tỷ USD) vào năm 2025.

Mặc dù chưa có dự đoán gần đây hơn, nhưng con số này có thể cao hơn nhiều, đặc biệt là khi xét đến những thay đổi về nhân khẩu học có tác động to lớn đến nền kinh tế Trung Quốc, chẳng hạn như xu hướng tránh kết hôn và sinh con ngày càng tăng ở những người trẻ tuổi.

Yêu người ảo hơn người thật

Ngày nay, một trong những phân khúc sinh lợi nhất của lĩnh vực kinh doanh tình bạn mới nổi này là trò chơi điện tử otome – chủ yếu được chơi trên thiết bị di động – mang đến trải nghiệm tương tác, theo cốt truyện, trong đó người chơi vào vai nhân vật chính điều hướng các mối quan hệ lãng mạn.

Có nguồn gốc từ Nhật Bản, thể loại game otome đã trở nên cực kỳ phổ biến ở Trung Quốc sau thành công vang dội của Love and Producer, do nhà phát triển Papergames của Trung Quốc tạo ra vào năm 2017.

Thể loại otome từ đó đã trở thành thể loại chính của ngành công nghiệp game Trung Quốc, với các nhà phát triển lớn như Tencent, NetEase Games và miHoYo đang nhanh chóng phát hành tựa game của riêng họ.

Theo báo cáo của phương tiện truyền thông địa phương, khi Papergames phát hành sản phẩm otome mới nhất, Love and Deepspace vào tháng 1, nó đã kiếm hơn 500 triệu nhân dân tệ tại thị trường Trung Quốc chỉ trong vòng một tháng.

Theo báo cáo của Sinolink Securities, các trò chơi thường hấp dẫn những người trẻ tuổi am hiểu công nghệ nhưng cô đơn. Họ thường phát triển cảm xúc mạnh mẽ đối với các nhân vật trong trò chơi và đôi khi thậm chí có thể cảm thấy rằng những mối quan hệ ảo này có ý nghĩa hơn những mối quan hệ họ có trong cuộc sống thực.

Và trong vài năm trở lại đây, giữa những bước tiến vượt bậc trong AI tạo ra công nghệ tiên tiến, các chatbot với tính cách tùy chỉnh cũng đã nổi lên như một phương tiện ngày càng phổ biến đối với những người trẻ Trung Quốc tìm kiếm bạn đồng hành kỹ thuật số, cung cấp những tương tác kỹ thuật số giống con người hơn so với những chatbot trước đây.

“Thông qua các công nghệ kỹ thuật số này, trẻ em có thể đắm mình vào thế giới tưởng tượng của mình và thích xây dựng mối quan hệ với những nhân vật này”, Wang cho biết.

Bỏ tiền để thuê bạn

Và các doanh nghiệp lớn không phải là bên duy nhất hưởng lợi từ những trái tim cô đơn của người Trung Quốc; một nền kinh tế phi chính thức của những cá nhân cung cấp dịch vụ bầu bạn được trả tiền cũng đang phát triển.

Li Shuying, một sinh viên 18 tuổi, gần đây đã đăng một quảng cáo trên Xiaohongshu nói rằng cô ấy sẵn sàng tham gia những cuộc trò chuyện như vậy.

“Tôi chỉ muốn kiếm tiền,” cô nói. “Tôi nghĩ đây là công việc dễ dàng và ít rắc rối nhất.”

Trên Xiaohongshu, người dùng cung cấp dịch vụ trò chuyện bạn đồng hành thường tính phí từ 8 đến hơn 50 nhân dân tệ (28.000 đến 175.000 đồng) cho một cuộc trò chuyện kéo dài 30 phút.

Li, với nhiều thời gian rảnh rỗi, đã tự đưa mình vào phân khúc thị trường thấp hơn. Cô đã nhận được nhiều tin nhắn, hầu hết là từ nam giới, nhưng Li cũng trò chuyện với một cô gái tuổi teen muốn trút bầu tâm sự về bạn cùng lớp.

Li cho biết nhiều yêu cầu có hàm ý lãng mạn, nhưng một số khách hàng chỉ đơn giản là muốn có một người bạn đồng hành thân thiện.

Đối với Wang, sự phổ biến của các cuộc trò chuyện với người khác phản ánh sự mất kết nối ngày càng tăng trong xã hội Trung Quốc. Điều này có thể làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng cô đơn.

Bà cho biết: “Các mối quan hệ đã trở nên đa dạng hơn, linh hoạt hơn và ngày càng mang tính thương mại hóa”.

Do đó, nền kinh tế bạn đồng hành có khả năng sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ ở Trung Quốc trong một thời gian tới, đặc biệt là nếu tỷ lệ kết hôn vẫn tiếp tục giảm, Wang dự đoán.

“Đây là cơ hội để các doanh nghiệp tận dụng những người độc thân và những người cảm thấy cô đơn và cần một người bạn đồng hành”, bà nói. “Sẽ có nhiều sản phẩm và dịch vụ hơn nữa được phát triển để đáp ứng nhu cầu của nhóm nhân khẩu học mới”.

Nguồn: SCMP

Chi Chi