Nếu soi lại một tháng chi tiêu, bạn sẽ thấy một điều khá phũ: rất ít khoản tiền thực sự phục vụ nhu cầu của chính mình. Phần lớn đều là “chi phí xã hội” - nơi bạn tiêu không phải vì muốn, mà vì sợ bị khác biệt, sợ không giống những người xung quanh.
Thứ nhất, bạn tiêu vì thể diện.
Chỉ cần môi trường thay đổi là tiêu chuẩn sống của bạn cũng phải tăng theo: đồng nghiệp đổi điện thoại, bạn thân mua đồ mới, hội bạn check-in nhà hàng sang là bạn lập tức có nhu cầu “đu theo một chút cho đỡ kỳ”. Không ai quan tâm bạn đang dùng iPhone đời mấy, nhưng chính bạn tự ép mình phải “không kém”. Lương tăng thì ít, còn chi tiêu “để giữ hình ảnh” thì tăng như lạm phát.
Ảnh minh hoạ
Thứ hai, bạn tiêu vì peer pressure.
Không cần muốn tiêu, chỉ cần nhóm muốn. Một lời rủ “Đi ăn không?” trong công ty, một cú hẹn “Mua đồ đôi đi?”, hay cả buổi họp lớp ai cũng diện đồ mới – tất cả đều đủ để bạn móc ví mà không kịp cân nhắc. Bạn tiêu để giữ hòa khí, để tránh câu “Keo vậy?”, để không làm tụt mood mọi người. Nhưng mỗi lần “chịu khó vui cùng”, tài khoản của bạn lại chịu thêm một vết cắt nhỏ, cộng dồn thành cái hố lớn cuối tháng.
Thứ ba, bạn tiêu để “hoà nhập với công ty”.
Môi trường nào, ví nấy. Có công ty mà không đi uống sau giờ làm là lệch team; có nơi không uống cafe sáng chung bị xem là không hòa nhập; có văn phòng tháng nào cũng có món mới để thử: trà trái cây, snack nhập, quán viral gần công ty. Bạn không tiêu cho nhu cầu của mình mà tiêu để thuộc về tập thể. Và đó là lý do nhiều người đi làm than tháng nào cũng “chẳng còn đồng nào”.
Ảnh minh hoạ
Bạn nghèo đi vì sống theo nhu cầu của đám đông, không phải nhu cầu của chính mình. Bữa ăn đắt nhất là bữa “nhóm muốn đi”. Ly nước tốn nhất là ly bạn ngại từ chối.Thứ bạn mua nhiều nhất là món “mọi người đều có”. Tiền của bạn chưa từng được dùng để phục vụ bạn.
Muốn cải thiện tài chính, không phải cắt cà phê hay cấm bản thân vui, mà chỉ cần hỏi đúng một câu: Khoản tiền này đang phục vụ ai? Nếu không phải “mình” ít nhất 80% thời gian, vấn đề không nằm ở lương mà nằm ở quyền tự quyết của bạn đối với cái ví.
Hà Nguyên