Máy tính sinh học tổng hợp đầu tiên trên thế giới đã được giới thiệu bởi Cortical Labs, một công ty công nghệ sinh học đến từ Úc, hứa hẹn mở ra một chương mới trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Hệ thống, được đặt tên là CL1, kết hợp giữa tế bào não người nuôi cấy trong phòng thí nghiệm và công nghệ xử lý dựa trên silicon truyền thống, nhằm tận dụng những ưu điểm vượt trội của cả hai yếu tố.
CL1 bao gồm một con chip silicon được phủ trên bề mặt bởi các tế bào thần kinh, có khả năng phản ứng với tín hiệu điện và hình thành các mạng lưới xử lý thông tin tương tự như não bộ sinh học. Đặc biệt, hệ thống này được trang bị một bộ phận duy trì sự sống, đảm bảo điều chỉnh nhiệt độ, trao đổi khí và các điều kiện cần thiết để duy trì hoạt động của các tế bào thần kinh. Qua đó, hệ thống không chỉ nhận tín hiệu mà còn kích thích các tế bào và ghi nhận phản hồi, tạo nên một quá trình giao tiếp hai chiều giữa phần cứng silicon và các tế bào sinh học.
Các máy tính này là sự kết hợp giữa chip silicon với tế bào thần kinh não người.
Các tế bào não người sống trên một con chip silicon giữa một loạt các điện cực đầu vào/đầu ra
Một điểm đáng chú ý của CL1 là khả năng học hỏi và thích nghi với các tác vụ. Các nghiên cứu trước đây đã chứng minh rằng hệ thống dựa trên tế bào thần kinh có thể được huấn luyện để thực hiện các chức năng cơ bản, chẳng hạn như chơi các trò chơi điện tử đơn giản. Cortical Labs cho rằng việc tích hợp các yếu tố sinh học vào công nghệ tính toán có thể mang lại hiệu suất vượt trội trong các nhiệm vụ mà các mô hình AI truyền thống gặp khó khăn, như nhận dạng mẫu và ra quyết định trong môi trường không ổn định và khó lường.
Các thiết bị CL1, được tạo ra để duy trì sức khỏe của các tế bào sống trên phần cứng silicon
Theo thông báo, Cortical Labs dự kiến sẽ bắt đầu giao hàng các máy tính CL1 cho khách hàng vào tháng 6 với mức giá khoảng 35.000 USD mỗi đơn vị. Mặc dù công nghệ này mở ra nhiều tiềm năng, song các thách thức về quy mô sản xuất và duy trì hệ thống cũng được đặt ra, do quy trình sản xuất và bảo trì các hệ thống dựa trên tế bào thần kinh phức tạp hơn đáng kể so với các bộ xử lý truyền thống.
Một phần của ngăn xếp CL1, với mỗi thiết bị lại chứa các tế bào sống
Bên cạnh những ưu điểm về hiệu suất học hỏi và tiết kiệm năng lượng, việc sử dụng tế bào thần kinh người trong công nghệ tính toán cũng đưa ra những câu hỏi đạo đức quan trọng. Dù các tế bào này được nuôi cấy trong phòng thí nghiệm và không có khả năng tự nhận thức, nhưng những tiến bộ sau này có thể đòi hỏi các hướng dẫn đạo đức và quy định pháp lý chặt chẽ nhằm xác định ranh giới giữa trí tuệ nhân tạo và nhận thức giống con người.
Như vậy, CL1 không chỉ là một bước tiến công nghệ quan trọng trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo mà còn là minh chứng cho tiềm năng kết hợp giữa sinh học và kỹ thuật máy tính. Công nghệ này hứa hẹn sẽ đem lại những cải tiến đáng kể cho các ứng dụng trong robot, tự động hóa và phân tích dữ liệu phức tạp, mở ra những chân trời mới cho sự phát triển của ngành công nghệ thông tin trong tương lai.
Nguyễn Hải