Một nhà giáo dục đã từng nói: "Trẻ em là những nhà triết học bẩm sinh. Điều cha mẹ cần làm là bảo vệ quyền khám phá và sự tò mò của trẻ". Khả năng học tập, xét cho cùng, chính là khả năng tư duy của trẻ. Một đứa trẻ được nuôi dưỡng với khả năng và kinh nghiệm trong cuộc sống thực sẽ có sự tò mò và mong muốn khám phá mạnh mẽ hơn.
1. Hỗ trợ trẻ phát triển khả năng tư duy
Để trẻ tự làm một việc gì đó (không cần phải làm tốt vì người lớn và trẻ em có tiêu chuẩn khác nhau về điều gì là tốt). Ví dụ, tự chuẩn bị cặp sách, tự dọn dẹp hoặc thiết kế phòng của mình và tham gia một số công việc nhà đơn giản...
Hoặc cho trẻ em tham gia trải nghiệm và thực hành (nếu người lớn biết nhiều hơn trẻ em, họ có thể hướng dẫn trẻ em như "người hướng dẫn" hoặc giúp trẻ trả lời các câu hỏi; nếu trẻ em biết nhiều hơn người lớn, thì hãy cho trẻ cơ hội thể hiện với chúng ta nhiều nhất có thể). Ví dụ, tham gia vào các bảo tàng, trại hè, trại đông hoặc thậm chí một số hoạt động cộng đồng và gia đình đơn giản.
2. Giúp trẻ học cách trưởng thành từ lỗi lầm
Tôi đã từng giúp con mình sắp xếp một cuốn sổ ghi lại các câu trả lời sai và tôi thậm chí còn mua cuốn sổ có chức năng toàn diện nhất trên mạng. Đó là một quyết định đúng đắn! Xét cho cùng, quá trình sắp xếp một quyển sổ ghi lại những lỗi sai thực chất là quá trình sắp xếp lại suy nghĩ và tư duy của trẻ.
Nhiều bậc phụ huynh hẳn đã có những trải nghiệm tương tự: Khi một đứa trẻ trả lời sai trong bài kiểm tra, bạn để trẻ xem những câu hỏi mà trẻ không hiểu. Nhưng nếu bạn để trẻ xem các câu trả lời tham khảo, trẻ sẽ đột nhiên có vẻ hiểu và phản ứng ngay lập tức. Nhưng nếu bạn đợi một lúc rồi tìm một câu hỏi tương tự để trẻ làm thì về cơ bản trẻ sẽ hoàn toàn không biết gì.
Trên thực tế, chỉ có một lý do thực sự cho hiện tượng này: Điều mà đứa trẻ hiểu vào thời điểm đó là câu trả lời, chứ không phải là ý tưởng hay cách để giải quyết bài toán đó. Nói một cách đơn giản, câu trả lời cho trẻ thấy suy nghĩ của người hỏi, nhưng bản thân trẻ vẫn chưa hiểu hết logic đằng sau câu hỏi.
Vì vậy, khi tôi đang tạo một cuốn sổ ghi lại những lỗi sai với con mình, tôi đã tham khảo lời khuyên của một cư dân mạng: Trẻ em nên ghi lại lỗi sai của mình vào sổ để tránh mắc lại sai lầm; Ghi lại nguyên nhân gây ra lỗi và ý tưởng sai; Ghi lại các ý tưởng giải pháp đúng và các điểm kiến thức trong các câu hỏi và đặt thời gian cố định để xem lại.
Nói một cách thẳng thắn, mục đích của vở ghi chép bài giải sai không phải là để ghi chép và sắp xếp, mà là để coi việc học như một cuộc "chạy marathon". Trong quá trình dài này, chúng ta cho phép trẻ em mắc lỗi, cho phép chúng sửa chữa và lặp lại lỗi lầm của mình nhiều lần, rồi dần dần cải thiện và phát triển.
Sổ ghi lỗi chỉ là một công cụ. Những gì chúng ta giúp trẻ phát triển là "tư duy phát triển". Cha mẹ thực sự khôn ngoan không nuôi dạy những đứa trẻ không mắc lỗi, mà nuôi dạy những đứa trẻ học cách trưởng thành từ lỗi lầm.
Cuối cùng, nếu bạn muốn bồi dưỡng cho trẻ tư duy mới trong học tập, hãy chú ý đến các điểm sau: Tìm ra nguyên nhân dẫn đến sai lầm và giải quyết chúng hữu ích hơn là đổ lỗi cho chúng; Động lực lớn nhất để trẻ tiến bộ là phản hồi tích cực liên tục. Việc động viên và khẳng định trẻ nhiều hơn, cũng như thường xuyên nhìn thấy sự tiến bộ nhỏ của trẻ có thể kích thích sự hứng thú học tập của trẻ và động lực để tiến lên phía trước; Chỉ bằng cách ôn tập thường xuyên, trẻ mới có thể tiến xa và vững chắc hơn.
3. Rèn luyện thói quen tập trung
Là cha mẹ, chúng ta luôn nói với con cái mình mỗi ngày về việc phát triển thói quen tập trung. Nhưng trên thực tế, thói quen rất khó hình thành. Sau khi trao đổi với một chuyên gia giáo dục gia đình cao cấp, những lời của ông đã khai sáng cho tôi: "Sai lầm lớn nhất mà cha mẹ mắc phải là dùng suy nghĩ của người lớn để đòi hỏi ở con cái."
Lúc đó, tôi chợt nhận ra rằng lời tôi bảo con làm bài tập về nhà hôm nay thực ra là một khái niệm rất chung chung. Khi trưởng thành, dựa trên kinh nghiệm của bản thân, tôi hiểu rằng làm bài tập về nhà tốt có nghĩa là ngồi vào bàn và tập trung hoàn thành một phần nội dung nhất định. Với tôi, đây chỉ là vấn đề đưa ra hướng dẫn và sau đó tôi biết phải làm gì, nhưng với trẻ em, trước tiên chúng cần xử lý thông tin rồi mới hành động.
Sau khi nhận ra điều này, tôi bắt đầu thay đổi cách giao tiếp với con mình, chẳng hạn như: Đổi "hoàn thành bài tập sớm hơn, con có thể chơi sớm hơn" thành "hoàn thành ba trang bài tập này, không mắc quá 3 lỗi và con có thể chơi điện thoại trong nửa giờ"; Thay đổi "Con nên chú ý khi làm bài tập về nhà" thành "Con không thể làm gì khác trước khi hoàn thành trang bài tập này"; Đổi "Con phải hoàn thành bài kiểm tra này" thành "Con phải hoàn thành câu hỏi này trước"...
Thói quen học tập tốt được hình thành thông qua những thói quen nhỏ cụ thể. Sau khi tôi thay đổi cách hướng dẫn, tôi thấy nhiệm vụ học tập của trẻ trở nên rõ ràng hơn và hiệu quả học tập ngày càng tốt hơn. Tất nhiên, trong quá trình sử dụng hướng dẫn cụ thể để hình thành thói quen, tôi cũng nhận ra có hai điểm cần lưu ý: Khuyến khích con bạn tập trung vào một khoảng thời gian cụ thể (không quá dài); Đừng làm phiền con cái bằng cảm xúc của bạn.
Đôi khi, khi trẻ không thể tập trung, điều đó có liên quan rất nhiều đến sự can thiệp về mặt cảm xúc của cha mẹ. Ví dụ, nếu họ thấy con mình viết chậm, họ sẽ bắt đầu la mắng con. Nếu họ thấy con mình mắc lỗi trong các câu hỏi, họ sẽ ngay lập tức tát con... Điều này gây ra những phản ứng tiêu cực và chỉ làm tình trạng trở nên xấu đi.
Thỉnh thoảng bạn có thể nhắc nhở trẻ, nhưng đừng bao giờ can thiệp khi trẻ đang tập trung. Nếu bạn không thể giữ bình tĩnh và khách quan khi nhìn vào sự thiếu kỷ luật và mất tập trung của con, thì đừng nhìn chằm chằm vào con khi con đang làm bài tập về nhà. Hãy làm việc gì đó gần đó, chẳng hạn như đọc sách, tập thể dục.. Bạn sẽ thấy kết quả học tập của con dần khá lên.
Trang Đào