Quảng trường Cách mạng Tháng Tám - nơi lưu dấu những câu chuyện lịch sử
Năm 1945, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, Nhân dân Việt Nam đã tiến hành cuộc tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong cả nước. Ở Hà Nội, có một nơi vẫn còn lưu giữ vẹn nguyên hình ảnh của cuộc Tổng khởi nghĩa 75 năm trước, đó là Quảng trường Cách mạng tháng 8 (tên gọi cũ là Quảng trường Nhà hát Lớn).
Tại địa danh lịch sử này đã diễn ra 2 cuộc biểu tình liên tiếp trong hai ngày 17 và 19/8/1945. Trong đó, ngày 17/8/1945, Đoàn Thanh niên cứu quốc thành Hoàng Diệu đã tổ chức cướp diễn đàn tại cuộc mít tinh của Chính phủ Trần Trọng Kim, để bày tỏ sự ủng hộ với mặt trận Việt Minh (Việt Nam Độc lập đồng minh) giành chính quyền.
Cuộc mít tinh tại quảng trường Nhà hát Lớn ngày 19/8/1945 (Ảnh tư liệu)
Ngày 19/8/1945, cả Thủ đô tràn ngập khí thế cách mạng. Đồng bào tập trung kéo đến Quảng trường Cách mạng tháng Tám dự cuộc mít tinh lớn do Mặt trận Việt Minh tổ chức. Đại biểu Việt Minh đọc tuyên ngôn, chương trình của Việt Minh và kêu gọi Nhân dân đứng dậy giành chính quyền. Cuộc mít tinh nhanh chóng chuyển thành biểu tình, chia ra nhiều đoàn đi chiếm các công sở của chính quyền bù nhìn. Trước khí thế quần chúng khởi nghĩa, quân Nhật không dám chống lại.
Tối 19/8/1945, các cơ quan quan trọng của chính quyền bù nhìn tay sai tại Hà Nội đã về tay cách mạng, lực lượng Việt Minh hoàn toàn làm chủ thành phố. Cuộc khởi nghĩa đã thắng lợi hoàn toàn. Sự kiện này có tác dụng cổ vũ lớn đối với phong trào cả nước, đặc biệt là ở Huế, Sài Gòn.
Những ngày cuối tháng 8/1945, Nhân dân Hà Nội nhiệt liệt chào đón Giải phóng quân cùng các cơ quan đầu não Trung ương Đảng, Chính phủ cách mạng lâm thời từ căn cứ Việt Bắc về, mở ra một cột mốc lịch sử mới của thời đại.
Quảng trường Cách mạng Tháng Tám - Biểu tượng của ý chí và khát vọng
Quảng trường Nhà hát Lớn vẫn giữ nguyên tên gọi cũ cho đến khi chính thức mang tên Quảng trường Cách mạng Tháng Tám vào thập niên 90 của thế kỷ trước. Quảng trường Cách mạng Tháng Tám ở ngay trước cửa Nhà hát Lớn Hà Nội - một công trình kiến trúc tiêu biểu - tới nay, nơi này vẫn giữ nguyên giá trị lớn về lịch sử văn hóa, kiến trúc vừa cổ điển vừa hiện đại, là biểu tượng cho khát vọng độc lập, tự do, làm chủ vận mệnh của dân tộc Việt Nam.
Xung quanh quảng trường có những công trình kiến trúc đẹp như Nhà hát Lớn Hà Nội, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam, khách sạn Hillton. Vào mỗi buổi tối khi ánh đèn điện bừng sáng lung linh, Nhà hát Lớn Hà Nội càng trở nên lộng lẫy, kiêu sa hơn, cùng những bậc thềm chạy dài trước mặt tạo cho Quảng trường Cách mạng Tháng Tám có một không gian lắng đọng, là nơi sinh hoạt văn hóa cộng đồng của người dân Thủ đô.
Quảng trường Cách mạng Tháng Tám (Ảnh: Kinh tế đô thị)
Gần một thế kỷ trôi qua, biết bao biến cố thăng trầm của thời gian, cùng với Thăng Long - Hà Nội, Quảng trường Cách mạng Tháng Tám vẫn giữ nguyên giá trị lớn về lịch sử văn hóa, kiến trúc vừa cổ điển vừa hiện đại. Đây cũng là nơi diễn ra nhiều sự kiện lịch sử trọng đại của Thủ đô và đất nước, là bằng chứng lịch sử của sự phát triển văn hóa, xã hội của Hà Nội nói riêng và Việt Nam nói chung qua các thời kỳ cách mạng.
Vì vậy, việc tổ chức chương trình nghệ thuật đặc biệt mang tên “Hà Nội - Từ mùa thu lịch sử năm 1945” lúc 20h ngày 15/8/2025, tại Quảng trường Cách mạng Tháng Tám mang nhiều ý nghĩa sâu sắc. Thông qua âm nhạc và sân khấu, chương trình sẽ giúp khán giả cảm nhận khí thế sục sôi, tinh thần đoàn kết và niềm tự hào dân tộc của mùa thu năm 1945.
Quảng trường Cách mạng Tháng Tám – nơi gắn liền với nhiều sự kiện lịch sử sẽ trở thành không gian để người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, kết nối quá khứ và hiện tại. Qua đó, gợi nhớ thời khắc trọng đại của Cách mạng Tháng Tám, khi Nhân dân Hà Nội và cả nước giành lại chính quyền, mở ra kỷ nguyên độc lập, tự do.
Thái Hà