Ngày 26 tháng 4 năm 1994, Intel chính thức công bố kế hoạch phát hành toàn cầu cho dòng vi xử lý Pentium – một trong những sản phẩm biểu tượng nhất trong lịch sử phát triển của máy tính cá nhân. Dù Pentium phiên bản đầu tiên đã được giới thiệu kỹ thuật vào tháng 3 năm 1993, nhưng mãi đến giai đoạn giữa 1994, chip này mới được đẩy mạnh ra thị trường tiêu dùng đại chúng, thay thế cho dòng Intel 486 đã bắt đầu lạc hậu về kiến trúc.
Pentium là bộ vi xử lý thế hệ thứ năm của Intel, sử dụng kiến trúc x86 32-bit với tốc độ ban đầu từ 60 đến 66 MHz, tích hợp khoảng 3,1 triệu bóng bán dẫn – một con số ấn tượng vào thời điểm đó. Với kiến trúc pipeline kép (dual pipeline), khả năng xử lý số học cải tiến, và hỗ trợ bộ nhớ hiệu quả hơn, Pentium mở đầu cho khái niệm máy tính cá nhân có thể xử lý nhiều tác vụ cùng lúc, từ văn phòng, đồ họa đến các ứng dụng internet đầu tiên.
Khác với các dòng chip trước đó vốn chỉ được đặt tên bằng số (8086, 80286, 386, 486), Intel chọn cái tên "Pentium" không chỉ vì yếu tố thương mại dễ nhớ, mà còn để có thể đăng ký bản quyền thương hiệu – tránh bị các đối thủ sao chép cách đặt tên như từng xảy ra với dòng 486.
Dòng Pentium nhanh chóng trở thành tiêu chuẩn mới cho phần lớn máy tính cá nhân từ giữa thập niên 1990 trở đi. Nó xuất hiện trong các dòng máy từ IBM, Compaq, Packard Bell cho đến Dell, Gateway. Với sức mạnh xử lý cao hơn và khả năng xử lý đồ họa mượt mà hơn, Pentium tạo điều kiện cho sự phát triển của hàng loạt phần mềm và lĩnh vực: từ game 3D, ứng dụng đồ họa, phần mềm học tập tương tác, cho đến những trình duyệt web đầu tiên như Netscape Navigator.
Cũng trong giai đoạn này, Intel bắt đầu đẩy mạnh chiến dịch marketing "Intel Inside", biến logo và thương hiệu của hãng trở thành một phần nhận diện phổ biến trên mọi vỏ hộp máy tính. Dòng Pentium đóng vai trò trung tâm trong chiến dịch này, giúp Intel củng cố vị trí thống trị tuyệt đối trong thị trường CPU phổ thông suốt gần hai thập kỷ tiếp theo.
Dù các thế hệ vi xử lý sau này đã vượt xa về tốc độ, mức tiêu thụ điện năng và hiệu năng đa nhân, nhưng cái tên "Pentium" vẫn giữ vị trí đặc biệt trong ký ức của nhiều thế hệ người dùng. Đó không chỉ là một con chip, mà là biểu tượng cho thời kỳ máy tính cá nhân bước từ văn phòng vào phòng khách, từ trường học ra đời sống số đại chúng.
Ánh Viên