Trong khuôn khổ triển lãm "95 năm Cờ Đảng soi đường", tọa đàm "Thế hệ trẻ với khát vọng độc lập, tự do của cha ông" đã tái hiện lại những cột mốc trong hành trình lịch sử, từ sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam năm 1930 cho đến Cách mạng Tháng Tám và sự kiện 2/9/1945 lịch sử, khi Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Hơn cả một buổi ôn lại lịch sử, tọa đàm đã truyền cảm hứng để thế hệ trẻ biết trân trọng quá khứ và tự tin bước tiếp trên con đường dựng xây đất nước.
Tọa đàm "Thế hệ trẻ với khát vọng độc lập, tự do của cha ông" với sự dẫn dắt của Nhà thơ Hữu Việt - nguyên Trưởng Ban Văn hóa - Văn nghệ Báo Nhân Dân, hiện là Ủy viên BCH Hội Nhà văn Việt Nam khóa X và các khách mời: PGS.TS Nguyễn Mạnh Hà - nguyên Phó Viện trưởng Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam, nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng (Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh), PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ - nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, hiện là Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương.
Là diễn giả tại tọa đàm "Thế hệ trẻ với khát vọng độc lập, tự do của cha ông", đồng thời là một nhà nghiên cứu lịch sử từng đảm nhiệm nhiều cương vị quan trọng trong ngành, PGS.TS Nguyễn Mạnh Hà không chỉ nhìn lịch sử ở góc độ khoa học khách quan, mà còn truyền cảm hứng mạnh mẽ cho thế hệ trẻ. Trong cuộc phỏng vấn ngắn ngay sau tọa đàm, ông chia sẻ những suy nghĩ tâm huyết về cách tiếp cận lịch sử, bài học đoàn kết, khát vọng dân tộc và thông điệp dành cho thanh niên Việt Nam hôm nay.
PGS.TS Nguyễn Mạnh Hà, nguyên Phó Viện trưởng Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam, nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng (Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh) hào hứng trả lời câu hỏi của người trẻ.
Giới trẻ chăm chú lắng nghe câu chuyện lịch sử, tìm cảm hứng từ hành trình 95 năm Cờ Đảng soi đường từ đó tạo thành động lực hành động cho tương lai.
Thưa ông, khi chuẩn bị cho buổi tọa đàm, ông chú trọng điều gì hơn: Việc tái hiện lịch sử một cách chân thực, hay là việc truyền cảm hứng từ lịch sử để tinh thần ấy đến gần hơn với thế hệ trẻ hôm nay?
Tôi thấy cả hai đều rất quan trọng. Diễn giả phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, chính xác về khối kiến thức để truyền đạt, nhưng yêu cầu cao nhất là phải trung thực, khách quan, chính xác. Không phải mình là diễn giả thì cứ nói là người ta nghe và tin đâu. Hiện nay, trình độ dân trí rất cao, cũng có nghĩa là chỉ cần mình nói một chi tiết không chuẩn xác là người ta đã không tin toàn bộ rồi. Họ cũng rất muốn nghe những điều mới, ngoài những câu chuyện quá quen thuộc trên báo chí, sách vở. Vì vậy, diễn giả phải tìm ra những điều mới hoặc phải đưa ra được hệ thống khái quát để người ta hiểu và muốn tìm hiểu thêm về lịch sử.
Thứ hai là phải tổ chức truyền thông rộng rãi, thu hút được giới trẻ. Bởi giới trẻ không thờ ơ với lịch sử. Quan trọng là mình phải truyền đạt cho họ như thế nào để họ hiểu lịch sử và từ đó tăng thêm lòng yêu nước, lòng tự hào dân tộc. Khi làm được điều đó, mọi người, trong đó có giới trẻ sẽ rất thích nghe, thậm chí là muốn nghe thêm và không muốn nghỉ.
Người trẻ rất yêu lịch sử và muốn tìm hiểu thêm những trang sử hào hùng của dân tộc.
Trong giai đoạn 1930–1945, Đảng đã lãnh đạo nhân dân đi qua nhiều bước ngoặt lịch sử để tiến tới Cách mạng Tháng Tám thành công. Theo ông, đâu là bài học hoặc tinh thần quan trọng nhất mà giới trẻ hôm nay có thể cảm nhận và lấy làm cảm hứng cho hành trình của mình?
Trong giai đoạn 1930–1945, rõ ràng là chúng ta rất khó khăn. Tình thế "ngàn cân treo sợi tóc" nhưng Đảng ta đã khắc phục được mọi khó khăn để tập hợp nhân dân. Vậy, bài học quan trọng nhất của giai đoạn này là làm sao để đoàn kết được nhân dân thành một khối đoàn kết, tạo thành sức mạnh. Với sức mạnh của toàn dân tộc thì việc gì cũng có thể làm được. Ý chí thống nhất thì hành động sẽ thống nhất.
Bài học thứ hai là luôn luôn xác định mục tiêu cuối cùng là gì. Mục tiêu của giai đoạn 1930 - 1945 là giành độc lập dân tộc. Ngày nay, giới trẻ cũng phải xác định được mục tiêu của mình là gì trước khi hành động.
Bài học thứ ba là phải biết nhận diện thời cơ và chớp thời cơ. Muốn chớp được thời cơ thì phải xây dựng được thực lực của mình. Nếu không, thời cơ sẽ vụt qua mất và không thể lấy lại.
Nhiều bạn trẻ nghĩ lịch sử là những câu chuyện của quá khứ. Theo ông, làm sao để hành trình đấu tranh giành độc lập, tự do có thể được cảm nhận như một phần của hành trình tiếp nối hôm nay, để thanh niên thêm tự hào và tự tin bước tới tương lai?
Lịch sử đúng là quá khứ nhưng nếu chúng ta không biết lịch sử thì chúng ta sẽ không có bài học cho tương lai. Lịch sử của chúng ta đã có những thành công. Khi chúng ta có một hành trang mang đầy tự hào như thế, chúng ta sẽ có cơ sở, điểm tựa, hiểu biết rõ ràng để bước vào tương lai. Tôi nghĩ là phải ôn cố tri tân. Ôn được lịch sử thì sẽ có tri thức để nhận diện và hành động trong tương lai.
Các cựu chiến binh - những "người trong cuộc" của lịch sử đấu tranh vẻ vang của Đảng ta cũng đã có mặt tại tòa đàm và sẵn sàng chia sẻ câu chuyện thật của mình với những người trẻ.
Trong bối cảnh mạng xã hội mang lại nhiều nguồn thông tin đa chiều về lịch sử, theo ông, thế hệ trẻ cần trang bị cho mình những kỹ năng, cách tiếp cận như thế nào để có thể chọn lọc, tiếp nhận thông tin chính xác, khách quan và nuôi dưỡng niềm tự hào dân tộc?
Chúng ta đang sống trong thời đại mà mạng xã hội rất phổ biến, bao trùm đời sống. Có nhiều thông tin không chính xác, thậm chí là bị bóp méo một cách cố ý. Giới trẻ hiện nay cần phải trang bị kiến thức đầy đủ để không bị lôi kéo, dụ dỗ. Để làm được điều đó, trước hết là phải đọc, học nhiều hơn từ sách và các trang báo chính thống. Nếu chỉ tiếp cận từ mạng xã hội với những thông tin đồn thổi, không được kiểm chứng thì sẽ gặp phải nhiều thông tin không chính xác.
Thứ hai là chúng ta phải có niềm tin. Nếu không chúng ta sẽ dễ bị lung lay, dao động. Nếu có cơ hội, chúng ta phải hỏi người trong cuộc, nghe họ chia sẻ và tương tác với họ thì chúng ta mới có được những thông tin chính xác hơn.
Thưa ông, nếu chỉ trong một thông điệp thật ngắn gọn nhân dịp triển lãm "95 năm Cờ Đảng soi đường", ông muốn nhắn nhủ điều gì tới thế hệ trẻ Việt Nam hôm nay?
Giới trẻ hiện nay có lòng tự hào dân tộc và lòng yêu nước. Đó là hành trang quan trọng để bước tới tương lai. Đồng thời, giới trẻ còn phải có thêm khát vọng. Cha ông ta đã giành được độc lập độc lập, tự do thi giới trẻ phải đi đến độc lập - tự do - tự chủ - tự cường và sáng tạo.
Vâng, xin cảm ơn ông đã chia sẻ!
Quang Vũ - HTTT